اثبات عدم سمیت برنج تراریخته ایرانی

اثبات عدم سمیت برنج تراریخته ایرانی

دبیر شورای مشورتی مرجع ملی ایمنی زیستی از افزایش 100 برابری سطح زیر کشت محصولات تراریخته در 20 سال گذشته خبر داد.

سمیرا کهک در نشست «تراریخته؛ زوایا و نگاه‌ها» اصلاح نباتات کلاسیک، کشاورزی هسته‌ای، اصلاح نباتات به روش جهش‌زایی، کشاورزی ارگانیک و مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته را از جمله روش‌های تولید محصولات کشاورزی دانست و افزود: از میان این روش‌ها، روش مهندسی ژنتیک دارای قوانین ایمنی زیستی است.

وی ایمنی زیستی را مجموعه‌ای از تدابیر، سیاست‌ها، مقررات و روش‌هایی دانست که مضامین بهره‌برداری از فواید فناوری زیستی جدید و پیشگیری از آثار سوء احتمالی کاربرد این فناوری بر تنوع زیستی، سلامت انسان، دام، گیاه و محیط زیست است و ادامه داد: بر این اساس قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا در سال 1382، قانون ملی ایمنی زیستی در سال 88 و آیین‌نامه اجرایی بند «ب» ماده 7 قانون ایمنی زیستی در سال 94 به تصویب رسید.

کهک، با بیان اینکه در پیوست 3 پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا چگونگی انجام ارزیابی احتمال خطر توضیح داده شده است، اظهار کرد: بر اساس ماده 2 قانون ملی ایمنی زیستی تمام امور مربوط به تولید، رهاسازی، نقل و انتقال داخلی و فرامرزی، صادرات، واردات، عرضه، خرید، فروش، مصرف و استفاده از موجودات زنده تغییر شکل یافته ژنتیکی با رعایت مفاد این قانون مجاز است و دولت مکلف است تمهیدات لازم را برای انجام این امور از طریق بخش‌های غیردولتی فراهم کند.

وی با تاکید بر اینکه در آیین‌نامه اجرایی بند «ب» ماده 7 قانون ایمنی زیستی، نحوه حمل‌ونقل داخلی و برون‌مرزی محصولات تراریخته تعیین شده است، گفت: بر این اساس وزارت جهاد کشاورزی به عنوان مسؤول صدور مجوز تولیدات بخش کشاورزی و منابع طبیعی،‌ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان مسؤول صدور مجوز مواد غذایی، آرایشی، بهداشتی و مواد پزشکی و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مسؤول حیات وحش و ارزیابی مخاطرات زیست محیطی انتخاب شدند.

دبیر شورای مشورتی مرجع ایمنی زیستی، یکی از مزایای محصولات تراریخته را امکان ارزیابی‌های دقیق ایمنی زیستی پیش از ورود به بازار ذکر کرد و گفت: محصولات تراریخته پیش از ورود به بازار می‌توانند مورد ارزیابی‌های مولکولی، کیفیت غذایی، زیست محیطی و زراعی قرار گیرند و بر اساس این بررسی‌های دقیق است که مراکز ملی و بین‌المللی، سلامت این محصولات را مورد تائید قرار می‌دهند.

وی با اشاره به تاکیدات سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد در خصوص استفاده از محصولات مهندسی ژنتیک، ادامه داد: این سازمان استفاده از این نوع محصولات را راه حل ضروری برای رفع نیازهای مردم و اعضای خانواده کشاورزان به ویژه 80 درصد از مردم که در فقر و سوء تغذیه در مناطق روستایی زندگی می‌کنند، می‌داند.

نظرات سازمان‌های بین‌المللی در خصوص تراریخته‌ها

کهک به بررسی‌های انجام شده در سازمان بهداشت جهانی اشاره کرد و افزود: این سازمان اعلام کرده که تا این لحظه در مورد هیچ یک از غذاهای ناشی از مهندسی ژنتیک که در بازار مصرف وجود دارند، حساسیت‌زایی مشاهده نشده است؛ چراکه غذاهای ناشی از موجودات تراریخته‌ که امروزه در بازار جهانی یافت می‌شوند مورد بررسی‌ها و تجزیه و تحلیل‌های مختلف و ارزیابی ریسک قرار گرفته‌اند و نتایج این تحقیقات اثبات کرده که خطری برای سلامتی انسان ندارند.

وی با تاکید بر اینکه سازمان ایمنی غذایی اروپا تاکنون مجوز کشت و مصرف 74 محصول تراریخته را صادر کرده است، یادآور شد: علاوه بر آن تاکنون از سوی اداره غذا و دارو ایالات متحده آمریکا مجوز سلامت و کیفیت حدود 170 محصول تراریخته واز سوی آژانس حفاظت از محیط زیست این کشور نیز مجوز رهاسازی این محصولات در عرصه‌های طبیعی صادر شده است.

