فناوری راهگشای تامین امنیت غذایی

دکتر اسکندر امیدی‌نیا صبح امروز 9 اردی بهشت در سخنرانی خود با عنوان “آشنایی با آلودگی‌های زیست‌محیطی مختل‌کننده سیستم هورمونی و رسالت ما” در سازمان حفاظت محیط زیست به بررسی و گروه‌بندی سموم بر هم زننده سیستم هورمونی پرداخت.

وی آثار سموم طبیعی و مصنوعی مختلف را گروهبندی و تاثیر آن‌ها بر محیط زیست و سلامت انسان را تشریح کرد. بیماریهای ناشی از آلودگی‌های زیست‌محیطی مختل‌کننده سیستم هورمونی سالانه هزینه های بسیار زیادی را بر جوامع تحمیل می کنند. است طبق گزارش سال 2015 اتحادیه اروپایی هزینه های سالانه مستقیم این آلاینده ها را 157 میلیارد یورو برآورد کرده است.

امیدی نیا افزود فیتواستروژنهای گیاهانی مانند سویا و یا بذر کتان با ساختارهای متنوعی که دارند حتی اگر به شکل ارگانیک هم تولید شوند، قادرند در جانوران و انسان به گیرنده‌های استروژن در سطح سلولی اتصال یافته و به عنوان (آگونیست – آنتاگونیست) عمل کنند که در پاره ای از موارد به عنوان یک مختل کننده سیتم هورمونی باعث بلوغ زودرس شده و این بلوغ زودرس می تواند زمینه ساز بیماری های متابولیکی، چاقی، دیابت و سایر بیماری ها در سال های بعدی زندگی شود.

این متخصص بیوتکنولوژی افزود با توجه به اینکه پروتئین موجود در سویا دارای کیفیت و کمیت بالایی است، می‌تواند جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. تولید گوشت نیز با توجه به مصرف آب بالا و تولید متان زیاد می‌تواند مشکلات زیست‌محیطی را تشدید کند. وی تشریح کرد با به خدمت گرفتن فناوری می‌توان مثلا سویای مهندسی شده ای را تولید کرد که پروتئین موردنظر را با کیفیت بالا تولید کند ولی فاقد استروژنهای گیاهی باشد. در نتیجه فرآورده های این سویا می تواند جایگزین مناسبی برای گوشت در تمام گروه‌های سنی باشد. بنابراین تکنولوژی مبتنی بر ویرایش ژنی و مهندسی ژنتیک میتواند در مهندسی پروفایل مواد مغذی موجودات به کار گرفته شود و باعث تولید غذاهای با کیفیت ولی ارزان در راستای دسترسی همگانی افراد به غذاهای سالم باشد. از طرف دیگر مجهز شدن به علم و فناوری روز در مدار زیست فناوری میتواند در ارزیابیهای تکنولوژی با رویکرد هزینه و فایده زیست محیطی و شکار فرصت های اقتصاد دانش بنیان، ترجمان دستاوردهای آکادمیک به حوزه صنعت نقش کلیدی داشته باشد و این خود اساس توسعه پایدار خواهد بود.

رئیس دانشکده محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به ذکر مثال‌هایی در رابطه با حذف گلوتن از گندم و تولید گندم‌های بدون گلوتن با قیمت مناسب برای بیماران دارای حساسیت به گلوتن و نیز حذف ماده حساسیت‌زای دیگر از مواد غذایی جهت تولید غذاهای سالم اشاره کرد.

دکتر امیدی‌نیا بر اهمیت استفاده و تولید ملی محصولات تراریخته مقاوم به آفات که موجب حذف سموم شیمیایی خطرناک حشره‌کش از کشاورزی خواهد شد نیز تاکید کرد و ادامه داد که این روند باعث تولید غذای سالم‌تر و حفاظت از محیط زیست خواهد شد.

در نهایت دکتر امیدی‌نیا بر ضرورت توجه به “ایمنی زیستی” به‌عنوان روی دیگر سکه جواهر نشان زیست‌فناوری تاکید کرد و افزود قدرت ناشی از مجهز بودن به فناوری می‌تواند راه‌گشای کشور در تامین امنیت غذایی با توجه به حفاظت از محیط زیست باشد.

تهیه و تنظیم: سمیرا کهک