دکتر شهابی: تولید محصولات تراریخته قانونی است

به گزارش خبرنگار مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران، دکتر علی اصغر شهابی رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان و دبیر علمی نشست علمی “زیست‌فناوری کشاورزی، محیط‌زیست و سلامت” در ابتدای این نشست گفت: اصلاح نباتات تا کنون توانسته تاثیر زیادی در تامین غذای بشر ایفا کند اما اصلاح نباتات فرایندی زمان‌بر است. زیست‌فناوری و مهندسی ژنتیک توانسته است این فرایند را تسریع کند. امروزه محدودیت منابع، افزایش جمعیت و نیازهای متنوع ما عواملی است که بهره‌مندی از دانش و فناوری را ایجاب می‌کند. امیدواریم بتوانیم از دانش زیست‌فناوری برای تقویت امنیت غذایی پایدار بهره ببریم.

وی در تبیین اقدامات زودهنگام صورت گرفته برای تحقق هدف فوق گفت: تأسیس مرکز ملی تحیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی و پژوهشکده زیست‌فناوری در دهه 1360 صورت گرفت. در سال 1366 مصوبه شورای گسترش آموزش عالی برای راه‌اندازی مرکز ملی مهندسی ژنتیک وتکنولوژی زیستی را داشتیم. در مدت کوتاهی ثمره این تلاش‌ها ظاهر شد و در سال 1376 دستاورد برنج تراریخته مقاوم به آفت کرم ساقه خوار برنج ارائه و نتایج تحقیقات آن منتشر شد. سپس فرایندهای ارزیابی و صدور مجوز دنبال  شد تا در سال 1383 برنج طارم مولایی تراریخته مقاوم به آفت به دست کشاورزان کشت انبوه شد که متأسفانه با تغییر دولت کشت آن متوقف شد. هیئت وزیران در همان سال سند ملی زیست‌فناوری و در سال 1384 طرح تشکیل شورای عالی فناوری را تصویب کرد. به توجه به نگرانی‌هایی که برخی داشتند در سال 1388 قانون ملی ایمنی زیستی با هدف تضمین بهره‌مندی ایمن از این فناوری به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.

دبیر علمی این همایش ادامه داد: با وجود این پشتوانه قانونی و علمی قابل توجه، به دلایلی هنوز موفق به تولید داخلی نشده‌ایم و هنوز مانند دو دهه گذشته سهم ما از این فناوری به واردات محدود شده است. در سال 1396 برای تأکید بر قانون ایمنی زیستی در مجلس شورای اسلامی ممنوعیت تولید و واردات بدون مجوز قانونی به تصویب رسید. در همان سال سیاست‌ها و راهبردهای اجرایی ایمنی زیستی نیز به تصویب رسید. در این سند بر صدور مجوز بر اساس قانون ایمنی زیستی و همچنین افزایش آگاهی و مشارکت آحاد جامعه، مسئولان و متخصصین در خصوص فواید تولید و استفاده از محصولات و فرآورده های حاصل این فناوری تأکید شده است. بنابراین نشست حاضر در راستای اسناد بالادستی و قوانین مصوب مجلس و دولت محترم برگزار می‌شود.

دکتر شهابی تأکید کرد: علم زیست‌فناوری و محصولات تراریخته امری پذیرفته شده است و این محصولات در کشورهای پیشرفته جهان دارای مجوز مصرف هستند. کشورهای جهان برای نظام مند کردن ارزیابی و حمل و نقل بین المللی محصولات تراریخته و در واقع صادرات و واردات آن در سال 1379 پروتکل کارتاهنا را به تصویب رساندند.

وی افزود: با هدف ارتقای توان کشور برای بهره‌برداری از زیست‌فناوری فرایند توانمندسازی ایمنی زیستی پیش بینی شده است که در کشور ما هم در حال انجام است. اتاق تهاتر ایمنی زیستی درگاهی است که در آن هر گونه اطلاعات راجع به محصولات تراریخته دارای مجوز به اشتراک گذاشته شده است که این امر پاسخ گوی محققان ایمنی زیستی خواهد بود.

دبیر علمی این همایش در پایان گفت: همه فعالیت‌ها در عرصه زیست‌فناوری در کشور در چارچوب قانون و اسناد قانونی بوده و نقشه راه معلوم شده است. سازوکارهای فعالیت و صدور مجوز مشخص است. بنابراین امیدواریم بتوانیم در آینده نزدیک زیست‌فناوری کشاورزی و محصولات تراریخته را در جهت دست یابی به غذای سالم و امنیت غذایی پایدار مورد بهره‌برداری قرار دهیم.

نشست علمی “زیست‌فناوری کشاورزی، محیط‌زیست و سلامت” صبح امروز درمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان برگزار شد.