سؤالات متداول سازمان جهانی بهداشت
گفته شده سازمان جهانی بهداشت در سلامت محصولات تراریخته اظهار تردید کرده است.
متن شبهه
گفته شده سازمان جهانی بهداشت در سلامت محصولات تراریخته اظهار تردید کرده است.
تبیین شبهه
با انتشار تصویری از صفحه پرسش‌های متداول سازمان جهانی بهداشت از وب سایت این سازمان بین‌المللی نقل شده است که احتمال دارد محصولات تراریخته خطراتی برای سلامت انسان داشته باشد.
پاسخ شبهه
محصولات تراریخته محصولاتی هستند که از طریق تکنیک‌های نوین مهندسی ژنتیک صفات مطلوبی به آنها افزوده یا صفات نامطلوبی حذف می‌شود. در این فرایند نیز مانند روش‌های سنتی اصلاح ژنتیک کلاسیک یا اصلاح از طریق تشعشعات هسته‌ای، محصول برای حذف تغییرات ناخواسته ارزیابی می‌شود. برای نمونه در هر سه روش ممکن است یک پروتئین آلرژن در محصول افزوده شده باشد که باید حذف شود. در فرایند ارزیابی خطر و صدور مجوز به این گونه موارد توجه می‌شود. بنابراین بیان اینکه احتمالاتی درباره محصولات فاقد مجوز مصرف وجود دارد، مانند هر محصول غذایی و دارویی فاقد مجوز، سخنی بی‌معنا است.
از سوی دیگر، ترجمه‌ای که از متن سازمان جهانی بهداشت در تصویر ذکر شده غلط ترجمه شده است تا نظر دیگری از این سازمان به مخاطب القا شود. در این ترجمه آورده شده است: «محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی موجود در بازار مراحل ارزیابی سلامت را گذرانده‌اند و “به احتمال زیاد” خطری برای سلامت انسان ندارند.» اصل این عبارت که به زبان انگلیسی در صفحه پرسش و پاسخ سازمان جهانی بهداشت درباره محصولات تراریخته ذیل پرسش ۸ آمده است از این قرار است:
- Are GM foods safe?
… GM foods currently available on the international market have passed safety assessments and are not likely to present risks for human health. In addition, no effects on human health have been shown as a result of the consumption of such foods by the general population in the countries where they have been approved. …
در ترجمه تحریف‌شده مذکور در صدر بحث، عبارت not likely با عبارت «به احتمال زیاد» ترجمه شده و عباراتی به جمله مذکور افزوده شده است. حال آنکه کلمه likely در جمله مثبت به معنای احتمال است و همین کلمه هنگامی که در جمله منفی به کار می‌رود به معنای عدم وجود احتمال است. بنابراین ترجمه صحیح جمله سازمان جهانی بهداشت این است: «محصولات اصلاح شده ژنتیکی موجود در بازار مراحل ارزیابی سلامت را گذرانده‌اند و [هیچ] احتمال خطر برای سلامت انسان ندارند.» در ادامه متن سازمان جهانی بهداشت آمده است: «بعلاوه، در نتیجه مصرف عمومی این غذاها در کشورهایی که مورد تأیید قرار گرفته‌اند هیچ تأثیر [سوء] بر سلامت انسان مشاهده نشده است.»