فتوای حضرت آیتالله مکارم شیرازی: محیط بانی که برای دفاع از خود مرتکب قتل شود، جرمی مرتکب نشده است.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به استفتایی درباره دفاع محیطبان از خود در برابر متخلفین مسلح که منجر به قتل شود، پاسخ دادهاند چنین فردی که به قصد دفاع از خود مرتکب قتل شده باشد، جرم و گناهی مرتکب نشده است.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به استفتایی درباره دفاع محیطبان از خود در برابر متخلفین مسلح که منجر به قتل شود، پاسخ دادهاند چنین فردی که به قصد دفاع از خود مرتکب قتل شده باشد، جرم و گناهی مرتکب نشده است.
متن این استفتا و پاسخ حضرت آیت الله مکارم شیرازی مرجع تقلید مقیم قم به شرح زیر است:
سوال: اگر شخصی در حین دفاع از سرمایههای ملی و طبیعی کشور که شغل و حرفه او است، در درگیری با متخلفینی که مسلح بوده و به روی او آتش گشودهاند، در دفاع از جان خود، مرتکب قتل شود، حکم آن فرد چیست؟”
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: در فرض سوال که به قصد دفاع از خود چنین کرده مرتکب جرم و گناهی نشده است.
اسد تقی زاده، محیط بان اداره کل محیط زیست استان کهگیلویه و بویر احمد متهم است که در سال ۱۳۸۶ هنگام محافظت از حیات وحش منطقه حفاظت شده دنا با ۵ شکارچی مسلح درگیر شده و در زد و خورد پیش آمده یکی از شکارچیان کشته شده است. او از ۴ سال پیش تاکنون در زندان به سر میبرد. خانواده تقی زاده و اداره کل محیط زیست، قتل فرد شکارچی را غیرعمدی میدانند.
سیدمحمد موسویپور ،دادستان عمومی و انقلاب یاسوج گفته است : حکم قصاص محیط بان دنا به تایید دیوان عالی کشور رسیده و آماده اجرا است. محمد موسویپور گفته علت تأخیر در اجرای حکم (اعدام با طناب دار)، ادامه تلاشهای سازمان محیط زیست و افراد نیکوکار برای گرفتن رضایت اولیای دم مقتول است.
ایسنا به نقل از وی نوشت: این پرونده در دادگاه کیفری استان کهگیلویه و بویراحمد رسیدگی اولیه شد و این دادگاه برای «اسد تقیزاده» متهم پرونده حکم قصاص و اعدام با طناب دار را صادر کرد. وی افزود: این حکم در دیوان عالی کشور نقض شد و این مرجع قضایی پرونده را به شعبه هم عرض ارجاع کرد، اما به دلیل اینکه دادگاه هم عرض در این استان وجود نداشت پرونده به نزدیکترین شعبه یعنی دادگاه کیفری استان فارس ارجاع داده شد.
گزارشها بیانگر وقوع تیراندازی در هنگام مأموریت کاری این محیط بان است و او بر اساس مجوزهایی که در اختیار داشته با شکارچیان یک کل وحشی درگیر شده است. به نوشته سایت خبرآنلاین، علاوه بر تقی زاده، یک محیط بان دیگر هم در رابطه با یک پرونده مشابه در انتظار اجرای حکم اعدام است.این سایت اضافه میکند در سی سال گذشته بیشتر از یکصد محیط بان حین انجام وظیفه کشته شدهاند.
صدور حکم اعدام برای تقی زاده، اعتراضهای زیادی در شهرهای مختلف ایران به دنبال داشته است.
در این میان، برخی از نمایندگان مجلس از تلاش برای توقف اجرای حکم خبر دادهاند. محمد رضا تابش، رییس فراکسیون محیط زیست مجلس در واکنش به تائید حکم اعدام محیط بان منطقه حفاظت شده دنا گفته است: این موضوع را در مجلس پیگیری خواهیم کرد. باید بررسی کنیم که برای پشتیبانی از این محیط بان قانونی در نظر گرفته شده یا نه. او گفته مجریان قانون بدون شک پشتوانههای قانونی دارند. مثل مأموران نیروی انتظامی یا سپاه که در حین اجرای قانون پشتوانههای قانونی دارند. اما باید بررسی کنیم که آیا برای محیط بانان هم این پشوانههای قانونی در نظر گرفته شده است یا نه.
رییس فراکسیون اصلاح طلبان مجلس با تأکید بر رعایت ملاحظات افزوده باید به نحوی باشد تا خدشه و خللی در کار مأمورانی که در این مناطق سخت در حال انجام وظیفه هستند و از میراث طبیعی کشور پاسداری میکنند، به وجود نیاید. به گونهای نشود که دست کسی در عرصه طبیعت و حفظ میراث طبیعی به کار نرود و مأموران دیگر انگیزه لازم را برای دفاع و پاسداشت طبیعت نداشته باشند. بی توجهی به این موضوع میتواند تخریب وسیع محیط زیست را به دنبال داشته باشد.
از سوی دیگر علی سمیعی سرپرست دفتر حقوقی سازمان حفاظت محیط زیست هم به خبرآنلاین گفته است: تلاشها برای گرفتن رضایت از خانواده مقتول همچنان ادامه دارد و این امید وجود دارد که خانواده مقتول که اجحاف بزرگی در حقشان روا شده محیط بان سازمان محیط زیست را که هیچ تعمدی در ارتکاب قتل نداشته موردعفو قرار دهند. وی ادامه داده که در ۱۰ سال اخیر این بیستمین موردی است که دو طرف در درگیری کشته شدهاند.
اسماعیل کهرم پدر علم محیط زیست ایران هم معتقد است اگر اسعد اعدام شود دیگر محیط بانان هیچ انگیزهای برای حمایت و حفاظت طبیعت و حیات وحش ایران ندارند و حتی یک تکه از طبیعت مملکت باقی نمیماند.
به گفته او، جای تعجب است که در مملکت ما برای محیط بانی که به خاطر وظیفه شناسی حکم اعدام تعیین شود در حالی که در دیگر کشورها به خاطر این وظیفه شناسی ممکن است به او مدال افتخار بدهند.
کهرم افزوده اگر این محیط بان ۲۷ ساله وظیفه شناس اعدام شود ۲ هزار و ۷۰۰ محیط بان دیگر چه درسی خواهند گرفت آیا غیر از این است که دیگر اجازه برخورد با هیچ شکارچی متخلفی را به خود نمیدهند؟ وی افزود: پیش از این نیز در دوره ریاست خانم ابتکار در سازمان محیط زیست هنگامی که یک محیط بان با یکی از افسران متخلف نیروی هوایی درگیر شده بود تا مرحله استیذان حکم قصاص او پیش رفت و در آن مرحله بود که توانستند رضایت خانواده مقتول را گرفته و آن محیط بان را از قصاص نجات دهند.