سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در اصلاح ژنتیک ارقام مقاوم به تنش‌های زیستی و آفات

با حمایت ستاد توسعه زیست‌فناوری صورت می‌گیرد؛

اصلاح ژنتیک ارقام مقاوم به تنش‌های زیستی و آفات در بخش خصوصی

ستاد توسعه زیست‌فناوری از طرح‌های تحقیق و توسعه و تجاری‌سازی ارقام تراریخته در شرکت‌های دانش‌بنیان با رویکرد مقاومت به تنش‌های زیستی و کاهش مصرف سموم در گونه‌های جانوری و گیاهی تا سقف 7500 میلیون ریال حمایت می‌کند.

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی، ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در فراخوانی اعلام کرد این ستاد با هدف توسعه کاربردهای مهندسی ژنتیک در تحقق اهداف متعالی مندرج در اسناد بالادستی کشور، در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی از طرح‌های مشتری گرا و کاربردی در این حوزه حمایت مالی می‌کند.

بر اساس این فراخوان، طرح‌هایی پذیرفته می شود که بتوانند به تحقق یکی از اهداف اعلام شده از جمله موارد ذیل کمک کنند: مقاومت به تنش‌های زیستی(آفات و بیماری‌ها) با هدف کاهش مصرف سموم شیمیایی و تحمل به علف کش با هدف مصرف علف کش های کم خطر تر، تحمل به تنش‌های غیر زیستی به ویژه تنش خشکی شوری، گرما و سرما؛ نجات گونه های درحال انقراض؛ بهبود کیفیت غذایی (ویتامین‌ها، مواد معدنی و …)؛ حفظ تنوع زیستی؛ تولید مولکول‌های با ارزش در گیاهان و دام؛ و بهینه سازی ضریب تبدیل ماهی، بز و گوسفند.

ستاد توسعه زیست فناوری در این فراخوان آورده است: اولویت‌های محصولی مورد حمایت شامل چهار حوزه محصولات زراعی به ویژه برنج، پنبه، دانه‌های روغنی، چغندر قند، سیب زمینی، ذرت، یونجه، جو و حبوبات، حوزه دام و آبزیان از جمله ماهی، بز و گوسفند، حوزه حشرات و سایر موارد می‌شود. در صورتی که طرحی مهم بوده و در فهرست اولویت ها نباشد، ضرورت آن توسط گروه پژوهش، زیرساخت و توسعه فناوری مورد بررسی قرار می گیرد.

در ادامه این فراخوان تأکید شده است: طرح‌هایی که توسط بخش خصوصی و شرکتهای دانش بنیان ارایه شوند، طرح‌هایی که تامین30 درصد از هزینه های اجرای آن‌ها از سوی بخش خصوصی تضمین شود یا طرح‌هایی که توسط بخش خصوصی و دانش بنیان ارائه می شوند و تامین حداقل 40 درصد از هزینه‍های آن‌ها از سوی دستگاه اجرایی (پژوهشی وغیر پژوهشی) صورت بگیرد، در اولویت حمایت قرار می‌گیرند.

در این فراخوان درباره توسعه فناوری و تولید رخدادهای تراریخته مستقل و انجام آزمایش‌های مولکولی از ایده پردازی تا تجاری سازی پنج سطح به ترتیب اولویت تعیین شده است که شامل موارد ذیل می‌شود:

طرح های سطح یک (طرح های آزمایشگاهی): ساخت سازه تا معرفی رخدادها. این نوع طرح ها از شناسایی و جداسازی ژن تا انتقال آن به گیاه، دام، آبزی یا میکروارگانیزم دارای اولویت و تولید رخدادهای مستقل (event) و آنالیزهای مولکولی مانند PCR و سادرن بلات موید انتقال حداقل یک نسخه از تراژن کامل در حداقل ده رخداد مستقل با بیان بالای ژن در مرحله T0 یا T1 را در بر می‌گیرد. طرح هایی که با هدف خاموشی ژن یا انتقال به پلاستید ارائه می‌شوند از شرط تک نسخه‌ای بودن تراژن مستثنی هستند. طرح های ارایه شده این مرحله با نظر کارگروه تولید زیست فناوری کشاورزی و تصویب گروه پژوهش تا سقف یک میلیارد ریال مورد حمایت قرض الحسنه ستاد توسعه زیست فناوری قرار می‌گیرند.

طرح‌های سطح دو (طرح های گلخانه‌ای): تعیین ویژگی های لاین های تراریخته تا انتخاب لاین های واجد صفت مطلوب. این مرحله شامل تولید گیاهانT2 هوموزیگوت (خالص سازی شده) از نظر تراژن مورد استفاده، بررسی بیان ژن در گیاهان خالص و انجام تمام آزمایشات و ارزیابی‌های لازم گلخانه‌ای از جمله بررسی زیستی بروز صفت منتقل شده (Functional assay)  یا (bioassay)، انجام تلاقی‌های لازم درصورت نیاز و ارایه حداقل 3000 بذر سالم خالص باصفات زراعی و بهبود یافته از  هر رخداد است (حداقل یک رخداد). طرح‌های ارایه شده در این مرحله با تصویب گروه پژوهش تا سقف 2500 میلیون ریال مورد حمایت قرض الحسنه ستاد توسعه زیست فناوری قرار می گیرند.

