انتقال مرجعیت ملی کنوانسیون تنوع زیستی از وزارت خارجه به وزارت جهاد کشاورزی

دکتر بهزاد قره یاضی رئیس اتحادیه انجمن های علوم کشاورزی در مصاحبه اختصاصی با پایگاه خبری اطلاعات بیوتکنولوژی ایران با اعلام خبر انتقال مرجعیت ملی کنوانسیون تنوع زیستی از وزارت خارجه به وزارت جهاد کشاورزی گفت:

“سالیان متمادی برخی کارشناسان جز در یکی از ادارات وزارت خارجه بدون تسلط علمی و صرفا بر مبنای دلخواه خود بر امور بین الملل و معاهدات تخصصی زیست محیطی به ویژه کنوانسیون تنوع زیستی و پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا سلطه بلامنازع داشته اند. حتی با وجود اینکه ماده 11 قانون ایمنی زیستی وزارت جهاد کشاورزی را بعنوان مرجع ملی ایمنی زیستی تعیین می کند تا سال 1391 کارشناسان وزارت خارجه حاضر به واگذاری این مرجعیت به وزارت جهاد کشاورزی نبوده اند و از اجرای قانون تمرد می کردند. حتی بعد از انتقال مرجعیت ایمنی زیستی که تکلیفی قانونی بوده و با پیگیری مجلس شورای اسلامی و انجام تحقیق و تفحص صورت گرفت. در فرآیند مذاکرات بین المللی از جمله اجلاس متعاهدین کنوانسیون تنوع زیستی و اجلاس پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا وزارت خارجه راسا و برخلاف قانون افرادی را از آن وزارتخانه بعنوان رئیس هیات مذاکره کننده معرفی می کرد. برای مثال در اجلاسی که در سال 2016 در مکزیک برگزار شد وزارت خارجه سفیر کشورمان آقای حسینی را بعنوان رئیس هیات مذاکره کننده این پروتکل معرفی کرد. این امر علاوه بر غیرقانونی بودن موجب فرصت سوزی های فراوان از جمله از دست رفتن عضویت موثر ایران در شورای حکام پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا بوده است که انتظار می رود دستگاه قضایی و دستگاه های امنیتی با آن برخورد جدی داشته باشند. آقای حسینی سفیر مکزیک که در طول 17 روز مذاکرات این پروتکل تنها یک بار به مدت دو ساعت در محل کنفرانس که در حدود 1000 کیلومتر دورتر از محل اقامت سفیر است در این جلسات حاضر شدند چگونه می توانستند هدایت این مذاکرات را عهده دار شوند؟! جالب تر اینکه ایشان بر خلاف قوانین و مقررات و دستور صریح مرجع ملی ایمنی زیستی کشورمان، فردی بنام ضریع زارع را به عنوان نماینده ایران در شورای حکام معرفی کرده و بر این امر پافشاری کردند و این در حالی است که آقای ضریع زارع تا امروز حتی یک بار در جلسات مربوطه شرکت نکرده و از منافع ملی حمایت نکردند.

با این توضیح، استمرار مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی و مداخلات کارشناسان جزء وزارت خارجه در امور تخصصی مرتبط قابل تحمل نبود. به همین دلیل با پیشنهاد برخی انجمن های علمی به انتقال قانونی مرجعیت ملی تنوع زیستی از وزارت خارجه به وزارت جهاد کشاورزی اقدام شد. این موضوع با درخواست مشترک رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و وزیر جهاد کشاورزی و با تصویب هیات محترم وزیران صورت تحقق پیدا کرد. متاسفانه کارشناسان جزء یاد شده در وزارت امور خارجه که موقعیت هایی را از دست رفته می دیدند ناگهان به یاد سازمان حفاظت محیط زیست افتاده و بر روی این موضوع شایعه پراکنی کردند که گویا این مرجعیت از سازمان حفاظت محیط زیست به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شده است در صورتی که این شایعه به هیچ عنوان صحت ندارد و این مصوبه هیات وزیران پایانی بر مداخلات بی چون کارشناسان بی ارتباط و جزء وزارت امور خارجه از جمله آقای حسینی سفیر ایران در مکزیک تلقی می شود.

کنوانسیون تنوع زیستی یکی از مهمترین کنوانسیون های تاریخ بشر است زیرا به جز آمریکا همه کشورها آن را امضا کرده و به آن پایبند هستند. با توجه به انتصاب آقای دکتر زند مشاور وزیر به عنوان مرجع ملی تنوع زیستی، این امیداوری بوجود آمده است که این کنوانسیون که ششمین گزارش ملی آن بر اساس تعلل وزارت امور خارجه بیش از یکسال است که به تعویق افتاده است دوباره بر مدار علم و عقلانیت برگردد و در همین سال گزارش ششم نیز تهیه و ارسال شود. از سوی دیگر رجای واثق دارم که وزارت جهاد کشاورزی نیز علاوه بر استفاده از متخصصین ذیربط به صورت متعادل از تجارب همکاران برجسته سازمان حفاظت محیط زیست، اساتید دانشگاه ها و حتی همکاران مجرب وزارت امور خارجه نیز بهره برداری کرده با همدلی و اجماع موجب تعالی کشور در این حوزه شوند.