مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته ضرورتی برای حفظ امنیت غذایی

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از ایرنا، محصولات تراریخته یا تغییر ژنتیک یافته به محصولاتی اطلاق می شود که با هدف بهبود و تقویت صفات مطلوب مانند ارتقای کیفیت غذایی، مقاومت به آفات و بیماری ها، افزایش کمیت محصول یا حذف صفات نامطلوب غذایی از طریق روش های پیشرفته علمی مهندسی ژنتیک اصلاح می شوند.

در حال حاضر در ایران محصول تراریخته تولید نمی شود، ولی دو محصول برنج و پنبه تراریخته تولید شده توسط محققان ایرانی مجوز کشت را به ترتیب از وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست گرفته اند که هنوز کشت آنها به صورت رسمی و در مزرعه به منظور مصرف و یا صادرات انجام نشده است.

روز دوشنبه دانشگاه زنجان میزبان همایش ‘زیست فناوری برای محیط زیست و غذای سالم’ بود که با حضور شماری از اساتید و دانشمندان حوزه مهندسی ژنتیک، بیوتکنولوژی، اصلاح نباتات و با استقبال قابل توجه دانشجویان برگزار شد.

در این همایش رئیس انجمن ایمنی زیستی ایران به نقش و تاثیر مهندسی ژنتیک در سلامت انسان و محیط زیست اشاره کرد و گفت: در زمان حاضر محصولات تراریخته در 24 کشور دنیا کشت می شوند و البته محصولات تولید شده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند.

دکتر بهزاد قره یاضی افزود: بر خلاف آنچه ادعا می شود کشورهای اروپایی کشت محصولات تراریخته را ممنوع نکرده اند بلکه برخی از آنها در حوزه کشت محصولات تراریخته فعالیت نیز دارند و مصرف این نوع محصولات نیز همه ساله در همه کشورهای اروپایی روند افزایشی پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده محصولات تراریخته است، گفت: عده ای چنین ادعا می کنند که آمریکا چنین محصولاتی را برای صادرات به دیگر کشورها تولید می کند در حالی که جامعه آمریکایی بزرگترین مصرف کننده محصولات تراریخته نیز هست.

دکتر قره یاضی اظهار داشت: حدود 95 درصد مواد مورد نیاز برای تولید روغن و خوراک دام در کشور وارد می شود و این در حالی است که همه محصولات ذرت، سویا و کلزا در بازار جهانی تراریخته هستند.

رئیس انجمن ایمنی زیستی ایران به مزایای مهندسی ژنتیک محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: فناوری اصلاح ژنتیک، یک فناوری متحول کننده است و نباید در این حوزه از دنیا عقب بیفتیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به نتایج مطالعات انجام شده بین مصرف محصولات تراریخته و بیماری ها اشاره کرد و گفت: متاسفانه نتایج این نوع مطالعات در کشور به درستی و با رعایت امانت و اصول علمی منعکس و منتشر نمی شود و اکثر ادعاها به مقالات رد شده و یا تحقیقات نامعتبر استناد و به شایعات در جامعه دامن زده می شود.

دکتر محمدرضا عظیمی عضو هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه زنجان نیز در این همایش به ضرورت حرکت از کشاورزی سنتی به کشاورزی پیشرفته اشاره کرد و گفت: منابع تولید مواد غذایی در سال های اخیر به شدت تحت فشار گرفته است و در آینده پیش رو حفظ امنیت غذایی در گرو کاربرد تکنولوژی و مهندسی ژنتیک است.

وی افزود: درست است که عده ای نگران بهره گیری از مهندسی ژنتیک در تولید محصولات کشاورزی هستند ولی باید به دنبال راه حل باشیم و راه درست را پیدا کنیم چرا که اگر نتوانیم از فناوری های جدید استفاده کنیم با تهدید قحطی و گرسنگی مواجه خواهیم شد.

دکتر عظیمی اظهار داشت: ممکن است استفاده از روش ها و فناوری های جدید تولید محصولات کشاورزی مثل تیغ دولبه باشد ولی این به معنی کنار گذاشتن شیوه های جدید و مهندسی ژنتیک نیست.

وی تصریح کرد: اگر نظام کنترلی مناسبی در کشور وجود داشته باشد و ردیابی درستی در تولید و توزیع محصولات انجام شود، به طور قطع بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک به داد ما خواهد رسید.

دکتر عظیمی گفت: متاسفانه عده ای آگاهی لازم از فناوری های جدید تولید محصولات کشاورزی ندارند و فقط اظهار نظر می کنند، ولی ما می توانیم با ظرفیت هایی که در جامعه علمی کشور وجود دارد، پا به عرصه بگذاریم و تولیدات سالمی نیز داشته باشیم.

همایش “زیست فناوری برای محیط زیست و غذای سالم” به همت انجمن علمی دانشجویی زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه زنجان و با حمایت انجمن علمی ایمنی زیستی در قالب پروژه بین المللی توانمند سازی ایمنی زیستی برگزار شد.