تکنولوژی چگونه می‌تواند در خدمت محیط زیست ایران باشد؟
موضوع حفاظت محیط زیست مثل بسیاری از موضوعات دیگر می‌تواند با کمک تکنولوژی پیشرفت کند و سازمان
حفاظت محیط زیست نیز این مساله را به تازگی جدی گرفته است.
معضلات زیست محیطی جدا از مساله آلودگی هوا در کشور ما کم نیست و سازمانی به نام حفاظت از محیط زیست سالهاست که در تکاپوی حل آنها است. موضوع حفاظت محیط زیست مثل بسیاری از موضوعات دیگر می‌تواند با کمک تکنولوژی پیشرفت کند و خود سازمان هم این مساله را به تازگی جدی گرفته است. رییس سازمان حفاظت محیط زیست، «عیسی کلانتری» درباره لزوم استفاده از علم روز در مساله محیط زیست می‌گوید: «نیاز امروز محیط زیست ایران، بهره مندی از دانش روز و برگزاری دوره های مختلف آموزشی داخل و خارج کشور برای کارشناسان محیط زیست است.»
از نظر کلانتری کشور باید به صورت جهانی دراین‌باره تفکر و اقدام کند تا بتوانیم برخی از مشکلات را رفع کنیم. او باور دارد ایران با مشکلات زیادی همچون احیای دریاچه ارومیه، پیدا کردن راه حل برای هامون یا شادگان خشک شده،نجات یوزپلنگ،بازگردانی اثرات بیابان زایی، از میان رفتن جنگل ها و یافتن راه حل برای چالش های کمبود آب دست و پنجه نرم می‌کند.
از نظر بسیاری از کارشناسان محیط زیست از جمله «زهرا نوری» تغییرات اقلیم در ایران مسئله آب، تنوع زیستی، آلودگی، فرسایش خاک را در کشور تشدید می کند. وی که خود از فعالان محیط زیست نیز به شمار می‌رود استفاده از علوم رایانه‌ای را از دیرباز کمک‌حال بحران محیط زیست در کشور عنوان می‌کند:«امروزه تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در توسعه فضای سبز به خوبی دیده می‌شود. ایجاد کشوری سبز با کاستن از سفرهای زاید درون شهری و همچنین حفاظت از مراتع امکان پذیر است و با استفاده از فضای وب می‌توان به کاهش مصرف کاغذ روی آورد. این از اساسی‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین تاثیرات وب در حفظ محیط زیست است و در دوران حاضر به مسائل بسیار پیشرفته‌تری می‌توان فکر کرد.»
او معتقد است اداره پژوهش و فن آوری سازمان حفاظت از محیط زیست در این زمینه کم‌کاری می‌کند و اولویت‌های پژوهشی در این سازمان به دور از استاندارهای منطقی تدوین می‌شوند:
«بررسی مواد موجود گوناگون درسدها و دریاچه ها و حتی خاک برخی مناطق می‌تواند کمک شایانی به حفاظت و پیشگیری از آن مکان‌ها به همراه داشته باشد. در علم محیط زیست پیش‌بینی بیشتر از درمان بعد از بیماری کاربرد دارد و در مواقعی پیش می‌آید که واقعا دیگر کاری از دست علم بر نمی‌آید. البته این از محدودیت‌های تکنولوژی امروزیست و چه بسا در آینده ما شاهد حضور نسل‌های منقرض شده حیوانات هم باشیم.»
نوری معتقد است فناوری نانو آنطور که باید و شاید در زمینه علوم تکنولوژی در محیط زیست مورد استفاده قرار نگرفته و اقداماتی همچون نانوفیلترها (برای تصفیه‌ی پساب‌های صنعتی)، نانوپودرها (برای تصفیه‌ی گازهای آلاینده‌ی خروجی از خودروها و واحدهای صنعتی) و نانولوله‌ها (برای ذخیره‌سازی سوخت کاملاً تمیز هیدروژن) ابتدایی‌ترین کارهای حاصل شده با فناوری نانو به حساب می‌رود. وی باور دارددورنمای استفاده از این فناوری نوین بسیار گسترده‌تر از این‌گونه کاربردهای جزیی باید باشد:
«ساخت نانوحسگر و یا نانوپوشش‌ها می‌تواند تغییرات شگرفی در دنیای انسان ایجاد کند. انسان‌ها برای سلامتی خود احتیاج به آشامیدن آب سالم دارند که ویژگی‌های آن باید بی‌بو بودن، بی‌مزه بودن و زلالی باشد.هزینه تصفیه آب امروزه بسیار بالاست و با این فناوری‌ها می‌توان آب زلال و سالم را به همه جای کشور رساند. یا به عنوان مثال دیگر مانیتورهای ساخته شده از مواد نانو ساختار بسیار کم‌خطرتر از انواع مشابه ساخته شده را دارند. البته قبول دارم که برخی از این مثال‌ها با فناوری موجود در کشور چندان همخوانی ندارد ولی عملی شدن آنها دور از ذهن هم نیست.»
نوری علومی مانند بیوتکنولوژی و امثال آن را آینده دنیای بشر امروز می‌داند و آن را نامربوط با مساله محیط زیست نمی‌بیند. از دیدگاه او محیط زیست و حفاظت از آن بیشترین موضوعی است که با فناوری به روز می‌تواند به پله‌های بالاتر از حال حاضر برسد:
«تمام دستگاه‌های دولتی و وزارتخانه‌ها باید به این مساله بپردازند و نباید تمام مسائل و مشکلات محیط زیست بر دوش یک سازمان قرار بگیرد. اقدامات وزارت ارتباطات از سال 93 تا کنون از جمله اقدامات درخور توجه برای حفاظت از محیط زیست به شمار می‌رود. اقداماتی چون توجه به انرژی خورشیدی، دفع فاضلاب از طریق شبکه فاضلاب شهری و استفاده از سپتیک تانک برای تصفیه فاضلاب. همچنین شهرداری‌ها نیز در این میان نقش اساسی را بر عهده دارند و اقدامات مطلوبی را برای حفاظت از محیط زیست انجام داده‌اند. خوشبختانه رسانه‌های امروزی می‌توانند تریبون هر فعال محیط زیست باشند و مردم را بیشتر با عمق مشکلات زیستی کشور آشنا سازند.»
گسترش فناوری و تکنولوژی در دنیا باعث کمک‌هایی به مساله محیط زیست شده که در کشور ما تصور برخی از آنها فقط در فیلم های علمی-تخیلی می‌گنجد. نقش ربات‌ها و ماشین‌ها در حال حاضر بیشتر از پیش است و اقدامات در این زمینه در ایران در ابتدایی‌ترین حالات خود قرار دارد. با اینکه محیط زیست سالم آینده نسل بشر به شمار رفته ولی بحث سرمایه‌گذاری و… در آن هنوز هم دیدگاهی خیرخواهانه در ایران دارد و نگاهی تجاری به آن نمی‌شود در نتیجه شرکت‌های خصوصی و یا استارتاپ‌های کمی در این زمینه فعالیت می‌کنند. شاید رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی بتوانند با نشان دادن اوضاع به مردم و همیاری آنها کمکی به بهبود بخش خصوصی و یا توجه بیشتر دولتی‌ها به این بخش را فراهم سازند.