گیاهان تراریخته چه هستند؟

تراریخته به چه معناست؟

محصولاتی که از طریق مهندسی و اصلاح ژن های یک ارگانیسم به دست می آیند تراریخته می گویند. تراریخته معادل  Genetically modified organisms یا   GMO است. گیاهان تراریخته، گیاهانی شبیه همتای خود هستند، با این تفاوت که از مزیت های نسبی مانند مقاوم بودن به آفات و حشرات، بالا بودن عملکرد، ارزش تغذیه ای بهتر و ویژگی های مطلوب متعددی برخوردارند.

قابلیت های گیاهان تراریخته

• حفظ سرمایه و جلوگیری از فقر و گرسنگی: افزایش رشد جمعیت از یکسو و منابع محدود تامین مواد غذایی از سوی دیگر موجب شده که گرسنگی و فقر، حیات بشر را به مخاطره بیاندازد. در این راستا محصولات تراریخته کمك به سزایی در افزایش بهره وری و کاهش فقر خواهند داشت و این ابتدایی ترین توجیهی بود که انسانها برای این دستکاریهای ژنتیکی یافتند.

• اثر بر سلامتی انسان: استفاده از محصولات تراریخته به دلیل وجود ژنهای مقاوم به آفات در گیاه، مشکل استفاده از سموم کشاورزی را حل کرده است و بارها سازمانهای بهداشت جهانی و خواروبار جهانی عدم سمّیت محصولات تراریخته را تایید کرده اند.

• فواید زیست محیطی گیاهان تراریخته: گیاهان تراریخته از طریق کاهش میزان دست ورزی خاک به دلیل عدم نیاز یا نیاز کم این گیاهان به شخم زدن، به زمین و کیفیت خاک کمك می کنند. همچنین استفاده از محصولات تراریخته طی سه مکانیزم قابلیت کاهش گازهای گلخانه ای را دارند

 الف) کاهش مصرف سوخت های فسیلی و تولید گاز کربنلایلاك از طریق کاهش مصرف سموم.

ب) کاهش نیاز به شخم زدن مزرعه و در نتیجه تقلیلال رهلاا شدن گاز کربنیك از خاک

ج (تولید سوخت های زیستی و به دنبال آن کاهش استفاده از سوختهای فسیلی.

گیاهان تراریخته علاوه بر مقاوم بودن به علف کش ها، مقاومت به تنش های محیطی از جمله خشکی، گرما یا سرما زدگی و شوری آب و خاک، در حفظ منابع آب نیز نقش بسزایی دارند.

به منظور تغذیه و رفع گرسنگی جمعیت در حال رشد جهان، ضروری است که تولید و توزیع غذا بهبود پیدا کرده و در کنار آن آثار مخرب زیست محیطی کاهش یابد. این امر مستلزم استفاده از یافته های علمی و فناوری های جدید است.

استفاده از گیاهان تراریخته به عنوان یکی از دستاوردهای بیوتکنولوژی کشاورزی در سال های اخیر به عنوان راهکاری برای حل برخی از مشکلات بشر در این حوزه مطرح  شده است.

*عاطفه شهبازی- دکتری منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان

منبع: فصلنامه علمی تخصصی اومیکس
با تلخیص