تعامل جامعه علمی با مجلس و دولت راه حل خروج از فضای منفی علیه تراریخته

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، جبار کوچکی نژاد، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی در بازدید از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی اظهار داشت: منشاء بسیاری از مشکلات و کمبودهای بخش پژوهش، فاصله موجود بین مدیران اجرایی و نهادهای قانون گذاری با مراکز تحقیقاتی است. موسسات پژوهشی و جامعه علمی می توانند با معرفی دستاوردهای خود و تبیین کاربردهای اثربخش فناوری های نوین در رفع چالش ها و مشکلات کشور، حمایت و همراهی مردم و مسولان را در پیشبرد فعالیتهای تحقیقاتی و توسعه فناوری های جدید در بخش های مختلف جلب کنند. در این پژوهشگاه جهت گیری ها و اقدامات بسیار خوبی در زمینه رفع مشکلات بخش کشاورزی انجام شده که با تعامل نزدیکتر پژوهشگران و  مسئولین می توان نگرانی های ناشی از ناآگاهی را از بین برد و توفیقات خوبی کسب کرد.

دکتر نیراعظم خوش خلق سیما، رییس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در دیدار با جبار کوچکی نژاد با اشاره به نامگذاری امسال به عنوان سال حمایت از کالای ایرانی از سوی مقام معظم رهبری اظهار داشت: رویکرد پژوهشگاه در سال جاری اثرگذاری هر چه بیشتر دستاوردهای تحقیقاتی در افزایش تولید ناخالص ملی و جه تدهی تک تک طرح های تحقیقاتی به رفع حداقل یکی از مشکلات کشور است که مطمئنا با توجه به شعار امسال، زمینه تحقق این رویکرد هم هموارترخواهد بود.

دکتر قاسم حسینی سالکده، معاون پژوهشی پژوهشگاه وی خاطرنشان کرد: با توجه به رویکرد کیفی پژوهشگاه در جذب نیروی انسانی مجموعه ای از بهترین محققان زیست فناوری کشاورزی کشور در بخش های مختلف پژوهشگاه  فعالیت دارند با این حال از آنجا که هدف ما از تحقیقات، ارتقای تولید ناخالص ملی است. تحقیقات ما صرفا به مقاله ختم نمی شود و باید هزینه صرف شده برای تحقیقات به جامعه برگردد. در این راستا مدیریت فناوری در پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی به سطح قائم مقام و معاون فناوری ارتقا یافته است.

حسینی سالکده تصریح کرد: ایجاد و تقویت شرکتهای دانش بنیان از سیاستهای محوری ماست لذا نخستین مرکز رشد بیوتکنولوژی کشاورزی کشور را چند ماه پیش در رشت راه اندازی کرده ایم.

طبق شاخص های بین المللی اگرچه در زمینه فناوری های بخش کشاورزی در رتبه 76 دنیا هستیم ولی از لحاظ اثرگذاری و برگشت محصول رتبه شانزدهم را در اختیار داریم یعنی از لحاظ برگشت سرمایه به ازای هزینه اختصاص یافته به تحقیقات این حوزه جزو بهترین کشورهای دنیا هستیم. خروجی پیش بینی شده به ازای هر یک میلیارد تومان سرمایه گذاری هزینه ای در تحقیقات این حوزه در آمریکا،  0.15 دانش فنی و نوآوری،  0.05 پتنت بین المللی، 0.03 قرارداد انتقال فناوری و 25 میلیون تومان درآمدزایی برای دانشگاه یا مرکز پژوهشی مربوطه است که این شاخص ها در ایران به ترتیب دو دانش فنی و نوآوری، 0.3 پتنت بین المللی،1.2 قرارداد انتقال فناوری و 32 میلیون تومان درآمدزایی است که قصد داریم میزان خروجی فناورانه پژوهشگاه به ازای سرمایه گذاری هزینه ای را از این ارقام هم بالاتر ببریم.

دکتر حسینی سالکده طرح خودکفایی تولید غده بذری عاری از ویروس ارقام مختلف سیب زمینی با فناوری کشت بافت و طرح تولید نهال سیب مالینگ را از جمله طرح های تحقیقاتی با اثرگذاری اقتصادی بالا عنوان کرد و گفت: با تولید و واگذاری دانش فنی غده بذری عاری از ویروس سیب زمینی در پژوهشگاه و واگذاری رایگان دانش فنی آن به 25 شرکت دانش بنیان، کشور در زمینه تامین این بذر به خودکفایی رسیده که تنها تا سال 1394 بالغ بر 29 میلیون دلار صرفه جویی ارزی برای کشور به همراه داشته است. با اجرای طرح تولید نهال سیب مالینگ و واگذاری آن به 9 شرکت خصوصی 72 میلیارد تومان از محل افزایش تولید عائد کشور می شود.

