مشکلات ایران با پیوستن به پروتکل الحاقی ایمنی زیستی/ تاخیر جایز نیست
دکتر محمدعلی ملبوبی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در خصوص نحوه استفاده از محصولات تراریخته در کشور مشکلاتی در داخل و در بعد بین الملل وجود دارد، افزود: فقدان قانون ایمنی زیستی در کشور از مشکلات ما در بعد داخلی است که در این زمینه انجمن بیوتکنولوژی به عنوان تنظیم و تضمین کننده استفاده از محصولات تراریخته، تلاشهایی را در زمینه تدوین این قانون انجام داد و در نهایت این قانون در مجلس به تصویب رسید اکنون بیش از یک سال از ابلاغ آن از سوی رئیس جمهور می گذرد اما اجرای آن شروع نشده است. (منبع:خبرگزاری مهر)
دکتر محمدعلی ملبوبی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در خصوص نحوه استفاده از محصولات تراریخته در کشور مشکلاتی در داخل و در بعد بین الملل وجود دارد، افزود: فقدان قانون ایمنی زیستی در کشور از مشکلات ما در بعد داخلی است که در این زمینه انجمن بیوتکنولوژی به عنوان تنظیم و تضمین کننده استفاده از محصولات تراریخته، تلاشهایی را در زمینه تدوین این قانون انجام داد و در نهایت این قانون در مجلس به تصویب رسید اکنون بیش از یک سال از ابلاغ آن از سوی رئیس جمهور می گذرد اما اجرای آن شروع نشده است. وی دلیل اجرایی نشدن این قانون را در روند کند تدوین آیین نامه های اجرایی آن دانست و اظهار داشت: آیین نامه اجرایی که در حال حاضر پیشنهاد شده است تنها در حوزه صادرات و واردات است و از آنجایی که به تولیدات داخلی مجوز داده نشده است، تدوین این آیین نامه بی معنی خواهد بود.
رئیس انجمن بیوتکنولوژی ایران با تاکید بر اینکه آیین نامه پیشنهادی، آیین نامه ای برای محصولات تراریخته وارداتی است، خاطر نشان کرد: به نظر می رسد این آیین نامه تولیدات داخل را ناچیز می شمارد و توان داخلی را دور از ذهن می داند در حالیکه انتظار می رفت آیین نامه اجرایی که نوشته می شود محصولات تراریخت وارداتی و تولیدات داخل را در بر بگیرد؛ چرا که مواد غذایی که مردم مصرف می کنند فرقی نمی کند که تولید داخل باشد یا خارج و هر دو محصول باید ضوابطی را رعایت کند.
وی با بیان اینکه آیین نامه نوشته شده آیین نامه خوبی در حوزه بیوتکنولوژی است یادآور شد: تنها مشکل این آیین نامه تمرکز بر روی محصولات وارداتی است که پیشنهاد می شود کلمه "واردات" حذف و به جای آن "کلیه محصولات" تراریخت چه داخلی و چه خارجی آورده شود. ملبوبی با اشاره به مشکلات محصولات تراریخت در بعد بین المللی اضافه کرد: در پنجمین اجلاس متعاهدین پروتکل ایمنی زیستی که با حضور نمایندگان 160 کشور عضو و بیش از 30 کشور غیر عضو در شهر ناگویای ژاپن برگزار شد، تصمیمات مهمی اتخاذ شد که مهمترین آنها تصویب "پروتکل الحاقی" ایمنی زیستی برای جبران خسارات احتمالی ناشی از موجودات زنده و محصولات تراریخت بود.
وی با بیان اینکه از این پروتکل الحاقی با عنوان معاهده "ناگویا-کوالالامپور"یاد می شود، توضیح داد: این معاهده در ارتباط با مسئولیت کشورها و جبران خسارت است. این قانون تاکید می کند که اگر کشوری از موجودات مهندسی ژنتیک شده و یا محصولات تراریخت تولید می کند، در برابر خساراتی که به تنوع زیستی سایر کشورها وارد می کند مسئول است.
رئیس انجمن بیوتکنولوژی ایران با اشاره به این مطلب که شاید در ظاهر این قانون خوبی توصیف شود، ادامه داد: در عمل این معاهده به ضرر کشورهای در حال توسعه و به ویژه برای کشوری مانند ایران است.
ملبوبی با تاکید بر اینکه احتمال هدایت این معاهده از سوی شرکتهای چند ملیتی می رود اضافه کرد: شرکتهای چند ملیتی در میان خودشان توافقی را تحت عنوان "کامپکت" به امضا رساندند. بر این اساس صندوقی را تشکیل دادند که در هر جایی که آنها باید جبران خسارت کنند از این صندوق پرداخت کنند. برداشت کنندگان این صندوق تنها 6 شرکت چند ملیتی است به این ترتیب بازار بذر تراریخت در انحصار این شرکتهای چند ملیتی قرار می گیرد.
وی همچنین از ایجاد باشگاه بیوتکنولوژی خبر داد و به مهر گفت: شرکتهای چند ملیتی باشگاه بیوتکنولوژی همانند باشگاه اتمی تشکیل دادند که هیچ کشوری غیر از خودشان راه نمی دهند. به این ترتیب یک بازار انحصاری برای شرکت های چند ملیتی ایجاد شد.
ملبوبی تصویب این پروتکل الحاقی ایمنی زیستی را "تاریخی" توصیف" کرد و گفت: فرصتی که ما برای تدوین قوانین بیوتکنولوژی در سالهای اخیر از دست دادیم مشکلات بزرگی برای ما ایجاد کرد و انتقاداتی که در این زمینه داشتیم با تصویب این معاهده به اثبات رسید.
رئیس انجمن بیوتکنولوژی ایران با تاکید بر اینکه از این جا به بعد هر اقدامی که انجام دهیم آینده بیوتکنولوژی را تحت تاثیر قرار می دهد، خاطر نشان کرد: ایران در برابر این معاهده دو انتخاب بیشتر ندارد یا باید به معاهده بپیوندد که این خیانت بزرگی خواهد بود و آیندگان ما را نخواهند بخشید و یا نپیوندیم ما را تحت فشار می گذارند.
وی با اشاره به برخورد سایر کشورها با این معاهده گفت: بسیاری از کشورها با این معاهده مخالفند اما راهی جز موافقت نداشتند از این رو احتمال می رود که خیلی از کشورها آن را امضا نکنند.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر نباید این معاهده امضا شود به مهر گفت: باید در برابر چنین اقداماتی در دنیا هوشیار باشیم و فراموش نشود که هر روزی که برای تصمیم گیری در حوزه بیوتکنولوژی دیر کنیم حلقه تنگ تر می شود. از این رو باید قوانین خوب و متقنی را در این زمینه تدوین کنیم.
ملبوبی با بیان اینکه در حال حاضر این معاهده در اجلاس ناگویا مصوب شده است، افزود: کشورها پس از آماده شدن این معاهده آن را در پارلمان خود مطرح می کنند و پس از تصویب، اقدام می کنند ولی تا وقتی که امضا نشده باشد نسبت به اجرای این معاهده ملزم نیستند.