جنبه‌های اقتصادی تولید گیاهان تراریخته

یک از عوامل مهم در کاهش عملکرد محصولات کشاورزی آفات و بیماری‌ها هستند. روش‌های شیمیایی برای کنترل بیماری‌های قارچی و آفات به دلیل تاثیر سایر عوامل رشد بر کنترل شیمیایی، مشکل بودن تعیین زمان استفاده، ایجاد مقاومت در جمعیت‌های قارچ و آفات کارایی لازم را ندارند.

به طور متوسط سالانه مقدار زیادی سموم کشاورزی به ارزش 49042100 دلار وارد کشور می‎شود که

سهم هر فرد در مصرف سم‌های کشاورزی 400 گرم است.

از آنجا که منبع مقاومتی برای این آفت و بیماری در ژرم پلاسم‌های گیاهی وجود ندارد مهندسی ژنتیک راه‌حلی است برای کاهش مصرف سموم و مبارزه با آفات و بیماری‌های قارچی.

با تولید گیاهان تراریخته که نسبت به  آفات و بیماری‌های گیاهی مقاوم هستند نه تنها می‎توان از خروج ارز کشور جلوگیری کرد بلکه از طریق فروش این گیاهان مبالغ قابل توجهی ارز وارد کشور نمود. در صورت تولید گیاهان تراریخته واردات سم، سم پاشی و هزینه سمپاشی کاهش خواهد یافت. و سلامت انسان، دام و محیط زیست نیز تامین خواهد شد. کاهش واردات مواد غذایی، افزایش تولید و عملکرد، کاهش واردات سموم، کاهش هزینه‎های تولید، کاهش خسارت‎های زیست محیطی و کاهش هزینه‌های درمان مسمومین از نتایج اقتصادی گیاهان تراریخته است.

از طرف دیگر، افزایش عملکرد گیاه در گیاهان تراریخته از یک طرف می‎تواند با سود‌آوری بیشتر برای کشاورزان ایرانی امنیت شغلی بیشتری ایجاد می‌کند و بخش قابل توجهی از نیرو‌های جوان و متخصص را به خود معطوف سازد واز طرف دیگر از مهاجرت روستائیان به شهر‌ها بکاهد.

یکی از اولویت‌های عمده برنامه ملی تحقیقات کشور خود کفایی و عدم وابستگی به بیگانگان است. نیل به خود کفایی در زمینه تولید مواد غذایی و بخصوص مواد استراتژیک بین تمام مسئولان و کارشناسان توافق نظر وجود دارد.

با کشت گیاهان تراریخته، مصرف سموم شیمیایی که آلوده‌کننده محیط زیست هستند، کاهش چشمگیری خواهد یافت. عدم مصرف سموم، نه‌تنها باعث می‌شود که محیطی پاک و عاری از مواد سمی داشته باشیم، از نظر اقتصادی نیز منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌های مربوطه خواهد شد که هزینه‌هایی نظیر خرید سموم، استخدام سمپاش و آموزش کشاورز برای نحوه استفاده از سموم از جمله آن‎ها خواهد بود. حذف هزینه‌های فوق در نهایت کاهش چشمگیری در هزینه‌های تولید را به همراه دارد. بنابراین دستاوردهای زیست محیطی حاصل از عدم مصرف حدود 27 هزار تن سموم مختلف در کنار چنین کاهش قابل توجهی از هزینه‌های تولید بسیار شایان توجه و ارزشمند است.

به علاوه اگر گیاه تراریخته (پنبه Bt) بتواند عملکرد را به میزان تنها 10 درصد افزایش دهد 21 هزار تن افزایش تولید پنبه دانه می‎تواند تولید روغن داخلی را سالیانه به مقدار 6/3 ـ 3 هزار تن اضافه نماید. با این حساب افزایش تولید سالیانه الیاف 9 هزار تن، دارای ارزشی معادل 9 میلیون دلار خواهد بود.

بهره‎مندی از علوم و فناوری نوین به خصوص در زمینه مهندسی ژنتیک که در حال حاضر در انحصار تعداد محدودی از کشور‌های صنعتی است، موجب توانمندی سیاسی و علمی نظام اسلامی در جهان خواهد شد. ثالثا با راه اندازی تکنیک‌های نوین مهندسی ژنتیک و فن آوری زیستی در کشور که از جدیدترین و پیشرفته ترین روش‎های علمی در جهان امروز هستند، علاوه بر اینکه سبب افزایش اعتبار میهن عزیزمان در عرصه جهانی خواهیم شد جامعه علمی کشور را به مهمترین ابزار پیشرفته در علوم و تکنولوژی مجهز خواهیم کرد که انشاا… با استفاده از آن‎ها بتوانیم جامعه علمی کشور را از مصرف کنندگی محض علوم و تکنولوژی خارج و به تدریج به جرگه تولید کنندگان دانش بشری وارد شویم.

 مسعود توحیدفر – عضو هیئت علمی دانشکده فناوری دانشگاه شهید بهشتی

منبع: ایانا