وی در ادامه به یکی از جالب توجه‌ترین مطالعات گزارش اتحادیه اروپا اشاره ‌کرد و ادامه داد: این گزارش محصول مشارکت 500 گروه تحقیقاتی مستقل در 130 پژوهش در مدت 25 سال با هزینه 300 میلیون یورو است و این محققان بر اساس داده‌هایی که به دست آورده‌اند، نتیجه گرفتند که محصولات تراریخته مانند فرآورده‌های کشاورزی سنتی سالم هستند.

کهک، اضافه کرد: علاوه بر آن بررسی و جمع‌بندی 1783 مقاله علمی معتبر که به بررسی اثرات غذاهای تراریخته بر سلامت انسان و محیط زیست پرداخته بودند،‌ نشان می‌دهد که غذاهای اصلاح شده ژنتیکی از گسترده‌ترین موضوعاتی است که تاکنون مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته‌اند و تاکنون هیچ مدرک معتبری مبنی بر تهدید محصولات تراریخته برای محیط زیست و سلامت به دست نیامده و دلیل بی‌اعتمادی برخی مردم به این محصولات در دروغ‌های روانشناسی، سیاسی و بحث‌های کاذب نهفته است.

افزایش سطح زیر کشت محصولات تراریخته

عضو هیات مدیره انجمن ایمنی زیستی به بیان اثرات زراعی و اقتصادی محصولات اصلاح شده ژنتیکی پرداخت و گفت: بررسی 147 مقاله علمی معتبر نشان می‌دهد فناوری محصولات حاصل از مهندسی ژنتیکی موجب کاهش 37 درصدی آفت‌کش‌های شیمیایی می‌شود.

کهک با تاکید بر اینکه سطح زیر کشت محصولات تراریخته در 20 سال گذشته 100 برابر شده است، خاطرنشان کرد: سطح زیر کشت این محصولات از 1.7 میلیون هکتار در سال 1996 به 179.7 میلیون هکتار در انتهای سال 2015 رسید؛ از این رو این فناوری به سریع‌ترین فناوری پذیرفته شده از سوی بشر در سال‌های اخیر تبدیل شده است.

بررسی جزئیات اولین برنج تراریخته ایران

وی با اشاره به تولید اولین برنج تراریخته تولیدشده در کشور گفت: داده‌های به دست آمده از بررسی‌های تغییرات ژنتیکی، بررسی‌های زیست محیطی، بهداشتی و غذایی و زراعی نشان داد که برنج تراریخته 827 مشابهت عمده‌ای با برنج طارم مولایی دارد و شواهدی مبنی بر اثبات نگرانی احتمالی برای رهاسازی آن بدست نیامده است.

مطالعات ریسک برنج تراریخته

دبیر شورای مشورتی مرجع ایمنی زیستی اضافه کرد: برای بررسی بیشتر، مطالعاتی با عنوان «ارزیابی تاثیر برنج تراریخته طارم مولایی مقاوم به آفات بر رشد پارامترهای شیمیایی خون و سلامت جوجه‌های گوشتی و تجاری» اجرایی شد.

به گفته وی، نتایج این مطالعه نشان داد که برنج تراریخته طارم مولایی تراریخته هیچ‌گونه اثر سویی  بر جوجه‌ها نداشته و زنده‌مانی بین تمام گروه‌ها یکسان بوده است.

مقایسه محصولات تراریخته با ارگانیک

کهک با مقایسه ایمنی محصولات تراریخته با ارگانیک گفت: تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبات سرطان‌زا نه تنها در مواد غذایی ارگانیک کمتر نیست، بلکه در مواردی تا چندین برابر مواد غذایی غیر ارگانیک است. به عنوان مثال مشاهده شده است که آلودگی ذرت‌های ارگانیک به فامونیسین‌های B1 و B2 تا 10 برابر بیشتر از ذرت غیر ارگانیک است.

به گفته وی، فامونیسین‌ها، مایکوتوکسین‌هایی هستند که به طور عمده توسط قارچ‌های فوزاریوم تولید می‌شوند و با عوارض متعددی از جمله سرطان کبد و نارسایی‌های کلیوی مرتبط هستند. وجود فامونیسین‌ها در ذرت‌های محلی شمال ایران ارتباط بالا و معنی‌داری با سرطان مری و در چین با سرطان کبد نشان می‌دهد.

دبیر شورای مشورتی مرجع ایمنی زیستی خاطرنشان کرد: اخیرا مطالعات دیگری در ارتباط با حضور مایکوتوکسین‌ها در محصولات غذایی ارگانیک و غیرارگانیک بر پایه غلات در آلمان، فرانسه و اسپانیا انجام شد و نتایج بیانگر وجود مقادیر بیشتر مایکوتوکسین‌های حاصل از فوزاریوم در محصولات ارگانیک در مقایسه با انواع غیرارگانیک است.

منبع: سینا پرس