موضع کارشناسی وزارت بهداشت درباره سلامت تراریخته

یادداشت ـ جریان ضد تولید ملی محصولات تراریخته در دو سال گذشته تلاش زیادی کرده است فضای جامعه را با زیست‌فناوری هراسی، دروغ‌پراکنی و بمباران رسانه‌ای علیه این فناوری تحول برانگیز مشوش کند. هدف اصلی که این جریان دنبال می‌کند تاثیر گذاری در ذهن مسئولان و سیاست‌گذاران کشور از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است تا تحت تاثیر جو روانی ایجاد شده قرار گیرند و جرات اظهار نظرات کارشناسی خود درباره سلامت محصولات تراریخته را نداشته باشند.

چند رسانه انگشت‌شماری که تحت تاثیر این جریان قرار گرفته‌اند تا حدی فضای جامعه را نسبت به این فناوری مسموم کردند. با وجود این، مسئولان وزارت بهداشت هیچ گاه از اظهار نظر کارشناسی خود درباره سلامت این محصولات هراس به خود راه ندادند و با قاطعیت در مقابل این جریان موضع گرفتند.هر چند یک رسانه خاص ضد ضد تراریخته اصرار دارد از طریق انتخاب تیترهای غیر واقعی و ترفندهای رسانه‌ای موضع وزارت بهداشت را تحریف کند. از طرفی، پنجشنبه گذشته چهارم آبان ماه جاری حضرت آیت الله فاضل لنکرانی در دیدار رئیس پدافند غیر عامل کشور که ظاهرا نظر فقهی ایشان را درباره تراریخته جویا شده بودند، با هوشمندی که ویژگی ستودنی غالب مراجع تقلید شیعه است، هر گونه بحث فقهی درباره محصولات تراریخته را به اظهار نظر مراجع رسمی متولی امر همچون وزارت بهداشت منوط دانسته بود. (اینجا)

أواخر مهرماه بود که دکتر جنت، مدیر کل أمور غذایی، آرایشی و بهداشتی وزارت بهداشت بر سلامت محصولات تراریخته تاکید کرد. وی در نشست خبرى همایش ملی روز جهانی غذا با تاکید بر بی‌اعتباری ادعاهای جریان ضد تراریخته گفت: مردم خیال‌شان راحت باشد که محصولات تراریخته مورد تایید سازمان غذا و دارو از لحاظ استفاده انسانی مجاز و مورد تاييد است.

پیش از آن ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت در نشست خبری هفتگی خود ضمن بیان اینکه سیاست وزارت بهداشت درباره محصولات تراریخته و به طور کلی محصولات غذایی این است که به طور موردی ارزیابی شوند گفت: تولید محصولات کشاورزی اصلاح شده سال‌هاست که انجام می‌شود و در مورد برخی از این محصولات مانند سویا، بازار دنیا تقریبا در انحصار محصولات تراریخته است. در کشور ما نیز برخی از این محصولات با مجوز وزارت بهداشت وارد بازار شده و به مردم اطمینان می‌دهیم که محصولی که با تاییدیه وزارت بهداشت وارد بازار شده باشد، کاملا سالم است.

وی به آزمایش برنج تراریخته در آزمایشگاه دانشگاه علوم پزشکی یزد اشاره کرد و افزود: سلامت برنج تراریخته توسط دانشگاه علوم پزشکی یزد بررسی و تایید شد.

همچنین مهندس روح انگیز مهدی زاده در «نخستین همایش بین المللی محصولات تراریخته و آگاهی عمومی» که در تاریخ 24 و 25 آذرماه ۱۳۹۵ در دانشگاه شهید بهشتی برگزار برگزار شد ضمن بیان موضع سازمان متبوع خود، به برخی شبهات درباره محصولات تراریخته پاسخ داد. وی که مدیر آزمایشگاه تشخیص محصولات تراریخته سازمان غذا و دارو است، با رد اظهارات کسانی که امکانات علمی کشور را در حوزه محصولات تراریخته زیر سؤال می‌برند گفت: سازمان غذا و دارو و شش آزمایشگاه همکار آن تجهیزات لازم را برای تشخیص رخدادهای تراریخته و اجرای قوانین و ضوابط مرتبط با محصولات تراریخته دارند و کشور از این نظر در سطح مطلوبی قرار دارد. تا کنون همه محصولات غذایی وارداتی که باید از نظر تراریخته بودن بررسی شوند به این آزمایشگاه‌ها ارجاع شده و طبق ضوابط قانونی بررسی و مجوزهای مربوطه را دریافت کرده‌اند.

