مهندسی ژنتیک پنبه: از گذشته تا امروز

این مقاله ضمن مروری بر تاریخچه اصلاح پنبه و بررسی موانع موجود، به تحقیقات صورت گرفته در زمینه تولید ارقام مقاوم به تنشهای زیستی و غیر زیستی و افزایش کیفیت پنبه با روشهای مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی میپردازد.

بانک مقالاتمقالات علمی و پژوهشی

کد مطلب: 9151 در 26 آذر 1396 2

مقاله 3، دوره 9، شماره 2، تابستان 1396، صفحه 31-58 اصل مقاله (552 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jab.2017.1750
نویسندگان
مسعود توحیدفر ¹؛ سولماز خسروی²
¹دانشیار، دانشکده علوم و زیست فنآوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
²مربی پژوهشی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تاریخ دریافت: 14/12/1395، تاریخ پذیرش: 22/04/1396
چکیده
پنبه یکی از گیاهان زراعی مهم و اقتصادی در دنیا و به عنوان چهارمین محصول مهم صنعتی در ایران به شمار میرود. در گذشته، تلاشهای زیادی جهت اصلاح کیفیت پنبه توسط اصلاحگران سنتی صورت گرفته است که به علت محدودیتهای موجود در روشهای سنتی، استفاده از روشهای مهندسی ژنتیک رواج یافت. به دنبال رواج روشهای نوین، گیاهان تراریخته پنبه مقاوم به حشرات، بیماریها، علفکش، تنشهای غیر زیستی و همچنین الیاف با کیفیت بالاتر تولید شدند. امروزه، تعدادی از این ارقام تجاریسازی شده و از پذیرش عمومی بالایی در سراسر جهان برخوردار هستند. اکنون نیز با ظهور روشهای توالییابی نسل جدید و تسهیل شناسایی ژنهای کاندید و مناسب جهت دستورزی و وجود روشهای ویرایش ژنوم (CRISPR/Cas9) با قابلیت ایجاد تغییرات هدفمند در ژنها، افق تازهای در حوزه اصلاح ژنتیکی پنبه ایجاد شده است. این مقاله ضمن مروری بر تاریخچه اصلاح پنبه و بررسی موانع موجود، به تحقیقات صورت گرفته در زمینه تولید ارقام مقاوم به تنشهای زیستی و غیر زیستی و افزایش کیفیت پنبه با روشهای مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی میپردازد.
کلیدواژه ها
پنبه تراریخته؛ مقاومت به بیماری؛ مقاومت به حشرات؛ ویرایش ژنوم؛ CRISPR/Cas9