کشت ۱۵۰ هکتار گیاه مقاوم به شوری در اراضی کشور

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از خبرگزاری مهر، دکتر نیر اعظم خوش‌خلق‌سیما در نشست خبری شورای ملی ایمنی زیستی که امروز در سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار شد، با اشاره به اقدامات صورت گرفته در حوزه محصولات تراریخته در کشور و بیوتکنولوژی کشاورزی اظهار داشت: موضوع کشت برنج تراریخته و صدور مجوز برای رهاسازی آن، باید در سه نهاد وزارت کشاورزی، وزارت بهداشت و سازمان محیط‌زیست مورد بررسی قرار گیرد.

وی افزود: هنوز پاسخی برای مجوز رهاسازی از وزارت بهداشت دریافت نکرده‌ایم و در اولین کمیته ایمنی زیستی وزارت جهاد کشاورزی، موضوع کشت برنج تراریخته را با جمع‌بندی نظرات مورد بررسی قرار می‌دهیم.

دبیر شورای ملی ایمنی زیستی با اشاره به اینکه هم‌اکنون موافقت با کشت پنبه تراریخته توسط وزارتخانه‌های بهداشت و محیط‌زیست دریافت شده است، تصریح کرد: برای تائید نهایی کشت انبوه پنبه تراریخته، در انتظار موافقت وزارت جهاد کشاورزی هستیم.

وی با بیان اینکه درخواست تولید پنبه تراریخته از طرف بخش دولتی و یک محقق بیوتکنولوژی کشاورزی ارائه شده است، ادامه داد: بررسی‌های وزارت بهداشت برای تائید این محصول نشان داد که پنبه برای مصارف بهداشتی هیچ مخاطره‌ای ندارد و برای مصارف خوراکی نیز با استعلام از وزارت جهاد، این موضوع مورد بررسی مجدد قرار گرفت و به زودی جمع‌بندی وزارت جهاد کشاورزی برای کشت پنبه تراریخته در کشور صادر می‌شود.

خوش‌خلق‌سیما همچنین با اشاره به استفاده از فناوری زیستی برای کشت گیاهان گفت: هم‌اکنون در اراضی شور و غیرقابل کشت که معضل محیط‌زیست دارد، به دنبال تغییر الگوی کشت هستیم و گیاهانی که تحمل نمک در خشکسالی و کمبود آب را دارند، در این اراضی به کشت رساندیم.

مشاور فناوری‌های نو رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: در این زمینه حدود ۱۰۵ هکتار گیاه مقاوم به شوری از جمله گیاه نمک، علوفه و دانه روغنی را کشت کردیم.

وی با اشاره به اینکه یکی از اراضی تحت کشت این گیاهان بومی، دریاچه ارومیه است، گفت: گیاه سالیکورنیا و سائودا از جمله این گیاهان هستند که بذر خارجی ندارند، بومی بوده و برای تحمل به شوری مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

دبیر شورای ملی ایمنی زیستی با اشاره به مصوباتی که در این شورا پس از قانون مصوب سال ۱۳۸۸ ایمنی زیستی به تصویب رسیده، گفت: ریاست  این شورا به عهده معاون اول رئیس جمهور است و وزرای علوم، بهداشت، کشاورزی، رئیس سازمان محیط زیست، دو نفر از نمایندگان مجلس در کمیسیون های کشاورزی و بهداشت به عنوان ناظر و نیز دو عضو از انجمن های علمی معرفی شده از وزارت خانه های علوم و بهداشت با حکم رئیس جمهور، عضو هستند.

وی با بیان اینکه وظیفه سیاست گذاری و تعیین راهبردها و نظارت بر اجرای موضوعات مربوط به قانون ایمنی زیستی در کشور در این شورا صورت می گیرد، تصریح کرد: یکی از مصوباتی که به تمام دستگاه ها برای اجرای مفاد این قانون جهت می دهد، تصویب راهبردها وسیاست های ایمنی زیستی بوده است. بر این اساس آئین نامه و دستورالعمل های مختلف دستگاهها در این خصوص تدوین شده و لازم الاجرا است.

دبیر شورای ملی ایمنی زیستی از کاهش حد آستانه دو درصد به صفر در محصولات تراریخته در آئین نامه وزارت بهداشت خبر داد و اظهار داشت: سیاست های دیگری که در این شورا به تصویب رسیده است مربوط به تضمین بهره برداری، تولید و صادرات محصولات تراریخته بر مبنای ملاحظات اجتماعی، تقویت زیرساخت های لازم برای تولید، واردات و صادرات برای بهره برداری از فناوری زیستی، حفظ سلامت و بهداشت محصولات حاصل از فناوری های جدید و پیش بینی و ایجاد سیستم پایش و کنترل واردات و تولید محصولات تراریخته است.

خوش خلق افزود: ارتقای دانش حفاظت از تنوع زیستی، افزایش سطح آگاهی و مشارکت عمومی برای ترویج دانش فناوری زیستی و توسعه نظام مند فناوری اطلاعات در فناوری زیستی از دیگر سیاست هایی است که شورای ملی ایمنی زیستی آن را دنبال می کند.

