زیرساخت‌های تولید محصولات تراریخته فراهم است

به گزارش خبرنگار مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران دکتر امیر موسوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، صبح امروز 21 مرداد ماه، در کارگاه آموزشی «زیست فناوری نوین در حوزه محیط زیست، ایمنی زیستی و بررسی ارزیابی آثار احتمالی زیست محیطی» گفت: افزایش جمعیت کشور و وابستگی در تامین امنیت غذایی نشان می‎دهد استفاده از فناوری برای تولید غذای بیشتر ضرورت دارد.

وی گفت: اصلاح ژنتیکی گیاهان قدمتی تاریخی دارد و مربوط به عصر حاضر نیست. ایمنی زیستی مجموعه‎ای از تدابیر، سیاست‎ها، مقررات و روش‎هایی برای تضمین بهره‎برداری از فواید زیست فناوری و پیشگیری از آثار احتمالی فناوری بر تنوع زیستی، انسان و دام است. پروتکل‎های بین‎المللی، قوانین ملی و مقررات دستگاهی با هدف کنترل مخاطرات احتمالی زیست‎فناوری و نظارت بر تولید، واردات و صادرات محصولات تراریخته تدوین شده است.

وی بیان کرد: ایران در 29 مرداد 1382 به پروتکل کارتاهنا پیوست. در ادامه قانون ایمنی زیستی هم در 11 ماده به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. طبق قانون ملی ایمنی زیستی دولت مکلف است تمهیدات لازم برای کلیه امور مربوط به تولید، رهاسازی، واردات و صادرات محصولات تراریخته را فراهم کند. طبق همین قانون وزارت بهداشت مسئول ارزیابی سلامت این محصولات به عنوان غذای انسان، وزارت جهاد کشاورزی مسئول ارزیابی محصولات تراریخته به عنوان خوراک دام است و سازمان حفاظت محیط زیست نیز بر ارزیابی مخاطرات ایمنی زیستی محصولات تراریخته نظارت می‎کند.

وی در تشریح آخرین وضعیت جهانی محصولات تراریخته اظهار داشت: سطح زیر کشت این محصولات در جهان در انتهای سال 2017 میلادی به 189.8 میلیون هکتار رسید. 80 درصد کل سطح زیر کشت پنبه و 77 درصد کل سطح زیر کشت سویا در جهان تراریخته است. اسپانیا و پرتغال دو کشور اروپایی تولید کننده محصولات تراریخته در سال 2017 بودند. ژاپن بیشترین مجوز مصرف محصولات تراریخته را در سال 2017 نسبت به سایر کشورها صادر کرده است.

دکتر موسوی اظهار داشت: کشورهای در حال توسعه با گذشت زمان و تدوین ساز و کار مناسب این کشورها به جمع تولید کننده های محصولات تراریخته پیوستند و در حال حاضر 19 کشور درحال توسعه تولید کننده محصولات تراریخته هستند.

این متخصص بیوتکنولوژی اظهار داشت: تاکنون محصولات تراریخته با اهداف مختلفی همچون تحمل تنش های زیستی مانند شوری و خشکی، تحمل به علف کش، مقاومت به آفت، بهبود ارزش غذایی و تولید واکسن خوراکی در گیاه طراحی شده اند.

وی بیان کرد ارزیابی دقیق ملاحظات از مواردی است که پیش از صدور مجوز کشت و رها سازی برای یک محصول تراریخته مورد بررسی قرار می‎گیرد.

دکتر موسوی تاکید کرد: نصب برچسب تراریختگی روی محصولات تراریخته نشان از ایمنی این محصولات دارد. وی ادامه داد وجود برچسب روی محصول تراریخته این حقیقت را تایید می‎کند که این محصولات مورد ارزیابی‎های دقیق قرار گرفته‎اند و کاملا برای مصرف سالم و ایمن و مطمئن هستند.

وی اظهار داشت: استفاده از ارقام تجاری متحمل به علف‎کش باعث کاهش مصرف سموم علف کش پرخطر در مزارع شده و مدیریت علف هرز را هم آسان‎تر کرده است. اما در مزارع غیر تراریخته استفاده از سموم علف کش پرخطر و اختصاصی که سمیت بسیار زیادتری دارند در دوزهای بیشتر دیده شده است.

وی در واکنش به شایعه وجود برنج تراریخته در بازار گفت: برنج، مانند سایر محصولات غذایی وارداتی توسط سازمان غذا و دارو مورد آزمایش قرار می‎گیرد و چنانچه این محصول مورد تایید وزارت بهداشت باشد مجوز ورود به بازار را دریافت خواهد کرد.

دکتر موسوی همچنین در مورد میوه های تراریخته گفت: هیچ یک از میوه های موجود در بازار تراریخته نیستند. اگر مشاهده می‎شود که میوه‎ها ماندگاری بیشتری نسبت به گذشته دارند این به دلیل تراریخته بودن آن‎ها نیست. با پیشرفت فناوری‏های پس از برداشت و روش‎های اصلاحی غیر از تراریختگی این امکان را فراهم کرده است که میوه‎هایی با کیفیت بهتر تولید شود.

کارگاه آموزشی «زیست فناوری نوین در حوزه محیط زیست، ایمنی زیستی و قوانین ملی و بین المللی (شماره1)» از سلسله کار‎گاه‎های آموزشی است که در قالب پروژه توانمندسازی ایمنی زیستی و با هدف آگاهی بخشی عمومی در مورد محصولات تراریخته برگزار می‎شود.