محصولات تراريخته بازيگر اول محصولات كشاورزي در بازارهاي جهاني

رئيس مركز بيوتكنولوژي گياهي موسسه سيستم‌هاي زيست‌شناسي دانشگاه كبانگسان مالزي دكتر «هو هانگو» در NEW STRAITS TIMES مورخ 14 نوامبر 2015 نوشت: كشور مالزی در داشتن دستورالعمل‌ها و مقررات در خصوص واردات محصولات تراريخته كشوري پیشگام در بيوتكنولوژي در میان کشورهای اتحاديه آسياى جنوب شرقى (آ سه آن) است. ما دستورالعمل‌های کامل و مقررات جامعي در رابطه با موجودات اصلاح شده ژنتیک و رهاسازي محصولات تراريخته داريم كه به ‌شدت تابع پروتکل ایمنی‌زیستی کارتاهنا و کنوانسیون تنوع زیستی است. با اين وجود، امروزه تنها دو برنامه كاربردي براي انجام آزمايشات محدود مزرعه‌اي مربوط به دو محصول پاپاياي تراريخته مقاوم به بيماري در سال 2013 و يك گياه رزين تراريخته در سال 2015 تصويب شده است. در حالي كه ساير كشورهاي آسياي جنوب شرقي از جمله كشور فيليپين سال‌هاست محصولات تراريخته را در زمين‌هاي خود كشت مي‌كند و كشورهاي ويتنام و ميانمار نيز در حال توليد ذرت تراريخته هستند. كشور اندونزي هم به دنبال درخواست كشت و تجاري‌سازي محصول تراريخته توليد كشورش نيشكر تراريخته است. حتي كشور بنگلادش نيز اخيرا محصول بادمجان تراريخته را در زمين‌هاي خود كشت و توليد كرده است. ساير كشورهاي آسيايي مانند هندوستان، چين و پاكستان از جمله 19 كشور برتر توليد كننده محصولات تراريخته با بيش از 50 هزار هكتار سطح زير كشت در دنيا هستند. طبق آخرين گزارش آمار سرويس بين‌المللي دستيابي و استفاده از بيوتكنولوژي كشاورزي در سال 2014 در نوزدهمين سال تجاري‌سازي محصولات تراريخته با نرخ رشد 3-4 درصد، 18 ميليون كشاورز در 28 كشور در سطحي بيش از 181 ميليون هكتار زمين‌هاي خود را زير كشت محصولات تراريخته برده‌اند. پنج كشور آسيايي شامل هندوستان، چين، پاكستان، فيليپين و ميانمار با 5/19 ميليون هكتار يا 11 درصد از كل هكتار سطح زير كشت محصولات تراريخته را در دنيا به خود اختصاص داده‌اند. در حال حاضر مهمترين محصولات تراريخته در بازار جهاني محصولات سويا، ذرت، پنبه و كلزاي تراريخته با ارزش بازار جهاني 7/15 ميليارد دلار آمريكا است. بي‌شك محصولات تراريخته در آينده تبديل به بازيگر شماره يك محصولات كشاورزي در بازار دنيا مي‌شوند و سياست ملي بيوتكنولوژي مالزي درصدد است تا رهبري آن را در سال 2020 بر عهده بگيرد. در مالزي يك چارچوب پشتيباني و حمايتي خوبي از طرف مراكز ژنتيك و بيوتكنولوژي وجود دارد و از طرف اين مراكز مانند BiotechCorp و مركز اطلاعات بيوتكنولوژي مالزي كه فعالانه صنعت بيوتكنولوژي را در كشور ترويج مي‌دهند، حمايت مي‌شود. همچنين پژوهش‌هاي بيوتكنولوژي كشاورزي در كشور مالزي از استانداردهاي جهاني و تسهيلات و امكانات و تجهيزات دولتي جهت توسعه و بهبود محصولات برخوردار است. حال سوالي كه مطرح مي‌شود اين است كه چرا در كشور مالزي هنوز محصولات تراريخته كشت و توليد نمي‌شود؟ شكي نيست كه كشت و توليد محصولات تراريخته در دنيا رو به افزايش است كه با توجه به افزايش جمعيت جهان، كاهش زمين‌هاي قابل كشت زراعي و كاهش آب شيرين براي آبياري، دوري از اين محصولات غير قابل اجتناب است. همچنين اين مساله با تغييرات شديد آب و هوايي در آينده با بالا آمدن سطح آب درياها و ظهور مكرر سيل و وقوع خشكسالي اهميت بيشتري به خود مي‌گيرد. مردم در كشور مالزي از كيفيت مواد غذايي خود راضي هستند. همچنين آن‎ها از بسياري از بلاياي طبيعي جان سالم به در برده‌اند و در مقايسه با كشوري مانند ويتنام تحت تاثير بلايايي مانند بالا آمدن سطح آب دريا قرار ندارند. شايد اين دلايل اصلي براي اين است كه چرا هيچ استقبالي از توليد محصولات تراريخته در اين كشور وجود نداشته و تاكنون محصولات تراريخته در اين كشور توليد نشده است. درواقع در كشور مالزي تا به امروز هيچ گونه درخواست و تقاضايي براي كشت و توليد محصولات تراريخته وجود نداشته است و كشور مالزي بسياري از مواد غذايي را وارد مي‌كند. واردات عمده محصولات غذايي در سال 2013 در مالزي شامل شكر، محصولات لبني، غلات، سبزيجات و ميوه به ارزش 6/15 ميليارد رينگيت واحد پول مالزي بوده است. كشاورزان مالزي نيز به استفاده از دانه‌هاي وارداتي تكيه مي‌كنند. از سوي ديگر، با توجه به اين كه سطح عمده زمين‌ها را كشت نخل در بر گرفته است، براي كشت محصولات تراريخته محدوديت زمين در مالزي وجود دارد. اين عوامل دانشمندان را تنها روي توليد نوعي پروتئين‌هاي گياهي ساخته شده‌ با استفاده از محصولات تراريخته كه تنها به يك گلخانه كوچك نه زميني بزرگ نياز دارد، متمركز كرده است. توليد پروتئين‌هاي نوتركيب با مصارف دارويي و به طور كلي تولید زیست‌داروها و پروتئین‌های مهم کاربردی از طریق گیاهان به عنوان كشاورزي مولكولي يا بيوفارمينگ شناخته مي‌شود. کشاورزی مولکولی دارای پتانسیل بالایی در تولید نامحدود آنتی‌بادی‌های نوترکیب و واکسن‌ها است. پژوهش روي اين پروتئين‌ها به دهه 90 برمي‌گردد. زماني كه اولين پروتئين دارویی نوترکیب مشتق‌شده گياهي سرم آلبومين انساني در توتون و سيب‌زميني تراريخته توليد شد. مزيت عمده استفاده از اين پروتئين‌ها كارايي بالا و مقرون به صرفه بودن آن‎ها است. همچنين گياهان نسبت به سيستم‌هاي جانوري و ميكروبي فاقد پاتوژن‌هاي انساني هستند.

