تولید گیاهان دارویی در بیوراکتورها

محققان پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در تلاشند ترکیبات دارویی با ارزش گیاهان دارویی مفیدی نظیر گل راعی و بنفشه معطر را، در بیوراکتورهای آزمایشگاهی تولید کنند.

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از خبرگزاری مهر، قاسم حسینی سالکده معاون پژوهشی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی دراین باره گفت: با اجرای این طرح می توان به جای برداشت گیاهان دارویی از منابع طبیعی که به تخریب محیط زیست شکننده کشور منجر می شود یا کشت آنها در مزارع که با توجه به معضل کم آبی و تغییرات شدید میزان ماده موثره گیاه در اثر تنش های زیستی و غیرزیستی همراه است از کشت سلول و بافت های گیاهی در بیوراکتورهای آزمایشگاهی استفاده کرد.

وی که در بازدید دکتر سعید جلیلی، نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در توضیح دستاوردها و فعالیت های محققان پژوهشگاه سخن می گفت خاطرنشان کرد: تمام طرح های این پژوهشگاه در راستای پاسخگویی به چالش ها و نیازهای بخش کشاورزی تعریف می شوند و تمام آنها قبل از اجرا از لحاظ تجاری سازی امکان سنجی می شوند.

حسینی تصریح کرد: اگر قرار است یافته های پژوهش در پایان کار در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد باید از روز اول در کنار پژوهش باشد. نمی توانیم یک محصول پژوهشی را تولید کنیم و بعد دنبال مشتری بگردیم.

وی گفت: پروژه های پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در راستای پاسخ به چهار چالش عمده بخش کشاورزی شامل تنش های محیطی، آلودگی محیط زیست، هزینه‌های تولید و کمیت و کیفیت محصولات است. در این پژوهشگاه هر طرح تحقیقاتی که مطرح می شود از ابتدا مورد امکان سنجی قرار می گیرد.

حسینی سالکده تصریح کرد: طبق  پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ در یک مجله معتبر بین‌المللی منتشر شده و محتمل ترین مخاطرات جهانی در مناطق مختلف را معرفی کرده، کمبود آب و بیکاری دو چالش اصلی ایران و خاورمیانه هستند که باید برای مواجهه با آنها آماده بود. براساس یک مطالعه دیگر خاورمیانه و شمال آفریقا از مناطق نامناسب برای سکونت جمعیت فزاینده جهان است که تا سال ۲۰۳۰ یک میلیارد نفر به آن افزوده می شود.

بازار جهانی بذرهای تراریخته به ۲۰ میلیارد دلار می رسد

وی با بیان اینکه طبق مطالعات صورت گرفته منابع آبی منطقه هم طی سال های اخیر به شدت کاهش یافته و پیش بینی می شود شکاف بین ظرفیت تولید و میزان مورد نیاز محصولات کشاورزی در منطقه بسیار زیاد باشد اظهار داشت: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی که با توجه به چالش ها و نیازهای کشور فعالیتهای خود را جهت دهی می کند با هدف بالا بردن بهره وری بخش کشاورزی فناوری هایی مثل انتقال ژن را در مسیر اصلاح گیاهان به خدمت گرفته است.

معاون پژوهشی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی خاطرنشان کرد: تلاقی، جهش، پلی پلوئیدی، ترکیب پروتئوپلاست، تراریزش و ویرایش ژنی از روش های سنتی و مدرن مورد استفاده برای تغییر و اصلاح گیاهان هستند. در این بین فناوری تولید محصولات تراریخته طی دو دهه اخیر رشد بسیار سریعی داشته به طوری که در حال حاضر بیش از ۱۸۰ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی دنیا زیرکشت محصولات تراریخته با صفات نسل اول (مقاومت به آفات و علف کش) رفته و پیش بینی می شود بازار جهانی بذرهای تراریخته تا سال ۲۰۱۷ به ۲۰ میلیارد دلار برسد.

۴۰۴ رخداد تراریخته مجوز مصرف گرفته اند

به گفته وی، در حال حاضر حدود ۲۵ گونه گیاه مختلف مشتمل بر ۴۰۴ رخداد تراریخته از مراجع ذیصلاح کشورهای مختلف مجوز رهاسازی و مصرف گرفته اند که در بین آنها ذرت با ۱۴۰ رخداد، پنبه با ۵۸ رخداد، سیب زمینی با ۴۵ رخداد و سویا با ۳۴ رخداد در صدر محصولات تراریخته مجوز دار هستند. علاوه بر این میخک، گوجه فرنگی، نیشکر، بادمجان، توتون، یونجه، اوکالیپتوس، فلفل، پاپایا، لوبیا و خربزه هم از دیگر گونه های مورد توجه در تولید تراریخته ها هستند.

وی با اشاره به راه اندازی سایت بانک میکروبی در پژوهشگاه بیوتکنولوژی اظهار داشت: تعداد سویه های موجود در بانک طی شش ماه نخست امسال ۶۴ درصد افزایش یافته است. مرکز بیوانفورماتیک کشاورزی هم که در پژوهشگاه ایجاد شده بزرگترین مرکز انفورماتیک کشور در حوزه علوم زیستی و کشاورزی است.

معاون پژوهشی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با تاکید بر این که انتقال ژن تنها بخشی از گستره وسیع بیوتکنولوژی است اظهار داشت: در زمینه انتخاب ژنومی که از دیگر حوزه های بیوتکنولوژی است اصلاح به کمک مارکرهای ملکولی انجام می شود. در این راستا برنامه اصلاح ملکولی گیاه بادام را در دست اجرا داریم. از دستاوردهای دیگر پژوهشگاه خودکفایی در تولید غده بذری سیب زمینی عاری از ویروس، دستیابی به دانش فنی تکثیر درون شیشه ای پایه پسته هیبرید خارجی UCB۱ و سیب مانینگ مرتون و دانش فنی سالم سازی برای تولید گیاهان عاری از ویروس در ارقام و پایه های سیب و گلابی است.

وی افزود: در زمینه بیوتکنولوژی میکروبی هم تولید مکمل های زیستی جیره غذایی، آنزیمهای بهبود تغذیه طیور، تولید مکمل های پروبیوتیک و تسریع تولید بیوکمپوست از پسماندهای شهری و کشاورزی با کمک میکروب ها، تولید کود بیولوژیک را در دست اجرا داریم. در حوزه بیوتکنولوژی غذایی هم پروژه سیستم ترکیبی گرما و الکتریسیته براساس جلبک، تولید رنگدانه های طبیعی از جلبک، تولید شیر تخمیری فراسودمند و آنزیم بری جوانه گندم به روش پلاسمای سرد در پژوهشگاه اجرا شده است.

منبع: مهر