مقایسه اثر حشره کش دلتامترین بر بافت کبد و کلیه در موش صحرایی
هيفا سعدوني، فرنگيس قاسمي، مليحه دانشور / ایمنی زیستی، ش ۱۶، تابستان ۱۳۹۱
فصلنامه علمی ترویجی ایمنی زیستی، دوره 4، شماره 4 – شماره پیاپی ۱۶، تابستان ۱۳۹۱
نوع مقاله: علمی ترویجی 
نویسندگان
هيفا سعدوني، فرنگيس قاسمي*، مليحه دانشور
دانشگاه آزاد اسلامي واحد جهرم
چکیده
مصرف زیاد سم‌های کشاورزی یکی از دلایل اصلی آلودگی چرخه مواد در طبیعت بوده و دلتامترین حشره‌کشی با اثرهای زیانبار بر موجودات زنده است. با توجه به کاربرد گسترده این حشره‌کش و سهولت انتقال آن از یک طرف و اهمیت سلامت اکوسیستم‌ها و چرخه‌های زیستی از طرف دیگر، این پژوهش انجام شد. بدین منظور، 50 سر موش صحرایی نژاد ویستار با وزن 15± 200 گرم به‌طور تصادفی در قالب گروه کنترل (بدون تیمار)، شاهد (دریافت کننده سرم فیزیولوژی) و 3 گروه تیمار تقسیم شدند. گروه‌های تیمار طی 14 روز، به‌ترتیب 10، 5 و 5/2 b.wt/mg/kg از سم دلتامترین، به‌صورت تزریق درون صفاقی دریافت کردند. پس از دوره تیمار، کبد و کلیه موش‌ها را جدا کرده و پس از تثبیت بافت‌های مذکور در محلول فرمالین 10 درصد، با انجام مراحل پاساژ بافتی و تهیه مقاطع رنگ‌آمیزی شده، مورد بررسی بافت شناسی قرار گرفتند. داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزار (SPSS(17 و آزمون ANOVA تحلیل و گروه‌ها در سطح معنی‌دار P<0.05 با آزمون توکی با هم مقایسه شدند. نتایج پژوهش حاکی از تغییرات در جدار هسته سلول‌ها، هجوم لنفوسیتی تا نکروز سلولی در بافت کبد و کاهش قطر گلومرول در تیمار با دوز حداکثر، قطر کپسول بومن و مجرای جمع کننده ادراری در هر سه گروه تیمار در مقایسه با گروه کنترل بود. نتایج بالا نشان داد که اثر تخریبی دلتامترین بر هر دو بافت وابسته به دوز بوده و در کبد با شدت بیشتر بروز کرده است. اصرار بر عدم‌استفاده از محصولات تراریخته مقاوم به آفات از سوی مدیران میانی در وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست موجب استمرار روش‌های تولید غذا با تکیه بر سموم دفع آفات گیاهی شیمیایی خطرناک شده و موجب تزریق سم خطرناک دلتامترین در سبد غذایی مصرف‌کنندگان ایرانی خواهد بود.
کلیدواژه ها: سلول‌های کبدی، مجاری ادراری، دلتامترین، بافت، نکروز