وی در ادامه با اشاره به چالش های جدی ناشی از کمبود فزاینده آب و گسترش خشکسالی اظهار داشت: با توجه به افزایش جمعیت دنیا و کاهش منابع، میزان تولیدات کشاورزی باید با آهنگی قابل توجه افزایش یابد و این در حالی است که تغییرات اقلیمی هم شرایط تولید را روز به روز دشوارتر می کند در این وضعیت چاره ای جز استفاده از فناوری های نوین که مهترین آنها انتقال ژن است نداریم.

دکتر حسینی سالکده با بیان این که تراریزش به عنوان یکی از موثرترین و مناسب ترین روشهای اصلاح ژنتیکی در عرضه کشاورزی جهانی مورد توجه قرار دارد اظهار داشت: بررسی بازار جهانی بیوتکنولوژی کشاورزی نشان می دهد در سال 2017 بازار جهانی بذر تراریخته به بیش از 20 میلیارد دلار رسیده که به دلیل مشکلات موجود متاسفانه سهم ما از این بازار کلان، صفر است.

دکتر خوش خلق سیما، رییس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی هم با ابراز تاسف از زیان های سنگین ناشی از فضاسازی ها و مانع تراشی های غیرعلمی علیه توسعه فناوری های زیستی و تولید  محصولات تراریخته در کشور اظهار داشت: تا چند سال پیش با وجود همه محدودیتهای سخت افزاری و عدم دسترسی به تجهیزات پیشرفته، شرایط بسیار خوب و دلگرم کننده ای از لحاظ نرم افزاری و وجود نیروی انسانی متخصص در زمینه مهندسی ژنتیک کشاورزی داشتیم. متاسفانه با فضاسازی های منفی که در چند سال اخیر و بعد از اعلام تولید محصولات تراریخته در داخل کشور علیه این فناوری آغاز شده دیگر کمتر دانشجویی مایل به فعالیت در حوزه انتقال ژن است. جای تاسف است که در حالی که کشورهای غربی هر روز  بیش از گذشته در مقابل مراودات علمی بین المللی محققان ایرانی و انتقال دانش روز این حوزه به ایران سنگ اندازی می کنند عده ای نیز در داخل کشور با طرح مطالب غیرعلمی و ادعاهای خلاف واقع در زمینه محصولات تراریخته در محروم کردن کشور از این فناوری های راهبردی به کمک آنها آمده اند.

وی در پایان با اشاره به گسترش روزافزون تولید و مصرف محصولات تراریخته در آمریکا، اروپا و سایر کشورهای توسعه یافته و در حال توعه علی رغم ادعاها و فضاسازی های غیرواقعی برخی در داخل کشور خاطرنشان کرد: خسارات ناشی از محروم کردن کشور از این فناوری ها که با سرعتی چشمگیر در جهان در حال رشد هستند به هیچ وجه قابل جبران نیست. امیدواریم با روشنگری هایی که در سطح مجلس و مسئولان می شود عقب ماندگی ها و زیان های ناشی از این شرایط در کشور پایان یابد. در این زمینه آمادگی داریم که هرگونه نگرانی و ابهامی که  در مورد این فناوری ها مطرح است را پاسخ دهیم و نیازمند راهنمایی مراجع و نهادهای ذی ربط که دغدغه هایی در زمینه مراودات بین المللی و ارتباط با مراکز علمی بین المللی دارند هستیم چرا که انتقال دانش و فناوری های نوین به کشور بدون ارتباط با مراکز علمی و پژوهشی خارجی میسر نیست.

پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در قالب چهار پژوهشکده درکرج، تبریز، اصفهان، رشت و مشهد فعالیت دارد. زمینه های عمده فعالیت پژوهشگاه شامل انتقال ژن، فیزیولوژی ملکولی، تحقیقات میکروبی، نانوتکنولوژی، کشت بافت،  زیست شناسی سامانه ها، دام، طیور و آبزیان، متابولیت های ثانویه و صنایع غذایی است. محور برنامه های پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی مبتنی بر مقابله با تنش های محیطی، افزایش کمی و کیفی تولیدات، توجه به محیط زیست و سلامت و ذخایر ژنتیکی است.