سرطان مثانه
گفته شده مصرف ذرت و سویای تراریخته موجب افزایش سرطان مثانه در آمریکا شده است.
متن شبهه
گفته شده مصرف ذرت و سویای تراریخته موجب افزایش سرطان مثانه در آمریکا شده است.
تبیین شبهه
در برخی رسانه‌ها به نقل از مقاله‌ای درباره آثار مصرف محصولات تراریخته صرفا به دلیل همبستگی میان افزایش سرطان مثانه و میزان تولید و مصرف محصولات تراریخته ادعا شده است این محصولات سرطان زا هستند. همبستگی ادعایی در شکل ذیل نمایش داده شده است. (ثریا، ۱۳۹۵)
پاسخ شبهه
ادعای ایجاد سرطان در این مقاله که در یک مجله عادی (غیر علمی پژوهشی) منتشر شده تنها به وجود همبستگی میان افزایش سرطان مثانه و میزان تولید و مصرف محصولات تراریخته مستند شده است.
این استدلال دارای دو اشکال عمده است:
- از نظر روش تحقیق اینکه دو شاخص دارای همبستگی اجمالی هستند دلالتی بر رابطه علت و معلولی میان آنها نیست. بعلاوه، همبستگی آنی میان نرخ سرطان با تولید محصولات تراریخته علمی به نظر نمی‌رسد. بدیهی است در صورتی که سرطان تحت تأثیر مصرف محصولات تراریخته باشد باید کمی پس از تولید و مصرف واقع شود در حالی که در نمودار ادعایی همه نوسان‌ها همبستگی آنی دارند.
- روند وقوع سرطان مثانه و برخی اقسام دیگر سرطان که در گزارش مورد نظر آمده است مطابق آمار مراجع رسمی امریکا در شکل ذیل نمایش داده شده است (SEER, 1992-2014). همان طور که روشن است، داده‌های مورد ادعا در گزارش مذکور با آمار سرطان در آمریکا مطابقت ندارد.
در برابر این داده سازی‌ها، سه آکادمی علمی در آمریکا مشتمل بر آکادمی علوم، آکادمی مهندسی و آکادمی پزشکی مطالعات گسترده ای را بر روی ادعاهای انجام شده در مورد تاثیر محصولات تراریخته بر روی سلامتی انسان انجام داده و نتیجه گیری کرده‌اند که محصولات تراریخته به همان اندازه محصولات غیر تراریخته ایمن هستند و هیچ گونه اثر جانبی ندارند (National academy of Sciences, Engineering and Medicine, 2016).
مطالعات مشابهی در اروپا، انگلستان، روسیه و ایران نتایج مشابهی را به دست داده‌اند. بر اساس ادعای دکتر ملک‌زاده معاون وزیر بهدداشت، درمان و آموزش پزشکی تا امروز حتی یک مستند در مورد آثار زیانبار محصولات تراریخته بر سلامت انسان به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تحویل داده نشده است. بیش از 102 برنده جایزه نوبل نیز ضمن تاکید بر محصولات تراریخته از مدعیان به رهبری صلح سبز خواسته اند تا دروغ‌های خود علیه محصولات تراریخته را متوقف کنند.
در دنیای علمی و بررسی جنبه‌های مختلف یک فناوری، به جای ادعای خام، مطالعه و پژوهش علمی صورت می‌گیرد. طرح آزمایشی برمبنای اصول آماری صورت می‌گیرد تا متغیرهایی که با احتمال بالایی علت و معلول هم هستند یا همبستگی دارند را کشف کنیم. نه اینکه مانند عوام دو متغییر غیرمرتبط را که علل متفاوتی دارند، به دلیل افزایش یا کاهش همزمانشان بهم مرتبط کنند. متاسفانه آنچه به عنوان مستند این ادعا ارائه شده مانند سایر مستنداتشان فاقد اعتبار علمی است و مطالب بی اساس اینترنتی است.