استفاده از درخت انجیلی برای جلوگیری از آلودگی هوا

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از ایرنا، دی‌اکسید کربن امروزه به‌عنوان مهمترین گاز مؤثر در پدیده گرمایش جهانی مطرح است. از سوی دیگر، کارخانه‌ها و اگزوز خودروها به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تولید گاز دی‌اکسید کربن و آلودگی هوا شناخته می‌شوند. ازاین‌رو امروزه یافتن راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا بسیار حائز اهمیت است. فناوری نانو نیز در این راه به کمک محققان آمده است.

دکتر حبیب اله یونسی محقق دانشگاه تربیت مدرس، از درخت انجیلی به‌عنوان یک‌ گونه بومی شمال کشور یاد کرد و افزود: هدف اصلی این تحقیق، تولید نانوجاذب‌های کربن فعال با ظرفیت بسیار بالا برای جذب دی‌اکسید کربن از منابع نقطه‌ای انتشار آن است. در این تحقیق از زیست‌توده درخت انجیلی به‌عنوان یک گونه بومی در شمال کشور به عنوان پیش ماده جهت تولید کربن فعال استفاده شده است. وفور و سهولت دسترسی از دلایل اصلی استفاده از زیست‌توده درخت انجیلی به‌عنوان پیش ماده این نانوجاذب است.

به گفته وی هزینه تمام شده این نانوجاذب بسیار پایین برآورد شده و از سوی دیگر کارایی آن در حذف گاز دی‌اکسید کربن نسبت به نمونه‌های مشابه بالاتر است.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس افزود: در این تحقیق روشی جهت تولید کربن فعال ابداع شده است بدین‌صورت که میزان مصرف آب و فعال‌ساز، به‌عنوان مهمترین اجزای هزینه‌بر فرایند سنتز، تا حدود 99 درصد کاهش یافته است. این در حالی است که سنتز کربن فعال با این روش با حفظ کیفیت و بدون ورود پساب به محیط‌زیست انجام می‌پذیرد.

قبل و بعد از سنتز نانوجاذب آزمون‌های متعددی جهت بررسی کیفیت پیش ماده و کربن فعال سنتز شده، از جمله آنالیز عنصری، آنالیز ترکیبات پیش ماده شامل تعیین درصد مواد استخراجی، درصد سلولز، درصد لیگنین، همی سلولز، آزمون تیتراسیون بوهم و آزمون‌های TGA، BET، SEM و FTIR انجام شده است.

لازم به ذکر است به‌منظور بررسی قابلیت صنعتی از نانوجاذب، کربن فعال سنتز شده در 10 مرحله متوالی جذب/واجذب مورد بررسی قرار گرفته‌اند که نتایج حاکی از آن است که پس از 10 مرحله متوالی جذب/واجذب کمتر از دو درصد کاهش کارایی خواهیم داشت.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر محسن نوروزی، دانش‌آموخته مقطع دکترای دانشگاه تربیت مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه خلیج‌فارس و دکتر حبیب اله یونسی، دکتر نادر بهرامی فر اعضای هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس است. نتایج این پژوهش در مجله علمی پژوهشی Cleaner Production منتشر شده است.

انجیلی یا آسوندار درختی است بومی ایران با نام علمی Parrotia persica که در جنگل‌های شمال کشور می‌روید. این درخت دارای چوب سختی است و ریشه و برگ‌های آن مصرف دارویی دارد. ارتفاع آن به 25 متر می رسد. برگ های جوان انجیلی بنفش مایل به قرمز هستند در تابستان به رنگ سبز تیره و درخشان تبدیل می‌شوند و در پاییز برگ های درخشان به رنگ های مختلف زرد پررنگ نارنجی سوخته و پررنگ و قرمز روشن خالص آشکار می‌شود. این تنوع رنگ مناظر زیبایی را ایجاد می‌کند و از این حیث این درخت برای ایجاد فضای سبز و همچنین جذب توریست در جنگل ها مناسب است. چوب انجیلی بسیارسخت است و در زبان های خارجی به چوب آهن معروف است.