دبیر اجرایی سومین همایش ایمنی زیستی: سومین همایش اختصاصاً بر روی مهندسی ژنتیک تأکید دارد.
فعالیتهای مهندسی ژنتیک گسترش زیادی پیدا کرده و در نتیجه دیدگاه‌های جدیدی نیز در زمینه ایمنی زیستی به وجود آمده است.
مهندس مختاری دبیر اجرایی سومین همایش ایمنی زیستی در مصاحبه با مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی به سؤالات مطرح شده درباره سومین همایش ایمنی زیستی پاسخ داد که شرح آن در ادامه می‌آید.
سؤال: مطلع شدیم که سومین همایش ایمنی زیستی قرار است در خرداد 1390 با شعار “مهندسی ژنتیک، امنیت غذایی، توسعه پایدار” برگزار شود؛ آیا تفاوتی با همایشهای قبلی ایمنی زیستی دارد؟ لطفاً توضیح دهید؟
پاسخ: در حال حاضر با توجه به اینکه حدود 7 سال از اولین همایش ایمنی زیستی میگذرد وضعیت ایمنی زیستی در کشور تغییر زیادی کرده است. چنانکه می‌دانید در سال جاری قانون ایمنی زیستی در مجلس تصویب شد و اکنون در مرحله تهیه آییننامههای اجرایی است. فعالیتهای مهندسی ژنتیک گسترش زیادی پیدا کرده و در نتیجه دیدگاه‌های جدیدی نیز در زمینه ایمنی زیستی به وجود آمده است. بنابراین به نظر می‌رسد نسبت به همایشهای اول و دوم مقالات تخصصی‌تر و بیشتری ارسال شود. با توجه به اینکه سومین همایش اختصاصاً بر روی مهندسی ژنتیک تأکید دارد انتظار آن می‌رود مقالات بیشتری با گرایش مهندسی ژنتیک و فعالیتهایی که به منظور ایمنی آن بکار گرفته شده را داشته باشیم البته قابل ذکر است که مقالات در زمینه‌های مرتبط هم در صورت دارا بودن شرایط لازم پذیرفته میشوند.
همایش اول در سال 1382در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی برگزار شد. همایش دوم در سال 1387 همراه با دهمین کنگره ژنتیک برگزار شد که به نظر می‌رسد به همین دلیل در حاشیه قرار گرفت و نقش ایمنی زیستی مقداری کمرنگ شد. خوشبختانه سومین همایش به صورت مستقل برگزار میشود و اولین جلسه کمیته علمی هم با استقبال خوبی از طرف متخصصان و سازمانهای مختلف برگزار شده است.
سؤال: لطفاً در مورد ایمنی زیستی و اهمیت آن در مورد محیط زیست و سلامت انسان توضیح دهید؟
پاسخ: ایمنی زیستی در واقع تدابیری اتخاذ شده برای استفاده ایمن از بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک است. ملاحظاتی در مورد مهندسی ژنتیک یا بیوتکنولوژی مدرن و محصولات حاصل از آنها با توجه به سلامت انسان و محیط زیست ابراز شده و به همین دلیل لازم است تدابیری اتخاذ شود تا این ملاحظات به حداقل رسیده و از مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی به طور صحیح بهرهبرداری شود. این اقدامات شامل بررسی آنالیزهای دقیق مولکولی، ارزیابی و مدیریت ریسک، انجام آزمون‌های غربالگری و مطالعات بر روی حیوانات آزمایشگاهی و جمع‌آوری و ارائه تمام مدارک و شواهدی است که نشان‌دهنده ایمن بودن محصول تولید شده با استفاده از مهندسی ژنتیک است. در حقیقت تولیدکننده این محصولات باید راه‌کارهایی را اتخاذ کند تا استفاده از مهندسی ژنتیک نه تنها منجر به تولید محصولی ایمن مانند برنج تراریخته برای مصرف‌کننده شود بلکه به تنوع زیستی نیز آسیبی وارد نکند. همه اقدامات و راه‌کارهایی که به این منظور در پیش گرفته میشود ایمنی زیستی نام دارد. علاوه بر این اقدامات، جنبههای دیگری هم مانند اطلاعرسانی به عموم و مشارکت عمومی در قالب فعالیتهای ایمنی زیستی قرار میگیرد.
سؤال: رشتهها و گرایشهایی که میتوانند در این همایش شرکت کنند، کدامند؟
پاسخ: همه گرایشهایی که در زمینه بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک و یا ایمنی زیستی فعالیت دارند مانند همه گرایش‌های رشتههای کشاورزی نظیر اصلاح نباتات، زراعت و بیوتکنولوژی، رشتههای مرتبط با مهندسی شیمی، رشتههای زیستشناسی، میکروبیولوژی، ژنتیک و علوم سلولی و مولکولی که تحقیقات و مطالعاتی در زمینه موضوع همایش انجام داده‌اند میتوانند نتایج مطالعات خود را برای همایش ارسال نمایند.
سؤال: پیشبینی شما در مورد تعداد افراد شرکتکننده در این همایش چگونه است؟ چه تسهیلاتی برای آنها فراهم میکنید؟
پاسخ: با توجه به استقبال محققین و دانشجویان از این مقوله و حضور آنها در همایشهای گذشته به نظر من باید حدود 500 نفر در این همایش شرکت کنند و فکر میکنم حدود 30 تا 40 سخنرانی و بیش از 100 پوستر در زمینه ایمنی زیستی داشته باشیم. تسهیلات فراهم شده هم مانند سایر همایشها است. ضمن اینکه به مقالات و پوسترهای برگزیده جایزه تعلق میگیرد و تعدادی از مقالات هم پس از انجام داوری مجدد و سریع در مجله علمی ترویجی ایمنی زیستی چاپ میشوند.
سؤال: شما چه توصیهای برای افراد شرکتکننده دارید؟
پاسخ: توصیه من این است که هرچه زودتر مقالات خود را طبق قالبی که در فراخوان ذکر شده برای ما ارسال کنند تا بررسیهای لازم و داوری انجام شود و در صورت نیاز به اصلاح برای فرستنده عودت داده شود. لازم به تأکید است که مقالات ارسالی باید حتماً حول مهندسی ژنتیک، ایمنی زیستی و فعالیتهای مرتبط باشند.
گفتگو: بنفشه درویش روحانی