محصولات تراریخته قربانی اذهان بیمار

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران دکتر بهرام باغبان عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز و متخصص بیولوژی مولکولی در کارگاه تخصصی “مسائل ایمنی زیستی مرتبط با موجودات تغییریافته ژنتیکی” با تشریح رویکرد دستگاه های اجرایی برای بهره برداری از محصولات تراریخته گفت: در حال حاضر مراجع مسئول در دولت در حال انجام وظایف قانونی خود در حوزه محصولات تراریخته هستند و اقدامات انجام شده برای توسعه زیست فناوری و مهندسی ژنتیک و بهره برداری از این فناوری با پشتوانه قانونی بوده است.

وی از جریان سازی برخی افراد و رسانه ها علیه محصولات تراریخته انتقاد کرد و گفت: در حالی دستگاه های دولتی به دلیل انجام وظایف قانونی خود متهم به تبانی می شوند که ما 18 سال است در حال مصرف محصولات تراریخته به عنوان خوراک دام هستیم و حتی یک مورد بیماری و اختلال در دام ها در اثر مصرف این محصولات گزارش نشده است. تراریخته ها اثر سوئی نداشته اند این اذهان عمومی است که در اثر اطلاع رسانی غلط بیمار شده است.

دکتر باغبان مطرح کرد: اگر محصولات تراریخته موجود در بازار برای سلامتی مخاطره آمیز هستند چگونه است که در سطح گسترده در جهان مصرف می شوند؟ وی ادامه داد: دلیل طرح چنین مسائل نادرستی در سطح کشور ما چیست؟ امروز محصولات تراریخته در سراسر قاره آمریکا و اروپا مصرف می شود. اروپا سالانه 33 میلیون تن سویای تراریخته وارد و مصرف می کند.

وی تاکید کرد: مردم به آرامش و امنیت نیاز دارند. بهره مندی از فناوری حق مردم است. باید از طرح مسائلی که موجب تشویش اذهان عمومی می شود بپرهیزیم. مسائل تخصصی باید در محافل علمی و توسط متخصصین مورد بررسی قرار بگیرد.

رویکرد دولت به مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته

این استاد دانشگاه یاد آور شد: سهم دستگاه های اجرایی و دولت باید در ترویج فرهنگ درست معلوم باشد. شورای ملی ایمنی زیستی به استناد قانون ملی ایمنی زیستی سیاست های اجرایی قانون ایمنی زیستی را در سال گذشته ابلاغ کرد. اخیرا وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز در پیامی به پانزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات به روشنی بر لزوم استفاده از فواید بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک تاکید کرده است.

وی گفت: رواج اطلاعات غلط در میان مردم باعث شده است که عموم مردم برای تهیه مایحتاج روزانه خود مانند روغن بلاتکلیف باشند. افراد بسیاری به طور نادرست از روغن های زیتون و کنجد برای پخت و پز استفاده میکنند. در حالی که متابولیت های ثانویه این روغن های در بلند مدت باعث ابتلا به انواع بیماری های گوارشی می شود.

دکتر باغبان افزود: باید مشخص شود چه کسانی از ترویج اطلاعات غلط در مورد  فناوری مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته سود می برند و با تشویش اذهان عمومی چه هدفی را دنبال می کنند.

تجربه موفق هند در کشت محصولات تراریخته

این استاد دانشگاه اظهار داشت: در سال 2004 با شروع کشت پنبه تراریخته در هند عده ای به شدت با ترویج این فناوری در کشور مخالفت کردند امادر سایه تصمیمات قانونی دولت هند مرکز پژوهشی این کشور به تولید ارقام تراریخته پرداختند و در زمان کوتاهی صنعت کشت پنبه در این کشور رونق دوباره یافت. در حال حاضر هند یازده میلیون هکتار را زیر کشت محصولات تراریخته برده است وعلاوه بر تامین نیاز داخلی صادر کننده بزرگ پنبه است. دلیل موفقیت هند، حمایت دولت از توسعه این فناوری بود.

وی ادامه داد: در ایران به تازگی مجوز کشت تجاری پنبه تراریخته توسط مراجع قانونی صادر شده است. کاهش قابل توجه عملکرد پنبه در کشور باعث تعدیل نیرو در کارخانه ها حتی تعطیلی کارخانه ها  شد. درحالی که بهره برداری از فناوری می تواند باعث افزایش عملکرد شود. این فناوری به طور بالقوه امکان ایجاد فرصت های شغلی بسیاری را دارد. در امریکا چهار هزار شرکت در حوزه زیست فناوری فعال هستند. اما به نظر می رسد ما در کشور به توانایی علوم برای اشتغالزایی بی توجه بوده ایم.

دکتر باغبان در تشریح توانمندی های فناوری مهندسی ژنتیک برای مقابله با بحران های پیش رو گفت: حیات ما وابسته به آب است و ما امروز با مشکل کم آبی مواجه هستیم. مصرف آب توسط گیاهان بسیار زیاد است و حتی کاهش 5 تا 20 درصدی مصرف آب در کشت گیاهان دستاورد بسیار بزرگی خواهد بود. تیمی از پژوهشگران مهندسی ژنتیک می توانند برای کمک به حل مشکل بحران آب کمک کنند.

وی گفت: ذرت تراریخته متحمل به خشکی نمونه ای از موفقیت مهندسی ژنیتک در کاهش مصرف آب است.

دکتر باغبان در پایان سخنان خود در این نشست تخصصی اظهار امیدواری کرد ارتباط هر چه بیشتر متخصصان با یکدیگر و آحاد مردم به  تحقق آگاهی بخشی عمومی در حوزه مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته کمک کند.

کارگاه تخصصی “مسائل ایمنی زیستی مرتبط با موجودات تغییریافته ژنتیکی” صبح امروز چهارم مهر ماه در دانشگاه تبریز آغاز به کار کرد و تا ساعت 16 در حال برگزاری خواهد بود. این گارگاه تخصصی از مجموعه برنامه های پروژه توانمند سازی ایمنی زیستی است که با هدف آگاهی بخشی عمومی در مورد محصولات تراریخته برگزار می شوند.