تولید غذا بر لبه پرتگاه

ترکیه مرگ کشاورزی ایران را نزدیک‌تر می‌کند

تولید غذا بر لبه پرتگاه

ذخایر آب پشت سد ترکیه از رود فرات حدود دو برابر تمام ذخایر سدهای ایران است مقابل ورود دانش به مزارع ایران با ادعاهای عوامانه و سیاسی‌کاری مقاومت می‌کنند

 ترکیه مرگ کشاورزی ایران را نزدیک‌تر می‌کند. کشور همسایه ایران که از نظر منابع آبی یکی از برخوردارترین کشورهای منطقه به‌شمار می‌آید، حالا دست‌درازی به منابع آبی منطقه را تا جایی پیش برده است که میزان آبی که این کشور از بستن رود فرات پشت سدهای خود ذخیره کرده درحال حاضر به 48‌میلیارد مترمکعب رسیده است. برای این‌که بدانید این رقم تا چه اندازه بزرگ است، باید بگوییم براساس اعلام وزارت نیرو تمام آب ذخیره شده پشت سدهای ایران تنها 25‌میلیارد متر مکعب است. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که همسایه شمال‌غربی ایران به این میزان اکتفا نکرده و درحال حاضر مشغول اجرای طرحی موسوم به GAP است. طرحی که براساس آن بنا شده است مجموعه‌ای از سد و نیروگاه‌های برقی در بخش بالادست رودخانه‌های دجله و فرات اجرا شود. در این طرح ترکیه قرار است 14 سد روی فرات، 8 سد بر دجله و در مجموع 19 نیروگاه برق‌آبی بسازد که پس از تکمیل این طرح قرار است 1/7‌میلیون هکتار زمین کشاورزی را آبیاری و سالانه 55‌میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کند. این اتفاق سهم ایران از آب‌های دجله و فرات را کم و کمتر می‌کند و موجب خشکیدن بسیاری از اراضی کشاورزی در عراق، سوریه و ایران خواهد شد. این نکته‌ای است که منصور امیدی، عضو انجمن ژنتیک ایران و عضو هیأت‌علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: براساس پیش‌بینی‌های سازمان جهانی خواربار کشاورزی «فائو»، تا‌ سال 2050 که حدود 3 دهه دیگر به وقوع می‌پیوندد 70‌درصد تولید غذا و کشاورزی جهان با تکنولوژی محقق می‌شود اما در ایران با این وضع وخیم منابع آبی و کشاورزی سنتی و عقب‌مانده، هنوز درگیر آن هستیم که دانش‌بنیان کردن کشاورزی کشور خوب است یا بد؟

امیدی که در همایش «زیست فناوری و مهندسی ژنتیک در تولید دانش‌بنیان» سخنرانی می‌کرد، با انتقاد از برخورد سیاسی با موضوعات علمی گفت: کشت تراریخته دستمایه بازی‌های سیاسی شده است و رسانه‌های مخالف دولت با شیوه غیرکارشناسی و غیرعلمی مسائلی را علیه تراریخته مطرح می‌کنند که هیچ سند علمی و مورد تأیید مراجع جهانی برای آن وجود ندارد.

استاد دانشگاه تهران تأکید کرد: در‌ سال 1804 میلادی گزارش‌هایی وجود دارد که تلاش می‌کند مردم را قانع کند که خودرو خوب است. در این گزارش‌ها به مردم می‌گویند، اگر خودرو بیاید فضولات چهارپایان در خیابان ریخته نمی‌شود و بهداشت رعایت می‌شود یا انسان با سرعت بیشتری به مقصد می‌رسد اما آیا الان کسی وجود دارد که حاضر باشد تکنولوژی خودرو را کنار بگذارد؟ ما بخواهیم یا نخواهیم جهان به سرعت از دانش تراریخته بهره‌برداری می‌کند و ما با جنگ با علم و تکنولوژی عقب می‌مانیم.

عضو انجمن ژنتیک ایران ادامه داد: درحال حاضر همه می‌بینند که ما برای انتقال فناوری به کشور متحمل چه سختی‌هایی می‌شویم و کشورهای دیگر حاضر نیستند به این راحتی دانش و فناوری را در اختیار ما بگذارند اما حالا که ما دانش تراریخته را در مشت‌مان داریم عده‌ای کوته‌فکرانه مقابل تجاری‌سازی این دانش، سنگ‌اندازی می‌کنند. این درحالی است که کشورهای پیشرفته برای انحصاری کردن این دانش جنگ زرگری راه انداخته‌اند و تلاش می‌کنند مانع دستیابی سایر کشورها به فناوری تولید غذا با روش‌های پیشرفته علمی شوند.

مجلس ادعاهای عوامانه را نادیده گرفت

افشاری فر، رئیس دانشگاه شیراز نیز با اشاره به مصوبه اخیر مجلس دهم برای حمایت از محصولات دانش‌بنیان تراریخته گفت: خوشبختانه دانشمندان کشور توانستند مجلس را قانع کنند که به ادعاهای عوامانه و غیرعلمی درباره محصولات تراریخته توجهی نشان ندهد و راه ورود علم به مزارع ایران بسته نشود.

او تأکید کرد: مسائل علمی را باید با زبان علم پاسخ داد نه زبان سیاست و منافع حزبی و گروهی. درحال حاضر آمریکا که سختگیرانه‌ترین قوانین کشت و کار و تولید غذا را دارد با 73‌میلیون هکتار سطح زیر کشت، بزرگترین تولیدکننده محصولات تراریخته در جهان است و سطح زیر کشت این محصولات در جهان‌ سال‌به‌سال زیادتر می‌شود اما در ایران باید تازه به عده‌ای بفهمانیم دانش بد نیست!

رئیس دانشگاه شیراز تأکید کرد: انتشار گزارش‌های کذب و دروغ و گزارش‌هایی که مورد تأیید هیچ مرجع علمی در جهان نیست، نمی‌تواند روش برخورد مناسبی برای ترساندن مردم از علم باشد.

محمود تولایی، رئیس انجمن ژنتیک ایران نیز با اشاره به سایر کاربردهای مهندسی ژنتیک گفت: تمامی واکسن‌ها و داروهای نوترکیب، پلاستیک‌های تخریب‌پذیر، رنگ‌های صنعتی دوستدار محیط‌ زیست و… با روش مهندسی ژنتیک ساخته می‌شوند؛ ضمن این‌که تکنولوژی‌های جدیدتر این دانش توانسته است هزینه بهره‌برداری از معادن را کاهش دهد یا آلودگی‌های نفتی را از بین ببرد، گونه‌های زیستی و جانوری را با روش جدید حفاظت و تکثیر کند و ده‌ها کاربرد متنوع دیگر که تجاری‌سازی و به بازار جهان عرضه شده است اما برخورد غیرکارشناسی با این دانش پاشنه آشیل توسعه آن در ایران است.

گفتنی است، تولید تراریخته غذا شیوه پیشرفته‌تر اصلاح نژاد و اصلاح نباتات است که تا پیش از این در کشاورزی ایران و جهان به‌عنوان راهکار تولید صنعتی مورد استفاده قرار گرفته است. بر این اساس، ژن‌های برتر در گیاهان و حیوانات تقویت می‌شود تا محصولی با کیفیت بهتر تولید شود.

منبع: شهروند