تشویش اذهان عمومی از سوی بزرگترین خبرگزاری فارسی زبان دنیا
مقدمه: در تاریخ 19 تیر 1391 سایت “باشگاه خبرنگاران” وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مطلبی را با عنوان ” آینده علم اصلاح و ژنتیک زمین را به سیاره میمون‌ها تبدیل می‌کند”. این مطلب سراسر کذب و بی‌مایه واکنش‌های گسترده‌ای را در بین دانشمندان …
مقدمه: در تاریخ 19 تیر 1391 سایت "باشگاه خبرنگاران" وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مطلبی را با عنوان " آینده علم اصلاح و ژنتیک زمین را به سیاره میمون‌ها تبدیل می‌کند". این مطلب سراسر کذب و بی‌مایه واکنش‌های گسترده‌ای را در بین دانشمندان زیست شناسی و اصلاح نباتات، مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی و جوامع علمی مانند انجمن ایمنی زیستی را به دنبال داشت. انجمن ایمنی زیستی با انتشار بیانیه‌ای مقابله با مهندسی ژنتیک و فناوری‌های نو مانند بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی را با مخالفت با توسعه فناوری هسته‌ای در صدر انقلاب مقایسه کرده مدیران میانی نالایق در وزارت جهاد کشاورزی، معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، ستاد توسعه زیست فناوری و دبیرخانه شورای ملی ایمنی زیستی را مسئول این فناوری هراسی و دانایی ستیزی معرفی کرد. مطلب زیر یکی از این واکنش‌ها به مطلب منتشر شده از سوی صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران است که به قلم یکی از اعضای انجمن ایمنی زیستی نگاشته شده است. مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران آمادگی خود را برای انعکاس نقطه‌نظرهای مختلف در این مورد را اعلام می‌کند.
"مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی"
لیلا سرمدی، عضو انجمن ایمنی زیستی
باید اظهار تاسف کرد که با توجه به مدارک مستند و مستدل علمی درباره فواید بسیار فناوری زیستی و دستاوردهای آن، چنین متن‌هایی بدون بررسی‌های کارشناسی، منتشر می‌شود!
پر واضح است که از اطلاعات نا‌درستی در این گزارش استفاده شده است و از فناوری که از آن نام برده شده است، ترسیده‌اند. من به عنوان فردی از این جامعه که دلم به خاطر کشورم می‌تپد، می‌خواهم درباره مهمترین دستاورد بیوتکنولوژی نوین در کشاورزی، یعنی گیاهان ترایخته بنویسم که در آن مقاله، با بی‌مهری و غیرمنصفانه برخورد شده است. هر چند که در مورد مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی یا فناوری زیستی، مطالبی غیر علمی و غیر مستدل نگاشته شده که هر قسمت آن جای بحث بسیاری دارد. لازم است که به عرض خوانندگان محترم برسانم که گیاهان تراریخته با هدف تولید بهتر و با کیفیت‌تر، همواره نقش بسزایی در زندگی مردم داشته‌اند. محصولات تراریخته با داشتن ارزش غذایی بالاتر، ویتامین‌های بیشتر و همچنین بهبود کیفیت روغن یا نشاسته از ارزش غذایی و سلامت بالاتری برخوردار هستند. به این ترتیب، نقش محصولات تراریخته در امنیت و سلامت غذایی، افزایش تولید، بهبود کیفیت تولید، کاهش هزینه‌های تولید و در نتیجه سلامت انسان، دام و محیط زیست کاملا روشن است. برای مثال تولید برنج تراریخته که با تولید بتاکاروتن از کوری جلوگیری می‌کند و یا دانه‌های روغنی تراریخته، با میزان اسید چرب اشباع پایین که از بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کنند و محصولاتی که در تولید آنها از مواد شیمیایی کمتری استفاده می‌شود و نمونه‌های بسیار دیگر، نشان دهنده این است