محصولات تراریخته بازیگر اول محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی

رئیس مرکز بیوتکنولوژی گیاهی موسسه سیستم‌های زیست‌شناسی دانشگاه کبانگسان مالزی دکتر «هو هانگو» در NEW STRAITS TIMES مورخ 14 نوامبر 2015 نوشت: کشور مالزی در داشتن دستورالعمل‌ها و مقررات در خصوص واردات محصولات تراریخته کشوری پیشگام در بیوتکنولوژی در میان کشورهای اتحادیه آسیاى جنوب شرقى (آ سه آن) است. ما دستورالعمل‌های کامل و مقررات جامعی در رابطه با موجودات اصلاح شده ژنتیک و رهاسازی محصولات تراریخته داریم که به ‌شدت تابع پروتکل ایمنی‌زیستی کارتاهنا و کنوانسیون تنوع زیستی است. با این وجود، امروزه تنها دو برنامه کاربردی برای انجام آزمایشات محدود مزرعه‌ای مربوط به دو محصول پاپایای تراریخته مقاوم به بیماری در سال 2013 و یک گیاه رزین تراریخته در سال 2015 تصویب شده است. در حالی که سایر کشورهای آسیای جنوب شرقی از جمله کشور فیلیپین سال‌هاست محصولات تراریخته را در زمین‌های خود کشت می‌کند و کشورهای ویتنام و میانمار نیز در حال تولید ذرت تراریخته هستند. کشور اندونزی هم به دنبال درخواست کشت و تجاری‌سازی محصول تراریخته تولید کشورش نیشکر تراریخته است. حتی کشور بنگلادش نیز اخیرا محصول بادمجان تراریخته را در زمین‌های خود کشت و تولید کرده است. سایر کشورهای آسیایی مانند هندوستان، چین و پاکستان از جمله 19 کشور برتر تولید کننده محصولات تراریخته با بیش از 50 هزار هکتار سطح زیر کشت در دنیا هستند. طبق آخرین گزارش آمار سرویس بین‌المللی دستیابی و استفاده از بیوتکنولوژی کشاورزی در سال 2014 در نوزدهمین سال تجاری‌سازی محصولات تراریخته با نرخ رشد 3-4 درصد، 18 میلیون کشاورز در 28 کشور در سطحی بیش از 181 میلیون هکتار زمین‌های خود را زیر کشت محصولات تراریخته برده‌اند. پنج کشور آسیایی شامل هندوستان، چین، پاکستان، فیلیپین و میانمار با 5/19 میلیون هکتار یا 11 درصد از کل هکتار سطح زیر کشت محصولات تراریخته را در دنیا به خود اختصاص داده‌اند. در حال حاضر مهمترین محصولات تراریخته در بازار جهانی محصولات سویا، ذرت، پنبه و کلزای تراریخته با ارزش بازار جهانی 7/15 میلیارد دلار آمریکا است. بی‌شک محصولات تراریخته در آینده تبدیل به بازیگر شماره یک محصولات کشاورزی در بازار دنیا می‌شوند و سیاست ملی بیوتکنولوژی مالزی درصدد است تا رهبری آن را در سال 2020 بر عهده بگیرد. در مالزی یک چارچوب پشتیبانی و حمایتی خوبی از طرف مراکز ژنتیک و بیوتکنولوژی وجود دارد و از طرف این مراکز مانند BiotechCorp و مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی مالزی که فعالانه صنعت بیوتکنولوژی را در کشور ترویج می‌دهند، حمایت می‌شود. همچنین پژوهش‌های بیوتکنولوژی کشاورزی در کشور مالزی از استانداردهای جهانی و تسهیلات و امکانات و تجهیزات دولتی جهت توسعه و بهبود محصولات برخوردار است. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا در کشور مالزی هنوز محصولات تراریخته کشت و تولید نمی‌شود؟ شکی نیست که کشت و تولید محصولات تراریخته در دنیا رو به افزایش است که با توجه به افزایش جمعیت جهان، کاهش زمین‌های قابل کشت زراعی و کاهش آب شیرین برای آبیاری، دوری از این محصولات غیر قابل اجتناب است. همچنین این مساله با تغییرات شدید آب و هوایی در آینده با بالا آمدن سطح آب دریاها و ظهور مکرر سیل و وقوع خشکسالی اهمیت بیشتری به خود می‌گیرد. مردم در کشور مالزی از کیفیت مواد غذایی خود راضی هستند. همچنین آن‎ها از بسیاری از بلایای طبیعی جان سالم به در برده‌اند و در مقایسه با کشوری مانند ویتنام تحت تاثیر بلایایی مانند بالا آمدن سطح آب دریا قرار ندارند. شاید این دلایل اصلی برای این است که چرا هیچ استقبالی از تولید محصولات تراریخته در این کشور وجود نداشته و تاکنون محصولات تراریخته در این کشور تولید نشده است. درواقع در کشور مالزی تا به امروز هیچ گونه درخواست و تقاضایی برای کشت و تولید محصولات تراریخته وجود نداشته است و کشور مالزی بسیاری از مواد غذایی را وارد می‌کند. واردات عمده محصولات غذایی در سال 2013 در مالزی شامل شکر، محصولات لبنی، غلات، سبزیجات و میوه به ارزش 6/15 میلیارد رینگیت واحد پول مالزی بوده است. کشاورزان مالزی نیز به استفاده از دانه‌های وارداتی تکیه می‌کنند. از سوی دیگر، با توجه به این که سطح عمده زمین‌ها را کشت نخل در بر گرفته است، برای کشت محصولات تراریخته محدودیت زمین در مالزی وجود دارد. این عوامل دانشمندان را تنها روی تولید نوعی پروتئین‌های گیاهی ساخته شده‌ با استفاده از محصولات تراریخته که تنها به یک گلخانه کوچک نه زمینی بزرگ نیاز دارد، متمرکز کرده است. تولید پروتئین‌های نوترکیب با مصارف دارویی و به طور کلی تولید زیست‌داروها و پروتئین‌های مهم کاربردی از طریق گیاهان به عنوان کشاورزی مولکولی یا بیوفارمینگ شناخته می‌شود. کشاورزی مولکولی دارای پتانسیل بالایی در تولید نامحدود آنتی‌بادی‌های نوترکیب و واکسن‌ها است. پژوهش روی این پروتئین‌ها به دهه 90 برمی‌گردد. زمانی که اولین پروتئین دارویی نوترکیب مشتق‌شده گیاهی سرم آلبومین انسانی در توتون و سیب‌زمینی تراریخته تولید شد. مزیت عمده استفاده از این پروتئین‌ها کارایی بالا و مقرون به صرفه بودن آن‎ها است. همچنین گیاهان نسبت به سیستم‌های جانوری و میکروبی فاقد پاتوژن‌های انسانی هستند.

