طرح گلخانه تراریخته؛ هفت سال تاخیر، هفت ماه اجرا!

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، بحث احداث این گلخانه که با بنای تقریبی 1400 متر مربع به بهره‌برداری رسیده از سال‌ها پیش مطرح بوده تا سرانجام در آبان ماه سال 91 پیرو قرارداد بین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، عملیات اجرایی ساخت این گلخانه که به عنوان یک طرح کلان ملی فناوری و نوآوری مورد تایید ستاد توسعه زیست فناوری و مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی نیز قرار گرفته آغاز و ظرف مدت کمتر ازهفت ماه به دست متخصصان داخلی به اتمام رسیده است.

وقفه طولانی در راه اندازی گلخانه تراریخته با وجود تصویب قانون ملی ایمنی زیستی و تولید محصولات تراریخته متعدد از قبیل برنج، پنبه و چغندر قند در کشور از جمله موانع تولید انبوه و تجاری سازی گیاهان تراریخته در کشور بوده است که با افتتاح رسمی این گلخانه به عنوان آخرین حلقه از زنجیره تجاری سازی محصولات زراعی تراریخته، امید می‌رود شاهد رشد روزافزون زیست فناوری کشاورزی در کشور باشیم.

دکتر بهزاد قره یاضی، موسس و رییس اسبق پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فناوری ایسنا با بیان این که حدود 10 سال از مطرح شدن بحث احداث گلخانه های تراریخته در پژوهشکده می‌گذرد، اظهار داشت: گلخانه تراریخته به گلخانه‌ای اطلاق می‌شود که به نحوی ساخته شده که مانع از ورود و خروج حشرات، حیوانات، پرندگان و حتی دانه‌های گرده به صورت غیرکنترل شده می‌شود. طرح برخی ملاحظات درباره تراریخته‌ها از سوی فناوری هراسان و البته برخی افراد دلسوز و ناآشنا با موضوع باعث شده پژوهشگران این حوزه برای جلب اطمینان عمومی پیش از عرضه و مصرف محصولات از گلخانه‌های تراریخته استفاده کنند.

وی خاطرنشان کرد: در سال 82 با این که قانون بازدارنده‌ای در زمینه کشت محصولات تراریخته نداشتیم و در شرایطی که حتی قانون امروز هم بر توسعه تراریخته‌ها تاکید دارد پیش‌قدم شدیم که گلخانه‌ای به عنوان نخستین گلخانه گیاهان تراریخته در خاورمیانه در پژوهشکده احداث کنیم. با تغییرات مدیریتی در وزارت جهاد کشاورزی و پژوهشکده، این پروژه متوقف و همین نداشتن گلخانه بهانه‌ای برای جلوگیری از کشت و حتی توقف برخی آزمایش‌ها در مرحله گلخانه‌یی و عقب ماندن کشور در عرصه تولید محصولات تراریخته شد.

رییس انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران با بیان این که گلخانه‌های تراریخته از فناوری چندان پیچیده‌ای برخوردار نیست و در صورت توجه مناسب مدیران به ضرورت بهره‌برداری از این گلخانه می‌توانستیم سال‌ها پیش شاهد احداث گلخانه گیاهان تراریخته پژوهشکده باشیم، خاطرنشان کرد: سال 82 که این موضوع را مطرح کردیم پیمانکار ایرانی مشخص و نقشه‌ها با همکاری مشاوران خارجی تهیه شده و قرار بود ساخت گلخانه توسط متخصصان داخلی پیگیری شود که در این صورت در سطح منطقه بی‌نظیر بود ولی در حال حاضر در فیلیپین، ویتنام، هند و مصر و … گلخانه‌های متعددی با هزینه‌هایی به مراتب کمتر ساخته‌اند و متاسفانه ما در این زمینه عقب افتاده‌ایم. در حالی که از سال 86 مدیران مربوطه دائما از راه‌اندازی گلخانه تراریخته ظرف سه ماه آینده خبر می‌دادند، چه کسی پاسخگوی این وقفه هفت ساله در احداث گلخانه و کشت محصولات تراریخته است؟

رییس انجمن ایمنی زیستی جمهوری اسلامی ایران با بیان این که گلخانه تراریخته باید به صورتی باشد که حتی یک دانه گرده هم نتواند به آن وارد یا خارج شود، ابراز عقیده کرد: متاسفانه در جریان آماده سازی گلخانه تراریخته در پژوهشکده، محصولاتی را در وضعیتی نامناسب و بدون رعایت ضوابط با وانت به محل گلخانه آورده و در آن قرار داده‌اند؛ بدین ترتیب، در شرایطی که حتی خاک گلخانه باید کاملا اتوکلاو و استریلیزه باشد، خاک و گیاهان کاملا عادی از محیط خارج وارد این گلخانه شده‌اند که قطعا قارچ‌ها و آفت‌هایی با خود دارند و همه فضای گلخانه را آلوده کرده و از حیز انتفاع ساقط کرده‌اند. اساسا چه ضرورتی دارد با شتابزدگی به سمت بهره برداری برویم در حالی که هنوز برخی تجهیزات اتوکلاو نصب نشده و سیستم‌های خاصی ناقص است؟

قره‌یاضی در پایان با تاکید بر این که طرح مشکلات و مسائل پیش آمده و انتقاد از عملکرد مدیران سابق و فعلی پژوهشکده در این خصوص، چیزی از ارزش تلاش‌های دانشمندان و پژوهشگران سختکوش پژوهشکده که سال‌ها در انتظار بهره برداری از گلخانه تراریخته بوده‌اند کم نمی‌کند، ابراز امیدواری کرد که مسوولان و نهادهای نظارتی مربوطه با بررسی و رسیدگی به علت تاخیر چندین سال در احداث گلخانه تراریخته و مشکلات ناشی از شتابزدگی در بهره‌برداری از آن در جهت کمک به رفع موانع توسعه زیست فناوری در کشور و تحقق استقلال و سربلندی بیش از پیش جمهوری اسلامی در عرصه فناوری‌های نو گام بردارند.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)

http://isna.ir/fa/news/92040503107