محققان یک شرکت دانش بنیان زیست فناوری موفق به تولید برنج تراریخته غنی از آهن شدند که می تواند نیاز زنان باردار و دیگر گروه ها به این عنصر حیاتی را تامین کند

مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از ایسنا- مهندس فاطمه فرشاد، مدیرعامل شرکت زیست فناوران پردیس در گفت‌و‌گو با خبرنگار پژوهشی ایسنا اظهار داشت: آهن و روی در پوشش دانه برنج ذخیره می‌شوند و وقتی که این پوشش دانه حذف شده و به اصطلاح پولیش می‌شود و بعد دانه پخته می‌شود، قسمت اعظمی از این آهن و روی هدر می‌رود. در این طرح دو ژن را که مسوول افزایش آهن در دانه برنج بودند، به برنج منتقل کردیم. یکی از این‎ها ژن فریتین است که حدود چهار هزار و 500 اتم آهن در هسته خودش ذخیره می‌کند و ژن دیگر مسوول حذب آهن از خاک و انتقال آهن از اندام گیاهی به دانه است.

وی خاطرنشان کرد: با استفاده از این روش‌ها در مجموع توانستیم میزان آهن در دانه را 4.4 برابر افزایش دهیم.

فرشاد درباره روند پیشرفت این پروژه گفت: طرح تولید برنج غنی از آهن به فاز آزمایش‌های گلخانه‌ای رسیده که بعد از آن هم آزمایش‌های مزرعه‌ای است و در ادامه با حمایت‎های دولت ان‌شاء‌الله وارد فاز تجاری‎سازی می‌شویم.

وی با بیان این که تمرکز این شرکت دانش بنیان بر گیاه برنج است، تصریح کرد: برنج در کشور ما بعد از گندم مهمترین محصول کشاورزی است، به همین دلیل از جهات مختلف روی بهبود برنج کار می‌کنیم. یکی از نظر مقاومت در برابر تنش‌های زیستی و یکی هم در برابر عوامل غیر زیستی مثل خشکی که یکی از بزرگترین معضلات کشور ایران است. از طرف دیگر از آنجا که قوت غالب مردم ما برنج است، اگر برنج مصرفی از میزان کافی عناصر حیاتی مثل آهن و روی برخوردار باشد، مردم نیاز کمتری به استفاده از مکمل‌ها خواهند داشت؛ لذا غنی‎سازی برنج از عناصر غذایی از دیگر محورهای تحقیقات ماست.

فرشاد خاطرنشان کرد: پروژه‌ دیگری که در زمینه پزشکی داریم، تولید پروتئین‌های نوترکیب مورد نیاز انسان در داخل دانه برنج است. دانه برنج ظرفیت بسیار بالایی در تولید پروتئین‌ها دارد. به عنوان مثال یکی از پروژه‎های شرکت که الان یک دانشجوی دکتری ما روی آن کار می‌کند، بیان ژن سرم آلبومین انسانی در داخل دانه برنج است. بعد از این که این ژن بیان شد، پروتئین را استخراج کرده و در قالب داروی نوترکیب به بیماران ارائه خواهد شد.

این دانش‎آموخته جوان در خصوص نحوه شکل‎گیری این شرکت دانش‎بنیان در حوزه فناوری زیستی گفت: زمانی که دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات بودم در انتخاب پایان‎نامه به موضوع کشت بافت که زمینه جدیدی علاقمند شدم و با توجه به علاقه‎ای که تولید گل و گیاه داشتم پیشنهاد تاسیس یک شرکت در زمینه کشت بافت را به استادم دادم. دکتر قره‎یاضی از این پیشنهاد استقبال کردند ولی این نکته را هم متذکر شدند که می‌توان به جای کشت بافت که عمده کاربرد تجاری آن در تولید گیاهان زینتی است در حوزه‎ای مثل برنج کار کرد که نفع ملی دارد لذا کلا مسیر تحقیقاتی من تغییر کرد و برای کارهای پایان نامه به مرکز تحقیقات بین‌المللی برنج در فیلیپین رفتم. در نهایت این شرکت با راهنمایی و حمایت دکتر قره‎یاضی با هدف تولید محصولات زیست فناوری در زمینه کشاورزی، پزشکی و میکروبی تشکیل شد که زمینه اصلی فعالیت ما تاکنون بر محور برنج بوده است.

وی در پایان در خصوص روند تجاری‎سازی محصولات این شرکت گفت: دوره تحقیقات زیست فناوری بسیار زمان‎بر است که امیدواریم بتوانیم طی یک و نیم تا دو سال آینده پروژه غنی سازی برنج و ظرف دو سال طرح تولید پروتئین نوترکیب انسانی را به مرحله تجاری‎سازی برسانیم.

منبع: ایسنا