امسال بهار زودتر آمده است!

بهار در راه است. امسال بهار زودتر آمده است. بهاری که امیدواری‌ها برای تداوم آن زیاد است. سالی که در آن قرار داریم نیز بهاری بوده است. سراسر سال، بهار بوده و بهاری مانده است. در آغازین روزهای سال 1394 دومین جلسه شورای ملی ایمنی‌زیستی به ریاست دکتر جهانگیری و با حضور وزرای ذیربط و رییس سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد و با وجود مقاومت غیر قابل باور معصومه ابتکار آیین‌نامه فراقانونی و بازدارنده ایمنی‌زیستی که بدون تصویب در شورای ملی ایمنی‌زیستی بين بخشنامه‌های فله‌ای در آخرین روزهای کاری دولت دهم از سوی محمدرضا رحیمی صادر شده بود را برای بار دوم لغو کرد. اعتراض به نحوه عملکرد و اجرای پروژه توانمندسازی ایمنی‌زیستی و تصویب آیین‌نامه اجرایی بند (ب) ماده (7) قانون ایمنی‌زیستی مورد تایید انجمن ایمنی‌زیستی، از دیگر برکات اولین روزهای بهاری سال 1394 بود. اردیبهشت سال 1394 شاهد برپایی بزرگترین جشنواره زیست‌فناوری کشور را در آغوش گرفتیم. کشورمان میزبان ده‌ها دانشمند برجسته از سراسر جهان بود و جشنواره زیست‌فناوری محل ارایه آخرین دستاوردها در این حوزه سرنوشت‌ساز. میهمان ویژه این جشنواره و کنگره بیوتکنولوژی که با همکاری فعال انجمن ایمنی‌زیستی برگزار شد کسی نبود جز دکتر ون‌مونتاگو برنده جایزه جهانی غذا و بنیانگذار مهندسی ژنتیک و انتقال ژن به گیاهان. دکتر ون‌‌مونتاگو را همسرش همراهی می‌کرد. محمود حجتی وزیر دانایی‌پرور جهاد کشاورزی در اقدامی درخور تحسین در بهار 1394 ضمن اهدای مدال طلای کشاورزی جمهوری اسلامی کشورمان به دکتر ون‌مونتاگو، در برابر چشمان مشتاق هزاران پژوهشگر از سراسر کشور و در مقابل دوربین رسانه‌ها از اولین پنبه تراریخته کشور که آماده بهره‌برداری و تولید انبوه است، رونمایی کرد. بهار 1394 طولانی شد و سراسر تابستان هم بهاری بود. در تابستان 1394 آزمایشات مزرعه‌ای پنبه تراریخته با رعایت کامل قانون ایمنی‌زیستی در اقصی‌نقاط کشور انجام شد. پنبه‌های تراریخته مقاوم به آفت کرم قوزه‌ پنبه از چنان برتری‌هایی برخوردار بودند که کشاورزان پیشرو و مسئولین محلی را با اشتیاق براي دستیابی به بذر آن به دوایر مختلف وزارت جهاد کشاورزی روانه کرد. آوازه پنبه تراریخته و ویژگی‌هایی چون مقاومت مطلق صددرصدی در مقابل حشرات پروانه‌ای، عملکرد بالا و تناسب مرفولوژیک آن برای برداشت ماشیني، وزیر جهاد کشاورزی، معاونین سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و معاونین وزیر و مدیران بسیاری را به پای مزارع آزمایشی کشاند. تبسم توام با رضایت همزمان کشاورزان و مدیران تابستان 1394 را بهاری می‌کرد. بهار در گیلان و استان‌های شمالی نیز که پس از هشت سال فناوری‌هراسی مدیران وقت وزارت جهاد کشاورزی و اتلاف و نابودی بیش از 120 تن برنج تراریخته الیت در انباری متروکه در شهرستان رشت میزبان ده‌ها لاین برنج تراریخته مقاوم به کرم ساقه‌خوار برنج در قالب آزمایشات مزرعه‌ای بود، حال و هوای دیگری داشت. بهار 1394 خیلی بهاری بود. از تابستان گذشت و به پاییز رسید. برجام به فرجام رسید. رهبری راهیانه حضرت‌ آیت‌ا… خامنه‌ای، تلاش بی‌وقفه روحانی و تیم مذاکره‌کننده‌اش و صبوری و همراهی و حمایت ملت شریف، جهاد دیگری را برای کشور به ارمغان آورد. در این بهار امیدواری برای توسعه همکاری‌ها در حوزه مهندسی ژنتیک و ایمنی‌زیستی کشور هم به اوج خود رسید. ملاقات هیات عالی‌مرتبه ایرانی به سرپرستی دکتر قانعی رییس ستاد توسعه زیست‌فناوری با هدایت و حمایت ویژه دکتر سورنا ستاری معاون علم و فناوری رییس جمهور و رفت و آمدهای صاحبان فناوری به مهد علم و فناوری منطقه و اشتیاق آنها به از سرگیری همکاری‌های علمی با دانشمندان برجسته‌ای که خود قلم محرومیت به موافقت و معاشرت با آنها را کشیده بودند، همگی نوید بهاران دیگری را در حوزه توسعه علمی کشور و ایفای نقش درخور نام جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان می‌داد. حالا همه چشم‌ها به انتخاب مردم برای مجلس شورای اسلامی دوخته شده بود. فارغ از نتیجه آن، همه از خود می‌پرسیدند که آیا بهار دیگری در زمستان خلق خواهد شد؟ همه با هم تلاش کردیم. رهبری هدایت کرد، دولت دقت کرد و ملت «رای» داد. حضور مردم ضمن ایجاد تغییری متناسب با استمرار «بهار» در «بهارستان»، زمستان را هم «بهار» کرد. سال 1394 همه‌اش بهاری بود، بهارستان بود، نشاط بود و همراهی و توسعه. در سال 1394 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای اولین بار رسماً و علناً برای عرضه محصولات تراریخته در بازار مصرف مجوز صادر کرد. برخلاف تمام دهه گذشته که محصولات تراریخته بدون اطلاع مردم وارد کشور شده و به مصرف می‌رسید این بار وزارت بهداشت، عرضه‌کنندگان این نوع محصولات پاک و برتر را ملزم به برچسب‌گذاری کرد. اقدام مبارکی که صد البته خفاشان و خناسان مخالف توسعه علمی کشور آن را برتابیدند و محافل زنجیره‌ای خود را برای تقابل با تولید ملی محصولات به راه انداختند. اتاق فرمان راه انداختند. اتاق فکر (!؟) ایجاد کردند و تلاش حداکثری خود را برای استمرار وضع گذشته (استمرار واردات پنهان محصولات تراریخته، توزیع بدون برچسب آن در جامعه، استمرار استفاده از سموم شیمیایی خطرناک در عرصه تولید داخلی) به‌کار بردند. آنها نیک می‌دانستند که ساختارهای ملی مورد نیاز برای نظارت، ارزیابی و صدور مجوز تولید و رهاسازی قانونی محصولات تراریخته یکی پس از دیگری در حال شکل‌گیری است. زمستان امسال با تشکیل رسمی کمیته صدور مجوز واردات، صادرات و کشت و رهاسازی محصولات تراریخته در وزارت جهاد کشاورزی آخرین پازل تولید ملی محصولات تراریخته پا به پای ارایه دستاوردهای پژوهشگران و مهندسین ژنتیک تکمیل شد. فناوری‌هراسان متشکل شدند. اختلافات دیرین سیاسی و حتی پدرکشتگی‌ها را کنار گذاشتند گاهی ارگانیک را و گاهی محیط زیست را در مقابل مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته قرار دادند. از عناوین «پروفسور» برای فسیل‌های بیکار شده استفاده کردند. کم‌آوردند… دست به دامن هنرپیشه بالیوود واندانا شیوا شدند تا شایعه دروغین خودکشی 300 هزار پنبه‌کار تراریخته‌کار هندی را به صورت دست اول از این هنرپیشه فناوری‌هراس بین‌المللی هندی در بین جامعه ایرانی منتشر کنند اما هوا بهاری‌تر از آن بود که با چند تگرگ و رعد و برقی که به تلاش مذبوحانه «زمستان» برای استیلای بر بهار مربوط می‌شد، خدشه‌ای بر بهار و بهارستان 1394 وارد آید. دانشمندان و پژوهشگران بهاری، مدیران ارشد نظام بهاری، کشاورزان بهاری و مردم بهاری مناطق مختلف همه به پا خواستند. از گیلان و مازندران تا اصفهان و یزد و کرمان و تهران همه با هم یک‌ صدا خواهان دستیابی کشور به «فناوری» و تولید ملی محصولات تراریخته و بی‌اعتنایی به شیاطین شدند. شیاطینی که در آخرین تلاش مذبوحانه خود موفق به ایجاد تردید و ابهام در بین عوام شده بودند، با روشنگری و ترویج علم و گفتمان شایسته دانشمندان و دانش‌پژوهان به خلوت انزوای خود رانده شدند و فریادهای گوش عالم‌ کرکن آنها به جایی نرسید. آخرین روزهای بهاری در زمستان 1394 را با «اميد» سپری می‌کنیم. همین حالا که به عنوان یک دانش‌پژوه ملی در حال نگارش این سطور هستم، دانشمندان در اقصی‌نقاط کشور در حال آماده شدن برای خلق «بهارستان» دیگری در سال 1395 هستند. عرصه‌های تولید تجاری پنبه در حال آماده‌سازی است. مجوز تولید انبوه و تجاری پنبه تراریخته مقاوم به آفات در راه است. کشاورزان با خود زمزمه‌ می‌کنند که: «آب زنید ‌راه را هين که نگار می‌رسد»! شاید «نگار» بتواند نام اولین واريته پنبه تراریخته ایران را به خود اختصاص دهد. شاید مخاطبين این پیام پیشنهاد بهتری داشته باشند که منتظر دریافت آن خواهیم بود. سال 1395 سال دفن فناوری‌هراسی در مقابل علوم و فنون پیشرفته از جمله مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته خواهد بود. سال احیای فناوری‌هاي نو و دعوت فناوري‌هراسان به دوستی و آشتی با علم و دانایی. سال تحقق عینی برتری‌ها و مزایای زیست‌محیطی و سلامت محصولات تراریخته و در یک کلام سالی بهاری.

بهار و بهارستان 1395 را به اعضای پرتلاش و افتخار‌‌ آفرین انجمن ایمنی‌زیستی ایران، به پژوهشگران سخت‌کوش کشورمان و خانواده‌های آنان و به ملت شریف و رهبری علم‌پرور آن تبریک عرض کرده، سالی پر از نشاط و شادکامی و سربلندی و عزت را برای آحاد ملت ایران و مسلمانان و مردم جهان آرزو می‌کنم. والسلام.

بهزاد قره‌یاضی          

رییس انجمن ایمنی‌زیستی ایران