امروزه در رابطه با اهميت استفاده از محصولات تراريخته به اطلاع‌رساني و آگاهي بيشتري در دنيا نياز است. دلايل متعدد شخصي يا منطقي در رابطه با عدم كشت محصولات تراريخته در كشور مالزي وجود دارد اما حالا زمان آن فرا رسيده است كه با كشاورزان و مديران دولتي در خصوص توليد محصولات تراريخته بحث و گفت‌و‌گوي علمي شود و براي شروع، بهتر است از مناطق روستايي كه كشاورزي در آن جا رشد و پيشرفت مي‌كند، تعاملي دو طرفه ايجاد شود. همچنين به حمايت دولت و تمام انجمن‌هاي ذينفع و مرتبط براي تعامل و همكاري نياز است. تنها پنج سال از تحقق سياست ملي بيوتكنولوژي مالزي مانده است كه تا سال 2020 كشوري پيشگام در توليد محصولات تراريخته باشد. مالزي در سال‌هاي 2006 تا 2010 به ظرفيت‌سازي در تاسيس زيرساخت‌هاي مراكز زيست‌فناوري در فاز يك دست يافته است. همچنين در سال‌هاي 2011 تا 2015 با اجراي فاز دو بسياري مراكز پژوهشي زيست‌فناوري در كشور ايجاد شده است اما كشور مالزي در مرحله نهايي جهت دستيابي به شهرت جهاني بيوتكنولوژي؛ براي اين كه در سال 2020 بتواند به اهداف خود برسد، به همكاري و حمايت مردم نياز دارد. مردم مالزي و مردم دنيا بايد اهميت فوريت اين موضوع را درك كرده و بدانند كه چاره‌اي جز استفاده از محصولات حاصل زيست‌فناوري ندارند. درواقع، اهميت عمده محصولات تراريخته در داشتن بالاترين امنيت غذايي در دنيا به‌ويژه در آينده است.

منبع: new strait times online