آنتی‌بادی‌های نوترکیب شتری، روشی نوین در تشخیص و درمان بیماری‌ها

آنتی‌بادی‌های نوترکیب شتری، روشی نوین در تشخیص و درمان بیماری‌ها

فارس – دانشجوی دکترای تخصصی بیوتکنولوژی پزشکی با بیان خصوصیات نانوبادی‌ها گفت: یک گروه تحقیقاتی در بلژیک دریافتند که آنتی‌بادی‌هایی در بدن شتر وجود دارد که کوچک‌تر از آنتی‌بادی‌های مرسوم بوده و دارای مزایایی هستند.

حسین آقاملایی ضمن تعریف آنتی‌بادی، درباره نوع جدیدی از آنتی‌بادی‌ها برای درمان سرطان‌ها، اظهار داشت: آنتی بادی‌ها مولکول‎هایی در بدن هستند که مسئول مبارزه با عوامل خارجی‌اند؛ در واقع وقتی یک عامل خارجی مثل باکتری، ویروس یا آنتی‌ژن وارد بدن می‌شود، سلول‌های سیستم ایمنی آن‌ها را شناسایی کرده و با ترشح آنتی بادی‌ها و با استفاده از مکانیزم‌های مختلفی که در بدن وجود دارد، باکتری، ویروس و یا مهاجم خارجی را از بدن دفع می‌کنند.

دانشجوی دکترای تخصصی بیوتکنولوژی پزشکی گفت: آنتی‌بادی‌ها به صورت اختصاصی ویروس یا باکتری را شناسایی می‌کنند، یعنی علیه هر نوع ویروس یا باکتری یک نوع آنتی بادی در بدن تولید می‌شود؛ گاهی اوقات آنتی‌ژن‌هایی در سطح سلول‌های سرطانی وجود دارد که بدن آن‌ها را به عنوان یک عامل خارجی می‌شناسد و می‌توان از آن‌ها برای تشخیص و درمان سرطان استفاده کرد.

وی افزود: آنتی‌بادی‌هایی که به صورت مرسوم برای تشخیص و درمان سرطان‌ها در بازار موجود هستند، علی‌رغم کارایی مناسب؛ دارای خصوصیاتی هستند که استفاده از آن‌ها را با محدودیت مواجه کرده است.

آقاملائی، ادامه داد: یکی از این مشکلات اندازه بزرگ آنتی‌بادی‌هاست که موجب کاهش قدرت نفوذ آن‌ها به برخی بافت‌ها می‌شود؛ مشکل دیگر، ایجاد عوارض ناخواسته در انسان است؛ به دلیل اینکه این آنتی‌بادی‌ها در حیوانات دیگری مثل موش تولید می‌شوند، باعث ایجاد واکنش ایمنی و عوارض ناخواسته در انسان می‌شود.

عضو بسیج جامعه پزشکی یادآور شد: در اواسط دهه 1990 میلادی یک گروه تحقیقاتی در بلژیک دریافتند که آنتی‌بادی‌هایی در بدن شتر وجود دارد که کوچک‌تر از آنتی‌بادی‌های مرسوم هستند.

وی در توضیحات بیشتر افزود: اگر اندازه آنتی‌بادی‌هایی طبیعی حدود 150 کیلو دالتون باشد، اندازه آنتی‌بادی‌های با منشا شتر که با استفاده از تکنیک DNA نوترکیب در باکتری‌ها تولید می‌شوند، حدود 15 کیلو دالتون است که برابر یک دهم اندازه آنتی بادی‌های مرسوم هستند.

آقاملائی، تصریح کرد: بخاطر اندازه کوچک، این‌ نوع آنتی‌بادی‌ها را نانوبادی نامگذاری کرده‌اند، نانوبادی‌ها مزایای ویژه‌ای دارند که باعث شده تحقیقات و علاقه پژوهشگران به سمت تولید این آنتی‌بادی‌ها برود.

دانشجوی دکترای تخصصی بیوتکنولوژی پزشکی گفت: ازجمله مزایای مهم نانوبادی‌ها کوچک بودن آن‌هاست که باعث می‌شود قدرت نفوذ به بیشتر بافت‌های بدن داشته باشند و همین دسترسی باعث شده از آن‌ها به عنوان کاندیدی مناسب برای تشخیص و درمان بیماری‌ها معرفی شوند؛ همچنین اندازه کوچک سبب شده در شرایط pH قلیایی و اسیدی بدن پایدار بمانند؛ به همین دلیل می‌توان از نانوبادی‌ها برای تشخیص بیماری‌های گوارشی استفاده کرد.

وی بیان کرد: با عواملی مانند رادیواکتیو می‌توان نانوبادی‌ها را نشان‌دار و برای تشخیص استفاده کرد؛ در این حالت، نانوبادی‌های اختصاصی تنها به بافت هدف نفوذ کرده بنابراین عوامل رادیواکتیویا دیگر مواد نشانگر فقط به بافت سرطانی چسبیده و در سیستم‌های تصویربرداری مثل SPECT می‌توانند به راحتی بافت سرطانی را از بافت‌های دیگر بدن تشخیص دهند.

آقاملائی، ادامه داد: روش تولید این آنتی‌بادی‌هایی، نمایش فاژی یا به‌اصطلاح Phage display است؛ این روش یکی از روش‌های نوین تولید آنتی‌بادی بوده که هم اکنون در تعدادی از دانشگاه‌های کشوراز جمله تربیت مدرس؛ شاهد و انستیتو پاستور قابل انجام است. اخیرا این روش با موفقیت برای تهیه نانوبادی علیه یک مارکر سرطانی در مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی کاربردی دانشگاه بقیه الله (عج) استفاده شده است.

وی گفت: فاژ‌ها ویروس‌هایی هستند که باکتری‌ها را آلوده می‌کنند و ما از این خاصیت آلوده کردن باکتری‌ها بهره می‌بریم و آنتی‌بادی‌ها و پپتید‌های مورد نظر را در باکتری‌ها تولید می‌کنیم؛ ما می‌توانیم باکتری را کشت بدهیم و آنتی‌بادی علیه آن آنتی‌ژن سرطانی را استخراج کنیم.

آقاملائی، افزود: این روش را می‌توان برای پروژه‌های تحقیقاتی دیگر به کارگیری کرده و در کشور نهادینه کنیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تولید اینگونه آنتی‌بادی‌ها هم فقط در حد تحقیق نمانده و در کشور بلژیک شرکتی به نام Ablynx استفاده ازاین آنتی بادی‌ها را تا فاز 3 کارآزمایی بالینی پیش برده و پیش بینی می‌شود در سال‎های آینده نانوبادی‌ها وارد بازار شوند و جایگزین خوبی برای آنتی بادی‌های مرسوم شوند.

منبع: فارس