بهره برداری از تنوع ژنتیکی کلید توسعه پایدار در کشاورزی

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران کارگاه آموزشی “زیست فناوری نوین در حوزه محیط زیست، ایمنی زیستی و قوانین ملی و بین المللی”،در راستای پروژه توانمند سازی ایمنی زیستی، با حضور جمعی از پژوهشگران و کارشناسان برجسته حوزه محیط زیست و ایمنی زیستی در روز 14 مرداد 97  سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.

دکتر مطهره محسن پور متخصص بیوتکنولوژی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی در این کارگاه “زیست فناوری نوین در حوزه محیط زیست، ایمنی زیستی و قوانین ملی و بین المللی”، به تشریح ضرورت استفاده از فناوری مهندسی ژنتیک در جهت تامین امنیت غذایی پرداخت.

استفاده از تنوع ژنتیک موجود در طبیعت: کلید توسعه پایدار در کشاورزی

دکتر محسن پور با بیان اینکه در سال 2050 جمعیت جهان به نه میلیارد نفر خواهد رسید، گفت: برای تامین امنیت غذایی این جمعیت باید 50 درصد بیش از امروز غذا تولید کنیم. وی ادامه داد: امنیت غذایی به این معنی است که تمام آحاد جامعه در همه زمان‎ها و مکان‎ها به غذای کافی و سالم دسترسی داشته باشند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی تغییرات اقلیمی و گرم شدن کره زمین را چالش دیگری برای تامین امنیت غذایی دانست و خاطر نشان کرد: تغیرات اقلیمی تاکنون بیش از 25 درصد محصولات کشاورزی را از بین برده است. وی ادامه داد: براساس گزارش ناسا، غرب آسیا (خاورمیانه) از جمله مهم ترین مناطق جهان است که تا نیم قرن دیگر متاثر از پدیده تغییر اقلیم و افزایش دما خواهد شد.

دکتر محسن پور با بیان اینکه 84 درصد مساحت کشور ما در منطقه خشک و بیابانی قرار دارد، افزود: در چنین شرایطی به کارگیری تنوع ژنتیکی موجود در طبیعت کلید توسعه پایدار در کشاورزی است. این متخصص بیوتکنولوژی با اشاره به گیاهانی که در مناطق بسیار خشک قادر به رشد هستند گفت: این گیاهان دارای ژن های مقاوم به خشکی هستند که با استفاده از مهندسی ژنتیک می توان این ژن ها را به گیاهان زراعی فاقد این صفت منتقل کرد و ارقام زراعی تراریخته تولید کرد که در شرایط خشکی هم قادر به رشد هستند.

سطح زیر کشت ذرت تراریخته در آمریکا در طول سه سال 15 برابر شده است

دکتر محسن پور در ادامه به تولید ذرت تراریخته مقاوم به حشکی در ایالات متحده اشاره کرد وگفت: سطح زیر کشت این ذرت تراریخته که اولین بار در سال 2013 در ایالت متحده آمریکا کشت شد، در طول تنها سه سال 15 برابر شد و از پنجاه هزار هکتار در 2013 به 810 هزار هکتار در سال 2015 رسید.

 استفاده از فناوری مهندسی ژنتیک برای تولید برنج های تراریخته که بدون نیاز به شرایط غرقابی رشد می کنند

عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی به گونه هایی از برنج اشاره کرد که قادر هستند در شرایط بسیار خشک رشد کنند. وی توضیح داد که این ارقام وحشی برنج بخاطر داشتن سیستم ریشه‎ای قوی می توانند در شرایط خشکی و بدون نیاز به آب رشد کنند اما محصولات آنها بی کیفیت و غیر قابل خوردن است. وی افزود با استفاده از مهندسی ژنتیک می توان ژن های مقاوم به خشکی از را از این رقم های وحشی به گیاه زراعی برنج -که محصول آن به مصرف انسان می رسد منتقل کرد و و بدین ترتیب گونه های برنج تراریخته ای را تولید کرد که بدون شرایط غرقابی نیز رشد می کنند.

مهندسی ژنتیک در طبیعت اتفاق می‎افتد

دکتر محسن پور در پایان به یک نوع سیب زمینی شیرین اشاره کرد و افزود: نتایج یک مطالعه در سال 2015 نشان می دهد که این سیب زمینی ژن های یک نوع باکتری خاکزی به نام آگرو باکتریوم را با خود حمل می کند. وی ادامه داد: ما باید از طبیعت الهام بگیریم و و با به کارگیری فناوری نوین مهندسی ژنتیک از ظرفیت های ژنتیکی موجود در طبیعت برای تولید غذای کافی و سالم با خواص تغذیه ای بالاتر بهره ببریم.

تهیه و تنظیم: شقایق فکوری