که بیوتکنولوژی، کمک بزرگی به زندگی مردم کرده است. طبق گزارش سرویس بین‌المللی بیوتکنولوژی کشاورزی در شانزدهمین سال تجاری سازی این محصولات در سال 2011ٰ بیش از 160 میلیون هکتار به کشت محصولات تراریخته اختصاص یافته است. در واقع، افزایش هر ساله سطح زیر کشت این گیاهان موید سلامت و سودمندی آنها است. موسسات بهداشتی نظیر سازمان بهداشت جهانی، کدکس الیمنتاریوس و غیره که مسوول تامین غذا و سلامت و بهداشت انسان‌ها هستند همه بر سلامت محصولات تراریخته و ضرورت استفاده از آنها تاکید کرده‌اند. در کشور ما هم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر سلامت محصولات تراریخته تاکید داشته است اما جای تاسف است که عده‌ای فناوری هراس با تعصبی کور بر ادعاهای خود، از عدم سلامتی این محصولات می‌گویند و مانع تولید این محصولات با ارزش در کشور شده‌اند! این در حالی است که انجمن پزشکی آمریکا، انجمن رژیم غذایی آمریکا، شورای تحقیقات آکادمی ملی علوم و سازمان خواروبار جهانی (فائو) سازمان ملل متحد، همگی بر این عقیده هستند که محصولات دست‌ورزی شده ژنتیکی (تراریخته) سالم و مغذی‌اند. همچنین، سال 2015 که سال هدف جامعه جهانی برای حل بحران غذایی و کاهش فقر و گرسنگی است بدون محصولات تراریخته امکان پذیر نیست!
جای تعجب است که با توجه به رشد روزافزون تولید و مصرف این محصولات در دنیا در حالی که تا کنون هیچ گزارش معتبر علمی درباره مضرات آنها منتشر نشده است، باز سعی در خطرناک جلوه دادن این محصولات با‌ارزش می‌شود! تاسف انگیز است که چطور عده‌ای با تعصب کور و بدون اطلاعات علمی از مزایای بیشمار این گیاهان، به هر طریقی با تأکید بر آثار احتمالی که بعید و غیر ممکن است، این چنین از علم و فناوری می‌هراسند! و تاسف انگیز‌تر آن است که این چنین با تشویش اذهان عمومی، سعی در خطرناک جلوه دادن این فناوری و دستاوردهای آن برای مردم عادی می‌شوند که اطلاع علمی ندارند؟!!! چندی پیش خبری مبنی بر عکس‌هایی از بیماران مختلف پوستی منتشر شده بود که ادعا کرده بودند که بیماری به دلیل عوارض پوشیدن لباس‌هایی است که از پنبه‌های تراریخته بافته شده است! کذب بودن این خبر برای قشر تحصیل کرده کاملا مشخص است اما برای مردم عادی ما هراس آور است.
دنیا در حال پیشرفت و بهره‌مندی از مزایای فناوری نوین و مهندسی ژنتیک در تمام زمینه‌های پزشکی، داروسازی، محیط زیست و کشاورزی است و متاسفانه ایران از این قافله عقب افتاده است.
مگر رسالت علم چیزی جز خدمت هر چه بهتر و بیشتر برای همه مردم دنیا نیست که محصولاتی که حاصل سال‌ها پژوهش و تلاش محققان ایرانی و غیر ایرانی است و هدفی جز بهبود زندگی مردم برایشان متصور نیست، در کشور ما این چنین با بی مهری مواجه شده است!
پیشنهاد می‌کنم درباره گزارشی که منتشر شده است درباره هر کدام از سئوال‌هایی که احتمالا در ذهن خود طرح کرده‌اند، بیشتر مطالعه کنند و بعد این طور صریح درباره این فناوری بنویسند هر چند شاید نظر نویسنده یا نویسندگان لحاظ نشده باشد و دست‌های پشت پرده‌ای در کار باشد؟! نویسندگی رسالت مهمی است که باید مسئولانه با اطلاعات دقیق و معتبر علمی همراه باشد در غیر این صورت خواسته و نا‌خواسته موجبات تشویش اذهان عمومی مردمی فراهم می‌شود که از ما هستند و زندگی و آینده‌شان مسلما مهم است. خواهشمندم نویسنده این مقاله با حفظ رسالت خود در انتشار درست مطلب، در گزارش خود تجدید نظر کرده و مطلب خود را با بررسی‌های کارشناسی و صحت و سقم علمی بنویسند.