مهندسی مهدی‌زاده با انتقاد از افرادی که تحت عنوان پرفسور در رسانه‌ها مطالب خلافی را عنوان می‌کنند، افزود: متأسفانه این شخص شایعه کرده بود که ۴۸ درصد برنج موجود در بازار تراریخته است. این در حالی است که سه سال پیش سازمان غذا و دارو طبق وظایف خود هزاران نمونه برنج موجود در بازار را تحت آزمایشات مختلف داشت و برنج تراریخته در بازار موجود نبود.

همچنین علاوه بر مقامات وزارت بهداشت، وزرای سابق بهداشت دکتر ملک‌زاده، دکتر پزشکیان و دکتر لنکرانی و مراجع رسمی دیگر همچون ستاد توسعه زیست فناوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت کشاورزی، مرجع ملی ایمنی زیستی، مراکز پژوهشی ملی و انجمن‌های علمی بیوتکنولوژی، ژنتیک، اصلاح نباتات و ایمنی زیستی همواره با رد شایعات بر سلامت این فناوری و استفاده از ظرفیت آن برای حل معضلاتی چون بحران آب کشاورزی، حذف سموم شیمیایی و افزایش کمیت و کیفیت محصول تأکید کرده‌اند.

به دلیل همین مزایای غیر قابل چشم‌پوشی است که سیاست‌های کلی و بلندمدت جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۳/۱۱/۱۳۷۹)، سند ملی زیست فناوری (۱۳۸۴) و راهبردهای اجرایی آن مصوب  شورایعالی انقلاب فرهنگی (۱۳۸۶) و قانون ملی ایمنی زیستی (ماده ۲) تولید محصولات اصلاح شده ژنتیکی و تراریخته را تکلیف کرده‌اند. عجیب اینکه جریان زیست‌فناوری هراسی به راحتی و بر خلاف تمامی این تکالیف قانونی به تشویش افکار عمومی علیه یکی از سالم‌ترین فناوری‌های نو می‌پردازد. فناوری که کمک مهمی در جهت اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار کشور است. به رغم اینکه جریان ضد این فناوری مدعی است «تاکنون آزمایشاتی اطمینان‌بخش برای استفاده از این محصولات، انجام نشده است و نباید با عجله وارد تولید این محصولات شویم» همه مراجع رسمی متولی سلامت و سازمان‌های غذا و داروی ملی و منطقه‌ای با استناد به صدها مطالعه و گزارش کارشناسی موجود سلامت این فناوری را پذیرفته‌اند. همچنین گزارش‌های رسمی سازمان‌های غذا و دارو مانند سازمان ایمنی غذایی اتحادیه اروپا، امریکا، ژاپن و… همگی بر سلامت این محصولات اجماع نظر دارند. این سازمان‌ها به طور موردی محصولات تراریخته را مورد بررسی قرار داده و مانند هر محصول غذایی دیگری برای تولید و مصرف آن مجوز صادر می‌کنند. برای نمونه مطابق آمار آیسا، سازمان غذا و داروی ژاپن تا کنون برای ۳۱۰ رخداد تراریخته مجوز کشت و مصرف صادر کرده‌است. تا کنون بیش از دو هزار تحقیق و مطالعه معتبر درباره این محصولات از جمله توسط دانشمندان متعهد کشورمان صورت گرفته است و در این مطالعات کوچک‌ترین عارضه جانبی و ملاحظه مرتبط با سلامت از مصرف این محصولات گزارش نشده است.