پیوند تولیدات تراریخته و ارگانیک؛ راهبرد امنیت غذایی آینده

مهندسی ژنتیک گیاهی سریع ترین فناوری پذیرفته شده در تاریخ بشر برای دستیابی به برتری‎های کیفی و کمی توسط کشاورزان بوده است. این فناوری مزایای واقعی برای محیط زیست و معیشت کشاورزان در بر داشته و دارد.

متاسفانه با وجود مطالعات علمی معتبر و متعدد در مورد ایمن بودن محصولات تراریخته برای مصرف کننده و محیط زیست، هنوز این فناوری با ادعاهای گمراه کننده‎ای از سوی برخی افراد مواجه می شود که درآمد برخی از آن‎ها با تشویش اذهان عمومی گره خورده است.

نتایج یک پژوهش جامع بر روی مقالات منتشر شده در مجلات معتبر علمی نشان می‎دهد که کشت وکار گیاهان تراریخته باعث کاهش مصرف آفت‎کش‎ها به میزان 37 درصد، افزایش عملکرد گیاه به میزان 22 درصد و افزایش درآمد کشاورزان تا 68 درصد شده است. این ارقام معنی‎دار بوده و نشان می‎دهد که چرا مجموع سطح‎ کشت شده توسط محصولات تراریخته در طی یک دوره 18 ساله معادل 150 درصد مساحت کشورهایی همچون امریکا یا چین بوده است.

در پژوهش حاضر به طور عمده از داده‎های مربوط به گیاهان متحمل به علف کش و مقاوم به آفات (در سه گیاه ذرت، سویا و پنبه تراریخته) در مقالات و منابع علمی معتبر مانند سایت گوگل اسکولار استفاده شده است. منابعی که مقالات و مطالب موافق یا مخالف تراریخته در آن وجود دارد تا که مبادا به جانبداری یک طرفه از محصولات تراریخته متهم نشوند. در این بررسی جامع اثر گیاهان تراریخته و مزایای زراعی و اقتصادی آن‎ها به صورت آماری مثبت و معنی دار بوده است.

کشت وکار گیاهان تراریخته باعث کاهش مصرف آفت‎کش ها به میزان 37 درصد، افزایش عملکرد گیاه  به میزان 22 درصد و افزایش درآمد کشاورزان تا 68 درصد شده است.

حال سوال این است که آیا با روشن شدن این حقایق، بحث و چالش پیرامون محصولات تراریخته بین موافقان و مخالفان آن به پایان خواهد رسید یا همچنان ادامه خواهد یافت؟ نه تنها کشاورزی پیشرفته و نیل به هدف تولید و توسعه پایدار مستلزم استفاده از فناوری‎های نو و به ویژه محصولات تراریخته است، بلکه گیاهان تراریخته مقاوم به آفات و بیماری‎ها می‎توانند در کشاورزی تلفیقی و ارگانیک در جهت کاهش مصرف سموم به کار روند. کشت محصولات تراریخته با اهداف کشاورزی ارگانیک از جمله عدم مصرف سم همسو است. از این روست که اصطلاح “ارگانوژنیک” تعریف می‎شود که از پیوند مبارک محصولات ارگانیک و محصولات تراریخته به وجود می‌آید. تعریف این اصطلاح جهت تبیین اهداف مشترک کشاورزی ارگانیک و تولید محصولات تراریخته است. در واقع مهندسی ژنتیک و تولید محصولات تراریخته فناوری پیشرفته‌ای است که بشر با هوشمندی از آن بهره می‌برد تا معضلات استفاده از سموم را کاهش دهد و تولید غذای سالم همراه با امنیت غذایی را به ارمغان آورد.

پیوند تولیدات تراریخته و ارگانیک در آینده اجتناب ناپذیر و در واژه ارگانوژنیک بر تارک راهبرد امنیت غذایی خواهد درخشید تا از نگرانی‎های جامعه بشری در مورد رفتن شتاب آلود به سوی جمعیت 10 میلیارد نفری کاسته شود.

دکتر پیمان نوروزی- عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند

منبع: سینا پرس