تولید گوجه فرنگی تراریخته مقاوم به شوری در کشور

محققان پژوهشکده کشاورزی دانشگاه تبریز موفق به انتقال ژن «تحمل به شوری» به گیاه گوجه فرنگی شدند.

صنم شعرباف کلاقیچی، دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز با راهنمایی ابراهیم دورانی‏‎‎‏ علیایی و مشاوره مصطفی ولی‌زاده موفق به انتقال ژن پیروفسفاتاز واکوئلی آرابیدوپسیس به گوجه فرنگی رقم ارومیه کمرنگ شد.

تنش شوری یکی از مهمترین تنش‎های غیر زیستی محسوب شده و از عواملی است که گیاهان را از رسیدن به حداکثر پتانسیل ژنتیکی خود باز می‎دارد. با توجه به افزایش جمعیت و اهمیت امنیت غذایی، پژوهشگران برای غلبه بر این مشکل روش‎های مختلف زراعی و ژنتیکی را به کار گرفته‎اند.

یکی از روش‎های کارآمد که اخیرا نیز مورد توجه قرار گرفته است، انتقال ژن و تولید گیاهان تراریخته متحمل به شوری است.

ژن AVP1 یکی از ژنهایی است که انتقال آن به گیاهانی نظیر توتون، یونجه، برنج و گندم باعث افزایش تحمل این گیاهان به شوری و خشکی شده است.

گوجه فرنگی، گیاهی است که از نظر غذایی، اقتصادی و علمی از اهمیت بالایی برخوردار است و در مناطق خشک و نیمه خشک کشورمان کشت می‌شود.

هدف از این تحقیق انتقال ژن پیروفسفاتاز واکوئلی آرابیدوپسیس به گوجه فرنگی رقم ارومیه کم رنگ با استفاده از پلاسمید دوگانه pPZP و از طریق آگروباکتریوم GV3101 در جهت افزایش تحمل آن به شوری است.

برای انتقال ژن به این به این رقم از دو نوع ریزنمونه کوتیلدون و هیپوکوتیلدون، OD600 دو دهم، چهار دهم و یک ، استفاده شد. بهترین باززایی با استفاده از ریزنمونه‎های کوتیلدون، OD600 چهار دهم صورت گرفت.

ریزنمونه‎های پیش کشت شده با باکتری تلقیح و در محیط باززایی حاوی آنتی بیوتیک کانامایسین قرار داده می‎شوند. گزینش ریزنمونه‎ها در حضور 25 میلی‌گرم بر لیتر کانامایسین و 400 میلی‌گرم بر لیتر سفوتاکسیم صورت گرفت.

نتایج حاصل نشان داد که استفاده از ریزنمونه‎های کوتیلدون برای تراریختی گوجه‎ فرنگی بهتر از هیپوکوتیلدون بود. برای شاخه‎زایی از 0.2 میلی گرم بر لیتر BAP و برای ریشه زایی از دو میلی گرم بر لیتر IBA استفاده شد. در این آزمایش 25 گیاه تا مرحله ساقه‎دهی تولید شد و 12 گیاه ریشه‎دار شدند. از گیاهان تراریخته احتمالی بعد از ریشه‎زایی، DNA استخراج شده با استفاده از آغازگر ژن پیروفسفاتاز واکوئلی، تکثیر ژن انتقالی با روش PCR انجام می‎گیرد.

در نتیجه PCR ثابت شد که گیاهان تراریخته هستند. گیاهان ریشه‎دار شده برای گلدهی تحت مراقبت‎های ویژه در گلخانه قرار گرفتند تا بذردهی صورت گیرد.

منبع: ایسنا