اوتیسم، ارگانیک و تراریخته

یکی از مطالب غیرعلمی که برخی شخصیت‌های مخالف فناوری محصولات تراریخته به آن استناد می‌کنند بیماری‌هایی است که علت آن ناشناخته است؛ به همین دلیل به راحتی و بدون اینکه کسی متعرض گوینده شود می‌تواند آنها را به عامل معین نسبت دهد. از جمله این موارد اوتیسم است. در رسانه‌ها و از سوی معدود کسانی که از مخالفت با این فناوری نفعی می‌برند به ارتباط اوتیسم و محصولات تراریخته اشاره می‌شود. (عمرانی، 1394؛ کرمی، 1395)

منبع شبهه

این ادعا در اصل از مقاله‌ای نقل شده است که در یک مجله غیر معتبر با نام Organic Systems و توسط نویسنده‌ای با تخصص مهندسی کامپیوتر! منتشر شده است. (Swanson, 2014) در این مقاله صرفا ادعای همزمان بودن افزایش تولید محصولات تراریخته و افزایش برخی بیماری‌ها مطرح و تلاش شده است بدون هیچ مستندی یکی از آنها علت دیگری معرفی شود.

نمودار همبستگی مورد ادعای مجله Organic Systems درباره اوتیسم

منبع: Swanson, 2014

ارزش علمی همبستگی

این در حالی است که از نظر علمی صرف وجود همبستگی میان دو عامل چنین دلالتی ندارد و برقراری رابطه علی میان آنها نیازمند ارائه دلایل دیگر است. چند مثال می‌تواند این مسئله را روشن کند: در بین سال‌های 1997 تا 2007 میلادی نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی در آمریکا 28 درصد کاهش یافته است. در همین سال‌ها تولید محصولات تراریخته نیز افزایش قابل توجهی یافته است. صرف همبستگی میان این دو عامل نشان دهند این نیست که تولید محصولات تراریخته بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. (Dotinga, 2012) همچنین مقدار افزایش مصرف محصولات ارگانیک بین سال‌های 1998 تا 2008 با نرخ افزایش تشخیص بیماری اوتیسم همبستگی داشته است؛ اما به دلیل وجود چنین همبستگی محصولات ارگانیک را عامل اوتیسم نمی‌دانیم. (Suresh, 2016)

نمودار همبستگی مصرف محصولات ارگانیک و اوتیسم

منبع: OTA, 2011; U.S. Department of Education, 2012

افزایش اوتیسم پیش از آغاز تولید تراریخته

نکته دیگر اینکه، نمودارهای رسمی از افزایش آمار اوتیسم نشان می‌دهد شیب فزاینده آن از اواخر دهه 1980 میلادی یعنی یک دهه پیش از گسترش تولید محصولات تراریخته در آمریکا آغاز شده است و از همین رو این محصولات نمی‌تواند عامل آن تلقی شود. جالب اینکه کشورهای زیادی در دو دهه گذشته با افزایش قابل توجه تشخیص اوتیسم روبرو شده‌اند در حالی که تنها برخی از آنها تولید کننده محصولات تراریخته هستند و تفاوت معناداری از این نظر میان آنها وجود نداشته است. (Elsabbagh, 2012)

نمودار افزایش سالانه تشخیص اوتیسم پیش از دهه 1990

منبع: Department of Developmental Services, 1999

تفاوت افزایش ابتلا با افزایش تشخیص اوتیسم

البته باید توجه داشت، آمارهای مرتبط با اوتیسم در مجامع دانشگاهی به عنوان نرخ ابتلا به اوتیسم مطرح نبوده و چنین بیانی درباره آن غلط است. این آمارها مربوط به تشخیص اوتیسم است. از سال 1991 با رویکرد و تسهیلات جدیدی که برای تشخیص و کنترل این بیماری اتخاذ شد تلاش شد تشخیص به هنگام آن افزایش یابد. این رویکرد شامل تصویب قوانین لازم، آموزش خانواده و بهبود معیارها و روش‌های تشخیص بوده است. (Gurney, 2003; Wing, 1996; Blogger, 2012) سرمایه‌گذاری و تمرکز دولت‌ها و قوانین بر تشخیص این بیماری از دوران کودکی و افزایش آگاهی خانواده‌ها موجب شد آمارهای تشخیص بیماری افزایش یابد. همان طور که روشن است، ادعاهای مطرح شده درباره ارتباط اوتیسم و محصولات تراریخته با واقعیت‌ها مطابقت ندارد.

منابع

1. کرمی، علی (1395). از تراریخته با انتقال ژن تا ویرایش ژن/ منتقد تراریخته هستم و نه مخالف آن. پایگاه خبری عصر ایران، 30 بهمن 1395، به آدرس <http://www.asriran.com/fa/news/524612>.
2. عمرانی، آزاد (1394). تولید محصولات تراریخته، آری یا نه؟. روزنامه اطلاعات، 8 بهمن 1394، به آدرس <http://www.ettelaat.com/etiran/?p=181045>.
3. Blogger, Guest (2012). Is Autism an “Epidemic” or Are We Just Noticing More People Who Have It”. Discover, July 11, 2012, at <http://blogs.discovermagazine.com/crux/2012/07/11/is-autism-an-epidemic-or-are-we-just-noticing-more-people-who-have-it> accessed Oct. 2018.
4. Department of Developmental Services (1999). “Changes in the Population of Persons with Autism and Pervasive Developmental Disorders in California’s Developmental Services System: 1987 through 1998”. California Health and Human Services Agency, March 1, 1999.
5. Dotinga, Randy (2012). “Death rate from heart disease, stroke drops off over decade”. USA Today, 12/19/2010, at <http://usatoday30.usatoday.com/yourlife/health/medical/heartdisease/2010-12-17-death-rate-from-heart-disease-drops_N.htm> accessed Oct. 2018.
6. Elsabbagh, Mayada et al. (2012). “Global Prevalence of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders”. Autism Research 5: 160–179.
7. Gurney, James G. “Analysis of Prevalence Trends: of Autism Spectrum Disorder in Minnesota”. Arch Pediatr Adolesc Med 157, July 2003: 622-627.
8. OTA (2011). Organic Industry Survey. Organic Trade Association.
9. Suresh, Arvind (2016). “Autism increase mystery solved? No, it’s not vaccines, GMOs, glyphosate—or organic foods”. Genetic Literacy Project, September 22, 2016.
10. Swanson, Nancy L. et al. (2014). “Genetically engineered crops, glyphosate and the deterioration of health in the United States of America”. Journal of Organic Systems, 9(2).
11. S. Department of Education (2012). “Report of Children with Disabilities Receiving Special Education Under Part B of the Individuals with Disabilities Education Act”, OMB #1820-0043, 2002–11, Office of Special Education Programs, Data Analysis System (DANS).
12. Wing, Lorna (1996). “Autistic spectrum disorders: No evidence for or against an increase in prevalence”. BMJ 312, 10 February 1996.