افزایش مقاومت گیاهان به خشکی با استفاده از اصلاح ژنتیکی

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی عنوان کرد:

افزایش مقاومت گیاهان به خشکی با استفاده از اصلاح ژنتیکی

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: از نظر تئوری امکان فراهم کردن هر صفتی با اصلاح ژنتیکی گیاهان وجود دارد که نمونه آن تولید گیاهان مقاوم به خشکی است.

همایش محصولات تراریخته در خدمت تولید غذای سالم، حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار، چهارم آذرماه به میزبانی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان برگزار شد.

در ابتدای این همایش یک روزه، سیدعطاالله سیادت؛ رییس دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان و رییس همایش، اظهار کرد: امروزه بررسی های متعدد علمی در کشورهای مختلف جهان در زمینه محصولات تراریخته انجام شده و کشور ما هم می بایست از ابعاد مختلف، چنین بررسی هایی انجام و تصمیمات لازم را اتخاذ کند.

وی هدف از برپایی این همایش را روشن شدن ابعاد ناشناخته و مبهم این موضوع علمی عنوان کرد.

منصور غنیان؛ دبیر علمی همایش هم با بیان اینکه استارت برگزاری این همایش از خردادماه سال جاری زده شد، خاطرنشان کرد: از تعداد 60 مقاله رسیده به دبیرخانه همایش، 45 مقاله پذیرفته شد که 12تای آن برای ارایه به صورت سخنرانی و 33تای دیگر هم به صورت پوستر انتخاب شدند.

لزوم تولید دو برابری غذا تا سال 2050

در بخش دیگری از این همایش، بهزاد قره یاضی؛ رییس انجمن ایمنی زیستی گفت: امنیت غذایی زمانی حاصل می شود که همه مردم در همه زمان ها، دسترسی فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی به غذای کافی و مغذی برای رفع نیاز تغذیه ای خود داشته باشند.

وی افزود: پیش بینی ها برای سال 2050 از جمعیت 9 میلیارد نفری جهان حکایت می کند بنابراین می بایست تا این سال تولید غذا دو برابر شود.

قره یاضی تصریح کرد: متاسفانه امنیت غذایی ما وابسته به واردات است و سالانه تا 18 میلیارد دلار واردات غذا داشتیم که الان به 15 میلیارد دلار کاهش یافته است.

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان اینکه سالانه بین 3 تا 5 میلیارد دلار محصولات تغییریافته ژنتیکی وارد کشور می شود، متذکر شد: محصولات تراریخته محصولاتی هستند که صفاتشان با استفاده از پیشرفته ترین روش های علمی، بهبود یافته و معایب آنها برطرف شده است.

وی از مهم ترین کاربردهای اصلاح ژنتیکی گیاهان را کاهش مصرف سموم و افزایش ویتامین ها برشمرد و تاکید کرد: از جمله محصولاتی که به دلیل مبارزه با آفت کرم ساقه خوار در معرض سم پاشی های زیاد قرار دارد، برنج است که با تولید تراریخته این محصول، می توان برنج مقاوم به آفت کشت کرد.

قره یاضی یادآور شد: از نظر تئوری امکان فراهم کردن هر صفتی با اصلاح ژنتیکی گیاهان وجود دارد که نمونه آن تولید گیاهان مقاوم به خشکی است. 

رییس انجمن ایمنی زیستی تصریح کرد: بر اساس پژوهش های انجام شده، با فناوری مهندسی ژنتیک، آفت کش های شیمیایی 37 درصد کاهش یاقتند. ضمن اینکه میزان محصول 22 درصد افزایش و درآمد کشاورزان 68 درصد زیاد شد.

سلامت محصولات تراریخته مانند محصولات کشاورزی سنتی است

اسکندر امیدی نیا؛ استاد تمام بیوتکنولوژی پزشکی انستیتو پاستور نیز با اشاره به ارزیابی های متعدد برای بررسی سلامت محصولات تراریخته، اظهار کرد: کمیته ارزیابی بر اساس درخواست آکادمی علوم ایالات متحده هیچگونه مدرکی دال بر حمایت از این فرضیه که غذاهای تراریخته مولد ژن های منحصربفرد یا قطعات پروتئینی- متابولیتهای ثانویه  که می توانند بر بدن تاثیر بگذارند را پیدا نکرد.

وی افزود: مطالعات زیادی بر روی سلامتی این محصولات انجام شده است که قوی ترین مطالعه، گزارش اتحادیه اروپاست. این گزارش محصول مشارکت 500 گروه تحقیقاتی مستقل در 130 پژوهش در طی 25 سال با هزینه 300 میلیون یورو است که نهایتا نتیجه گرفته که این محصولات مانند فرآورده های کشاورزی سنتی سالم هستند. 

امیدی نیا خاطرنشان کرد: برخورداری و توسعه زیست فناوری یکی از اهداف توسعه هزاره است که از طریق سازمان ملل در قالب چندین پروتکل و زیرسازمان پیگیری می شود.

چالش ارزیابی ارزش غذایی محصولات تراریخته برای تولید غذای حیوانی

در ادامه این همایش، طاهره محمدآبادی؛ استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان گفت: از مهمترین اهداف اصلاح گیاهان و تراریخته کردن آن ها می توان به استفاده حداکثری از منابع نامحدود طبیعی مانند نور خورشید، نیتروژن و دی اکسید کربن هوا، مقاومت حداکثری در برابر عوامل تنش‌زای زنده و غیر زنده، بهینه سازی پتانسیل ژنتیکی گیاهان برای بهره وری بالای فتوسنتزی، کاهش غلظت متابولیت های ثانویه سمی و مایکوتوکسین‌های تولیدی از قارچ ها، کاهش موادی مانند لیگنین، فیتات، آنزیم‌های مهارکننده و تانن که روی قابلیت زیست فراهمی مواد مغذی در انسان و حیوان موثرند و نیز افزایش پیش سازهای ویتامین ها، مواد مغذی، آنزیم‌ها، پری بیوتیک، پرو بیوتیک ها، مواد آنتی اکسیدانی و اسانس های مفید گیاهی اشاره کرد.

وی خاطرنشان کرد: مصرف ناکافی مواد مغذی نه تنها باعث اختلالات متابولیکی، کاهش مصرف خوراک، عملکرد ضعیف حیوان و بازده خوراک می شود بلکه منجر به حالت تهوع، ضعف سلامتی، رشد ناقص در انسان و حیوانات نیز خواهد شد. بنابراین در زمان کمبود مواد مغذی در جیره، استفاده از مکمل های غذایی برای انسان و حیوان توصیه می شود.

محمدآبادی یادآور شد: گیاهان تراریخته می توانند به صورت ژنتیکی برای تولید روغن، نشاسته، فیبر، پروتئین و یا دیگر مواد مفید در خوراک ها، اصلاح شوند و محصولات فرعی تولید شده از آنها مانند کنجاله سویا، کنجاله کتان، کنجاله پنبه دانه در تغذیه حیوانات مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین در آینده ارزیابی ارزش غذایی محصولات تولید شده از گیاهان تراریخته برای تولیدات غذای حیوانی یک چالش واقعی بین متخصصان تغذیه حیوانات خواهد بود. 

منبع: دانا