محصولاتی که با استفاده از آنها می‌توان بر بزرگترین چالش دنیا در عصر حاضر که کمبود غذا و گرسنگی است، فایق آمد حیف است که این چنین در کشورمان مورد بی مهری و نا‌آگاهی عده‌ای قرار گرفته است که با تعصب کور روی فرضیاتی که فاقد اطلاعات علمی هستند، کشورمان را سال‌ها از بهره مندی مردم از این محصولات دور نگه داشته‌اند و از طرف دیگر سالیانه میلیون‌ها تن محصول تراریخته را از بزرگترین کشورهای تولید کننده محصولات تراریخته وارد کشور می‌کنند!!! مسئولین و مدیران اجرایی که می‌توانند کاری بکنند و گویا تحت تاثیر همان عده فناوری هراس قرار گرفته‌اند، به خود بیایند که اگر در این باره اقدامی مثبت در جهت تولید این گیاهان در داخل انجام دهند، برای مردم کشورشان و بویژه نسل بعد خود خدمتی عظیم انجام می‌دهند که مطمئنا خدمتی شایسته برای کشور به ارمغان می‌گذارند.
جای تاسف است که در بزرگترین خبرگزاری فارسی زبان دنیا، این چنین با نشر اخبار نادرست، موجبات تشویش اذهان عمومی فراهم شده است! آیا بیوتکنولوژی برای سلامت انسان و دام و محیط زیست خطرناک است یا سموم شیمیایی علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها و آلاینده‌هایی که صدها تن مواد سمی و آلاینده را وارد محیط زیست می‌کنند؟! به طور مثال تولید پلاستیک‌های زیست تخریب‌پذیر یا تجزیه شونده و یا تولید میکروارگانیسم‌های مفید مانند باکتری‌های نفت‌خوار خطرناک است یا آلودگی‌های زیستی و از بین رفتن منابع طبیعی‌ای که در حال افزایش است؟! لازم به ذکر است که در این راستا افزایش تولیدات کشاورزی، تآمین محیط زیست بهتر با کاهش میلیون‌ها کیلوگرم ماده موثر حشره‌کش‌های شیمیایی، کاهش تولید میلیاردها کیلوگرم گاز کربنیک، حفظ تنوع زیستی با صرفه جویی در کشت میلیون‌ها هکتار زمین و کمک به رفع فقر از طریق کمک به میلیون‌ها کشاورز خرده پایی که جزء فقیرترین مردم جهان محسوب می‌شوند، نمونه‌هایی از بیشمار مواردی است که با استفاده از این محصولات در دنیا اتفاق افتاده است.
در دنیا در قرنی که به نام "زیست- تکنولوژی" نامیده شده است و در ایران عزیزمان که به نام سال "تولید ملی" نامگذاری شده است، دور از انصاف است که این چنین با علم و فناوری برخورد می‌شود!
بهتر است بجای شایدها و اگرها درباره این محصولات که حاصلی جز بن بست نا‌آگاهی فن آوری هراسان ندارد، آگاهی و دیدگاه همگان درباره این فناوری و دستاوردهای آن زیاد شود و این مهم جز با بالا بردن سطح آگاهی و فرهنگ سازی و انتشار اخبار درست و مسئولانه میسر نیست.
مطالب در رابطه با این مهم، بسیار است و متاسفانه اطلاع و نگرش درست و جامع بسیار کم! امید است که نگاشتن در این رابطه، با مستندات علمی انجام شود و با انتشار اخبار و اطلاعات نادرست، موجبات تشویش خاطر مردم فراهم نیاید.
به امید پیشرفت ایران عزیزمان و اصلاح دیدگاه همگان نسبت به فناوری‌های نوین!