تولید ارزش افزوده بالا از طریق مهندسی ژنتیک گیاهان دارویی

دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به اینکه گیاهانی با مصرف آب بالا و ارزش‌افزوده پایین در کشور تولید می‌شود گفت: اگر از مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی در تولید بذر گیاهان دارویی استفاده شود ارزش افزوده بالایی تولید خواهد شد.

به گزارش مرکزا اطلاعات بیوتکنولوژی به نقل از روابط عمومی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، محمدحسن عصاره در صدمین جلسه اعضای شورای این ستاد اظهار کرد: توجه ویژه به برخی از زمینه‌ها در حوزه گیاهان دارویی بسیار حائز اهمیت است. از جمله آنها می‌توان به صنعت بذر اشاره کرد که اگر بخواهیم توسعه گیاهان دارویی را از مقیاس کمتر از چند ده هزار هکتار به بیش از چند صد هزار هکتار برسانیم، قدم اول پرداختن به تولید بذر و مواد تکثیری اصلاح شده است.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های گیاهان دارویی سرمایه‌گذاری روی بذر را گران قیمت و در عین حال پرسود برشمرد و گفت: در صورتی که کار دانش بنیان صورت گیرد و در این زمینه از مجموعه علوم ژنتیک، اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی و بیماری‌های گیاهی در تولید بذر استفاده شود، در این فرآیند مواد ژنتیکی اولیه با تزریق دانش به مواد تکثیری با ارزش افزوده بالا تبدیل خواهند شد. 

وی به عنوان مثال به خاکشیر اشاره کرد و گفت: خاکشیر گیاهی کم‌توقع نسبت به آب و با عملکرد بالا محسوب می‌شود. اما در بسیاری نقاط کشور به عنوان علف هرز  شناخته شده و مبارزه با آن مشکل است. در صورت اصلاح بذرهای وحشی که به عنوان علف هرز مطرح است، به صورت برنامه‌ریزی‌شده باید مبادرت به اصلاح بذر در آن پرداخت و برخی از اراضی که با مشکل کم آبی روبرو هستند، به زیر کشت ده‌ها گیاه از این قبیل گیاهان بروند که خوشبختانه از بازار مناسبی نیز برخوردار هستند.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های گیاهان دارویی معاونت علمی ادامه داد: در آینده کشور که تصور می‌شود آینده کم آبی پیش رو باشد، هیچ راهی به جز تغییر الگوی کشت نیست. کشت‌های کم آب و با ارزش‌افزوده بالاتر باید جایگزین کشت‌های پر آب و با ارزش‌افزوده بالا شوند.

وی توضیح داد: در حال حاضر نیازمند تغییر الگوی کشت گیاهی هستیم. به این مفهوم که از گیاهان بومی که اغلب صنعتی هستند، استفاده شود. در اکثر این گیاهان به دلیل سازگاری آنها با اقلیم خشک و نیمه خشک، توقع آبی پایینی دارند و به دلیل اینکه در صنایع مختلف غذایی و دارویی استفاده می‌شوند، طبیعتا ارزش افزوده آنها بالا خواهد بود.

عصاره افزود: این چرخه باید تغییر کند و کسی که از منبع آبی بیشتر برخوردار است، چنین محصولاتی را تولید کند و ما با قیمت‌های ارزان جهانی خریداری کنیم. سپس بتوانیم گیاهانی که در اکوسیستم ایران و متعلق به سرزمین ماست، صادر کنیم. قابل توجه است که چنین گیاهانی مصرف آب پایینی دارند.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های گیاهان دارویی معاونت علمی تاکید کرد: صنعت بذر صنعتی است که باید سرمایه‌گذاری بالایی روی آن صورت گیرد.

بر اساس اعلام روابط عمومی معاونت علمی ریاست‌جمهوری، در ادامه این جلسه، طرح تدوین بانک جامع اطلاعات در حوزه صنعت گیاهان دارویی و طب سنتی که توسط جامعه گیاه‌درمانی انجام و به پایان رسیده است، توسط زهرا حیدری داویجانی از اعضای شورای ستاد گیاهان دارویی و طب سنتی و رییس جامعه گیاه‌درمانی ایران ارائه شد.