امروزه در رابطه با اهمیت استفاده از محصولات تراریخته به اطلاع‌رسانی و آگاهی بیشتری در دنیا نیاز است. دلایل متعدد شخصی یا منطقی در رابطه با عدم کشت محصولات تراریخته در کشور مالزی وجود دارد اما حالا زمان آن فرا رسیده است که با کشاورزان و مدیران دولتی در خصوص تولید محصولات تراریخته بحث و گفت‌و‌گوی علمی شود و برای شروع، بهتر است از مناطق روستایی که کشاورزی در آن جا رشد و پیشرفت می‌کند، تعاملی دو طرفه ایجاد شود. همچنین به حمایت دولت و تمام انجمن‌های ذینفع و مرتبط برای تعامل و همکاری نیاز است. تنها پنج سال از تحقق سیاست ملی بیوتکنولوژی مالزی مانده است که تا سال 2020 کشوری پیشگام در تولید محصولات تراریخته باشد. مالزی در سال‌های 2006 تا 2010 به ظرفیت‌سازی در تاسیس زیرساخت‌های مراکز زیست‌فناوری در فاز یک دست یافته است. همچنین در سال‌های 2011 تا 2015 با اجرای فاز دو بسیاری مراکز پژوهشی زیست‌فناوری در کشور ایجاد شده است اما کشور مالزی در مرحله نهایی جهت دستیابی به شهرت جهانی بیوتکنولوژی؛ برای این که در سال 2020 بتواند به اهداف خود برسد، به همکاری و حمایت مردم نیاز دارد. مردم مالزی و مردم دنیا باید اهمیت فوریت این موضوع را درک کرده و بدانند که چاره‌ای جز استفاده از محصولات حاصل زیست‌فناوری ندارند. درواقع، اهمیت عمده محصولات تراریخته در داشتن بالاترین امنیت غذایی در دنیا به‌ویژه در آینده است.

منبع: new strait times online