«رسوایی دروغ»: نقدی بر فیلم «لحظه‌ای از حقیقت»
سید الیاس مرتضوي / ایمنی زیستی، شماره 17، تابستان ۱۳۹۱
فصلنامه علمی ترویجی ایمنی زیستی، دوره 5، شماره 1 – شماره پیاپی 17، تابستان ۱۳۹۱
نوع مقاله: علمی ترویجی 
نویسندگان
سید الیاس مرتضوي
عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی
چکیده
انتشار مقاله‌ای در مورد سرطان‌زابودن یک رقم ذرّت ترایخته مقاوم به علف‌کش راندآپ، موجی از هیاهو و تبلیغات بر علیه محصولات تراریخته در دنیا را باعث شد. یکی از این امواج تبلیغاتی، انشار یک ویدئو به نام «لحظه‌ای از حقیقت» بود که نویسندگان آن مقاله در آن به بیان برخی از نتایج خود پرداخته و اینگونه نتیجه‌گیری می‌کنند که این رقم ذرت تراریخته و به طور تلویحی، تمامی محصولات تراریخته دیگر قابلیّت ایجاد تومورهایی به بزرگی توپ بسکتبال در بدن انسان را داشته و از مقامات اتحادیه اروپایی درخواست تجدید نظر در صدور مجوز تولید، رهاسازی، واردات و مصرف این قبیل محصولات را دارند. دوبله و انتشار تا حدودی گسترده این فیلم باعث تشویش اذهان عمومی شد که این مقاله در پاسخ بدان نوشته شده است. بررسی اصل مقاله نشان می‌دهد که نژادی از موش که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، مستعد ابتلا به سرطان بوده و بدون محصولات تراریخته نیز در این نژاد تومور ایجاد خواهد شد. علاوه بر این، اشکالاتی از قبیل عدم وجود تکرار در آزمایش و بدون آزمون آماری بودن نتایج نیز بر اشکالات این پژوهش می‌افزاید. از این گذشته، نتایج این پژوهش در همین شرایط هم مغشوش بوده و بهترین استنتاج از نتایج این پژوهش این است که ذرت تراریخته باعث پیشگیری از وجود سرطان می‌شود و یا حداقل، اثری بر آن ندارد. با این وجود، نویسندگان مقاله استنتاج‌های غیرقابل قبولی مبنی بر قابلیت ایجاد تومور در اثر مصرف محصول ذرت تراریخته را دارند. منابع علمی بسیاری و از جمله مرجع ایمنی غذایی اروپا این نتایج را نپذیرفت و مجله منتشر کننده این مقاله نیز، در سال 2013 مقاله را رد کرد. در نتیجه، این سوال به وجود می‌آید که اهداف دوبله‌کنندگان و منتشرکنندگان این ویدئو در ایران چیست؟
کلیدواژه ها
ذرت تراریخته، گروه سرالینی، تومورزایی، اشتباه‌های آزمایشی، موش