ضرورت پرداختن به تهدیدات تنوع زیستی کشور

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از ایرنا، دکتر سید ابوالحسن شاهزاده فاضلی به عوامل تهدید کننده تنوع زیستی در کشور اشاره کرد و گفت: دو دسته عوامل طبیعی و انسانی تهدید کننده تنوع زیستی هستند. عوامل طبیعی مانند سیل، زلزله، آتشفشان، رانش زمین، تغییرات اقلیمی و خشکسالی هستند که گیاهان و جانوران آن مناطق را از بین می برند.

شاهزاده فاضلی، توسعه صنعتی، جنگ و توسعه شهری را از مهمترین عوامل انسانی که تنوع زیستی را تهدید می کنند، نام برد و گفت: توسعه شهری سبب شده تا خیلی از اراضی کشاورزی و مناطق زیست طبیعی جایگزین مناطق مسکونی شود.

شاهزاده فاضلی گفت: هرچند عوامل انسانی همچنان تهدید کننده تنوع زیستی هستند اما عوامل طبیعی مانند خشکسالی در سال های آینده بروز بیشتری در این زمینه پیدا خواهند کرد.

وی در ادامه روند روبه رشد خشکسالی و افزایش دما را از شاخصه های مهم تغییرات اقلیمی در کشور اعلام کرد و گفت: شرایط جوی کشور روبه خشکسالی و افزایش دما پیش می رود و این موضوع می تواند برخی از تنوع زیستی ما در معرض نابودی قرار داده یا سبب انقراض برخی از گونه های گیاهی و جانوری شود.

رئیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی اظهار داشت:پیش بینی های چند سال اخیر متخصصان علوم جوی و زمین شناسی نشان دهنده تغییرات شرایط جوی در کشور بوده و به همین دلیل شاهد افزایش دما و خشکسالی در کشور هستیم.

وی ادامه داد: کاهش بارش ها و برداشت های غلط از آب های زیرزمینی، سبب شده تا شرایط خشکسالی سال به سال در کشور ما بیشتر شود، و باید اقدامات اساسی برای رفع این معضل انجام گیرد.

شاهزاده فاضلی با اشاره به اینکه آخرین آمار در این زمینه نشان دهنده کاهش حدود 30 درصدی بارش در کشور نسبت به سال گذشته است، بیان داشت: اگر این روند ادامه پیدا کند برخی از مناطق قابل زیست موجودات اعم از گیاهی و جانوری در معرض انقراض قرار می گیرند.

رئیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران گفت: از الان باید به فکر باشیم و گونه هایی که در آن مناطق رشد و نمو می کنند را حداقل به جاهای مناسب منتقل کنیم تا از انقراض آنها جلوگیری شود.

وی برلزوم بهره برداری صحیح از آب به خصوص در حوزه کشاورزی، تاکید کرد و گفت: بیشترین حجم آب ما در حوزه کشاورزی مصرف می شود. به همین دلیل کارشناسان توصیه می کنند که از کاشت برخی محصولات کشاورزی مانند هندوانه که آب خیلی مصرف می کنند، کاهش محسوس پیدا کند.

شاهزاده فاضلی دومین عامل جلوگیری کننده از خشکسالی در کشور را جایگزین کردن نحوه کشت سنتی به کشت های گلخانه ای اعلام کرد و گفت: این روش کشت هم مصرف آب را خیلی کاهش و هم حجم تولید را افزایش می دهد. 

وی، هدایت فاضلاب های شهری پس از تصفیه برای استفاده در کشاورزی را عامل سوم برای جلوگیری از خشکسالی اعلام کرد و افزود: این موضوعات در کشورهای پیشرفته رعایت شده و براثر آنها هم کشاورزی پربازده ای دارند و هم مشکل کمبود آب و خشکسالی را مدیریت کرده و تقریبا از بحران آب عبور کردند.

رئیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی گفت: کشور ما به دلیل تنوع شرایط اقلیمی و آب و هوایی، اعم از درجه حرارات، رطوبت، شوری و ارتفاع از سطح دریا دارای تنوع زیستی فراوانی است.

وی اظهار داشت: تنوع اقلیمی در کشور ما سبب تنوع زیستی خیلی زیادی شده که هرکدام از این مناطق، زمینه را برای رشد و نمو یکسری از موجودات فراهم کرده اند.

** جمع آوری 2 تا 3 هزار گونه گیاهی در بانک ژن کشور 

وی ادامه داد: بین 2 تا 3 هزار گونه های مختلف در بانک های ژن کشور اعم از باغ های گیاه شناسی، سردخانه های بذر جمع آوری شده اند. تعدادی از گونه های گیاهی بومی کشور را به دلایل مختلف، نمی توان در بانک های ژن نگهداری کرد.

رئیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران گفت: براساس مطالعات گیاه شناسان که از حدود 70 سال پیش، آغاز شده پیش بینی می شود بین 6 هزار تا 8 هزار گونه گیاهی در کشور وجود داشته باشد. 

وی به انقراض برخی از رقم های گیاهی کشور اشاره کرد و گفت: هرچند آمار دقیقی در مورد انقرض گونه های گیاهی کشور وجود ندارد اما برخی از رقم های گیاهی از جمله برخی سبزیجات یا نابود شده یا در معرض خطر قرار گرفته اند.

شاهزاده فاضلی، مهمترین علت انقراض این رقم های گیاهی در کشور را تکثیر نشدن آنها اعلام کرد و گفت: رقم های گیاهی به دلایل مختلف از فهرست فعالیت کشاورزان خارج شده که این کار سبب انقراض آنها شده است.

وی تاکید کرد: احیای کشاورزی و اصلاح ژن از کارهای مهم برای جلوگیری از انقراض گیاهان در کشور است که باید این کار در دستور کار قرار گیرد تا گیاهان موجود در کشور از انقراض نجات پیدا کنند.