مشاور فناوری های نو رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست با اشاره به مقررات دستگاه ها برای نظارت و پایش واردات و رهاسازی محصولات تراریخته در کشور، خاطرنشان کرد: کمیته ایمنی زیستی در سال ۹۴ با حضور مسئولان مرتبط در حوزه بیوتکنولوژی و محصولات تراریخته و موسسات تحقیقاتی با ریاست رئیس سازمان تحقیقات کشاورزی تشکیل شد که در آن دستورالعملی مصوب شد تا تمام محصولات تراریخته بدون نظارت حق ورود به کشور را نداشته باشند.

وی گفت: برای مثال ذرت تراریخته ۱۴۹ رخداد دارد، اما کمیته تراریخته از ۱۴۹ رخداد به ۲۲ رخداد مجوز ورود به کشور داده است.

خوش خلق با اشاره به اینکه آزمایشگاه های کشور این محصولات را ردیابی می کنند گفت: دو آزمایشگاه پیشرفته در وزارت علوم و جهاد کشاورزی تمام محصولات مربوط به تراریخته را رصد کرده تا اطلاع ناصحیح به کمیته ایمنی داده نشود و محصول بعد از نمونه برداری و ردیابی موفق، مجوز واردات بگیرد.

دبیر شورای ملی ایمنی زیستی با بیان اینکه وظایف دستگاه ها در حوزه سیاست گذاری محصولات تراریخته مشخص است، تأکید کرد: یک محصول برای رهاسازی باید از وزارت جهاد کشاورزی تا سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و سازمان حفاظت از محیط زیست، مجوز رهاسازی بگیرد.

 برچسب گذاری محصولات تراریخته 

وی افزود: از دی ماه سال گذشته وزارت بهداشت مکلف به برچسب گذاری برای این محصولات شده و مردم باید از سلامت غذای خود باخبر باشند و دستگاه ها موظفند در این زمینه به مردم اطمینان دهند. از سوی دیگر در مصوبه جدید حد آستانه وجود تراریخته در محصولات را از دو درصد به صفر رساندیم تا درصد تراریختگی مشخص باشد و یک محصول باید یا تراریخته باشد یا نباشد و دو درصد تراریختگی برای ما معنی ندارد.

تغییر مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی از وزارت خارجه به کشاورزی

خوش خلق همچنین از تغییر مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی از وزارت امور خارجه به وزارت جهاد کشاورزی خبر داد و یادآور شد: مرجعیت تسهیلات جهانی محیط زیست برای حفظ زیر ساخت ها و نیز مأموریت های این کنوانسیون به سازمان محیط زیست سپرده شده است.

وی با بیان اینکه این کنوانسیون مهمترین کنوانسیون بین دول برای حفاظت و بهره برداری از تنوع زیستی است، تصریح کرد: ۲۲ سال است که ایران عضو این کنوانسیون بوده و مرجعیت پروتکل کارتاهنا در این کنوانسیون به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شده است و ما در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۶ نماینده ای از محیط زیست در این کنوانسیون نداشتیم.

دبیر شورای ملی ایمنی زیستی با اشاره به اینکه پیوستن ما به کنوانسیون تنوع زیستی بر مبنای پرداخت حق عضویت است و باید بتوان از ویژگی های این سازمان تخصصی استفاده کرد، گفت: متأسفانه ایران تاکنون موفق به ۱۷۰ میلیون دلار گرنت مالی از مرجع تسهیلات جهانی محیط زیست (GEF) شده است و این در حالی است که برای مثال برزیل ۸۳۶ میلیون دلار، فیلیپین، ۵۹۲ میلیون دلار، هند ۷۴۱ میلیون دلار، مصر ۴۸۴ میلیون دلار، ترکیه ۳۱۹ میلیون دلار و افغانستان ۱۹۶ میلیون دلار از این کنوانسیون گرنت مالی دریافت کرده اند. این بودجه می تواند برای ترمیم زیرساخت ها کاربرد داشته باشد اما متأسفانه ما از افغانستان و ترکیه نیز در  این زمینه کمتر از این پتانسیل استفاده کرده ایم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درمورد به کارگیری فناوری کریسپر به عنوان یکی از فناوری های جدید در مهندسی ژنتیک گفت: این فناوری یکی از فناوری های مهم در حوزه مهندسی ژنتیک محسوب می شود که هم اکنون تمامی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی در این حوزه به سمت مطالعات آن حرکت کرده اند.

آغاز مطالعات روی فناوری کریسپر

خوش خلق با بیان اینکه این فناوری خاموش کردن و فعال کردن ژن بوده و به همین دلیل ارزیابی های خطر آن پائین تر است و آسودگی خاطر را برای مصرف کننده دارد، اضافه کرد: در کشور شاهد مطالعات گسترده ای در این بخش هستیم و هم اکنون بعضی محصولات در سطح پژوهشی از طریق این فناوری تولید شده است که درباره آن به زودی اطلاع رسانی می کنیم.