طرح‌های سطح سه (طرح های مزرعه): آزمون‌های ارزیابی مخاطرات در سطح مزرعه تا دریافت مجوز رهاسازی. این مرحله مشتمل بر انجام آزمایشات مزرعه‌ای (میدانی) بررسی پایداری و یکنواختی بیان تراژن و عملکرد آن و همچنین یکنواختی سایر صفات و ارزیابی مخاطرات با رعایت قانون ایمنی زیستی و اخذ مجوز از دستگاه‌های ذی‌صلاح اجرایی و تولید حداقل در یک هکتار و عرضه معادل حداقل یک تن بذر گندم است. طرح‌های ارایه شده از سوی شرکت‌ها در این مرحله با تصویب گروه پژوهش زیست‌فناوری کشاورزی تا سقف 2500 میلیون ریال مورد حمایت قرض الحسنه قرار می‌گیرد و علاوه بر این با تصویب کار گروه تولید کشاورزی تا سقف 5 میلیارد ریال تسهیلات بانکی ارزان ستاد توسعه زیست فناوری قرار می‌گیرند.

طرح‌های سطح (طرح های تولید بذور مادری): ایجاد رقم های متعدد و تکثیر بذر مادری. این مرحله شامل تولید بذر مادری در ده رقم مختلف تجاری (یا در مورد شرایط خاص و محصولات خاصی که ده رقم تجاری ندارد تعداد قابل قبول ستاد)، نامگذاری و ارزیابی ارقام حاصل در سطح مزارع مناطق هدف است. طرح‌های ارایه شده از سوی شرکت‌ها در این مرحله با تصویب کارگروه تولید زیست فناوری کشاورزی تا سقف ده میلیارد ریال تسهیلات بانکی ارزان مورد حمایت ستاد توسعه زیست فناوری قرار می‌گیرند. در مورد گیاهان خودگشن یا دارای تکثیر غیرجنسی 2500 میلیون ریال به صورت قرض‌الحسنه حمایت خواهد شد.

طرح های سطح  پنج (طرح های تکثیر بذر و بازارسازی): در این مرحله تولید بذر تراریخته مادری دارای مجوز، تکثیر شده و وارد برنامه های ترویجی و توزیعی به منظور کشت تجاری حداقل 5000 هکتار در کشور از طریق عقد قرارداد با کشاورزان و بخش خصوصی می شود. طرح های ارایه شده از سوی شرکت ها در این مرحله با تصویب کارگروه تولید زیست‌فناوری کشاورزی تا سقف صد میلیارد ریال تسهیلات بانکی ارزان مورد حمایت ستاد توسعه زیست فناوری قرار می‌گیرند.

ستاد توسعه زیست فناوری همچنین از تجاری سازی بذرهای تراریخته با منشا خارجی به شرط انتقال فناوری حمایت خواهد کرد.

در ادامه این فراخوان آمده است: نحوه حمایت از طرح‌هایی که موضوع آنها گیاهان خودگشن یا دارای تکثیر غیرجنسی است در آینده اعلام خواهد.

ستاد توسعه زیست‌فناوری درباره میزان و چگونگی حمایت مالی از طرح‌های مذکور اعلام کرد: حمایت‍های ستاد به صورت مشارکت حقوقی در شرکت پیشنهاد دهنده طرح و متناسب با آورده مالی در طرح پیشنهادی خواهد بود. یعنی مجری باید بخشی از سهام خود را بر اساس توافق فیمابین و طبق قانون تجارت، به عامل مالی منتقل کند. همچنین در صورت عدم موفقیت طرح، وجهی به عنوان اقساط از مجری اخذ نخواهد شد و در صورت موفقیت، طرفین بر اساس میزان سهم مشارکت، منتفع خواهند شد.

بیست و پنج درصد از اعتبارات مصوب هر طرح بلافاصله پس از تصویب طرح‌ها و باقیمانده با توجه به پیشرفت کار و تایید ناظر طرح پرداخت خواهد شد. در هر صورت 20 درصد از اعتبار مصوب هر طرح پس از انجام کامل تعهدات از سوی مجری و تایید ناظر پرداخت خواهد شد. همچنین کلیه هزینه های ثبت و نام گذاری ارقام تراریخته فارغ از دریافت حمایت مالی از سوی ستاد پرداخت خواهد شد.

بر اساس این فراخوان نظارت بر حسن اجرای طرح ها و پرداخت اقساط مختلف اجرای طرح ها بر عهده ناظرینی خواهد بود که از سوی انجمن‌های ایمنی زیستی و بیوتکنولوژی معرفی خواهند شد.

در ادامه این فراخوان درباره چگونگی ارسال طرح‌ها آمده است: طرح‌ها می‌توانند در هر زمان و به صورت مستمر برای گروه پژوهش، زیرساخت و توسعه فناوری ستاد توسعه زیست فناوری به نشانی ایمیلresearch.biodc@gmail.com  ارسال شوند. طرح‌هایی که تا انتهای ماه دوم هر فصل (اردیبهشت، مرداد، آبان و بهمن) دریافت شوند تا پایان ماه سوم (خرداد، شهریور، آذر و اسفند) مورد ارزیابی و داوری قرار خواهند گرفت و نتایج به صورت آنلاین و شفاف به ارایه دهندگان طرح اعلام خواهد شد و بر روی سایت ستاد توسعه زیست‌فناوری به نشانی http://biodc.isti.ir قرار خواهد گرفت. فرمت خاص ارائه پیشنهاد طرح ها نیز از طریق همین سایت قابل دسترسی خواهد بود.

شماره تماس 3-83532352 برای کسب اطلاعات بیشتر درباره جزئیات این فراخوان اعلام شده است.

دریافت فرم درخواست حمایت از طرح‌های مهندسی ژنتیک در کشاورزی و منابع طبیعی از این آدرس امکان‌پذیر است.