فواید زیست‌محیطی و سلامت کشت محصولات تراریخته در 20 سال اخیر

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران آخرین وضعیت کشت گیاهان تراریخته در دنیا و وضعیت کشاورزی محصولات حاصل از فناوری مهندسی ژنتیک را تشریح کرد.

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی به نقل از ایسنا، بابک ناخدا مدیر گروه فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران در نشست خبری، با اشاره به اینکه فناوری مهندسی ژنتیک سریعترین فناوری پذیرفته شده از سوی کشاورزان در سطح جهان است که از سال ۱۹۹۶ به صورت تجاری وارد سبد محصولات غذایی دنیا شده است گفت: برمبنای آخرین آمارهای جهانی تا سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۱۸۵.۱ میلیون هکتار سطح زیر کشت دنیا به کشاورزی تراریخته اختصاص یافته است.

وی با بیان اینکه در سال ۱۹۹۶ سطح زیرکشت محصولات تراریخته در دنیا ۱.۷ میلیون هکتار بود، اضافه کرد: این نشان می دهد که سطح زیرکشت این محصولات طی ۲۰ سال اخیر به بیش از ۱۱۰ برابر رسیده و هم اکنون ۲۶ کشور و ۱۸ میلیون کشاورز در سراسر دنیا، گیاه تراریخته کشت می کنند.

وی با تاکید بر این که در تولید این نوع محصولات سلامت مصرف‌ کننده و حفظ تنوع زیستی و محیط زیست مد نظر است، اظهار کرد: بر این اساس با استفاده از فناوری بیوتکنولوژی گیاهانی با خواص تغذیه‌ای برتر و مقاومت بالا در برابر بیماری‌ها و آفات تولید می‌شود که این امر موجب کاهش سموم شیمیایی خواهد شد.

وی با تاکید بر این که ۱۸۵.۱ میلیون هکتار سطح زیر کشت محصولات تراریخته مربوط به ۲۶ کشور دنیا می‌شود، یادآور شد: اکثر کشورهای در حال توسعه و کشاورزان محافظه‌کار که زمین زراعی کمی دارند، به این نتیجه رسیده‌اند که محصولات تراریخته با ریسک کمتر و ارزش افزوده بالاتر تولید می‌شود از این رو این میزان سطح زیر کشت از سوی ۱۸ میلیون کشاورز صورت گرفته است.

کشورهای عمده در زمینه تولید محصولات تراریخته

ناخدا اضافه کرد: هفت کشور پیشرفته صنعتی با سطح زیر کشت ۸۵.۵ میلیون هکتار اقدام به تولید محصولات تراریخته کرده‌اند.

ناخدا کشورهای آمریکا، برزیل، آرژانتین، هند و کانادا را از جمله کشورهای عمده در زمینه تولید محصولات تراریخته در دنیا عنوان کرد و گفت: در آمریکا ۷۲.۹ میلیون هکتار، در برزیل ۴۹.۱ میلیون هکتار، در آرژانتین ۲۴ میلیون هکتار، در کانادا ۱۱.۶ و در هند ۱۰.۸ میلیون هکتار سطح زیر کشت محصولات تراریخته قرار دارد.

وی با بیان این که کشورهای برزیل، آرژانتین و هند سه کشور در حال توسعه هستند، ادامه داد: بر اساس آمارهای جهانی ۵۰ درصد سطح زیر کشت محصولات تراریخته مربوط به سویا، ۳۳ درصد مربوط به ذرت، ۱۲ درصد مربوط به پنبه و ۵ درصد مربوط به کلزا می‌شود.

رئیس بخش تحقیقات فیزیولوژی گیاهی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان این که یک درصد سطح زیر کشت محصولات تراریخته مربوط به سایر گیاهان می‌شود، اضافه کرد: در حال حاضر محصولاتی چون چغندر قند، پاپایا (خربزه درختی)، کدو، بادمجان و سیب‌زمینی به صورت تراریخته تولید شده‌اند.

وضعیت رخدادهای دارای مجوز مصرف غذا و دام

وی با بیان این که محصولات تراریخته در سال ۱۹۹۴ در مقیاس کوچک و در سال ۱۹۹۶ در مقیاس تجاری کشت شدند، اضافه کرد: در خلال سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۶ در مجموع ۴۰ کشور اقدام به صادرات محصولات تراریخته به عنوان غذای انسان و دام صادر کرده‌اند.

به گفته این محقق، در مجموع سه هزار و ۷۶۸ مجوز توسط مقامات نظارتی تیم تعداد کشور برای ۲۶ محصول تراریخته و ۳۹۲ رخداد تراریخته صادر شده است.

ناخدا با اشاره به جزئیات این رخدادهای تراریخته خاطرنشان کرد: از میان این مجوزها ۱۷۷۷ مورد برای مصرف مستقیم به عنوان غذای انسان یا به صورت فرآوری‌شده، ۱۲۳۸ مورد برای مصرف به عنوان خوراک دام به طور مستقیم یا فرآوری‌شده و ۷۵۳ مورد برای رهاسازی یا کشت صادر شده‌اند.

مهم‌ترین صفات محصولات تراریخته

عضو هیات مدیره انجمن ایمنی زیستی عمده‌ترین صفات محصولات تراریخته را تحمل به علف‌کش‌ها نام برد و گفت: علف‌ها یکی از معضلات بخش کشاورزی است که برای رفع این معضل از نوعی سم به نام رانداب استفاده می‌شود که تولید محصولات تراریخته مقام به علف‌کش‌ها مصرف سموم را کاهش خواهد داد.

وی افزایش بهره‌وری، حفظ تنوع زیستی و کاهش گازهای گلخانه‌ای را از دیگر صفات محصولات تراریخته نام برد و گفت: از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۶ حدود ۲۶.۷ میلیون کیلوگرم CO2 حذف شده است که این میزان معادل خروج تعداد زیادی خودرو از جاده بوده است. این امر به دلیل افزایش سطح زیر کشت محصولات تراریخته بوده است.