دکتر اسکندر امیدی نیا: همایش بیوتکنولوژی مانور دانایی و ویترین موفقیت

دکتر اسکندر امیدی نیا، عضو هیئت مدیره انجمن علمی بیوتکنولوژی، در حاشیه سومین همایش بین ‎المللی و یازدهمین همایش ملی بیوتکنولوژی در گفت و گوی اختصاصی با پایگاه اطلاع رسانی بیوتکنولوژی ایران گفت: همایش‎ های تخصصی، مانور دانایی و ویترین موفقیت است که باعث افزایش اعتماد به نفس بازیگران خود به ویژه جوانان خواهد شد؛ به علاوه برگزاری همایش باعث اتحاد، همدلی، انگیزه و تمرین کار تیمی و ارتقای اعتماد به نفس ملی است. هر نشست علمی می‎تواند از بعد بین ‎المللی، منطقه‎ای و ملی نقشی تخصصی در صنعت گردشگری و بوم گردی داشته باشد و حاصل آن شکل‎ گیری بذرهای کسب و کار پایدار، سلامت روح و روان و ارتقای شخصیت مسافران بوم گردی علمی و فناوری است.

وی تشریح کرد: این همایش در بعد تخصصی باعث هم ‎افزایی دانش و انتشار یافته ‎های نو و خلق ایده‎ های خلاقانه توسط دانشجویان و دانشوران خواهد شد و از طرف دیگر باعث جلب توجه سایر حوزه ‎هایی می‎شود که خود در توسعه زیست ‎فناوری کشور موثر هستند، مانند دانشجویان و دانشوران، مراکز علمی کشور و مسئولین و حتی قانون‎گذاران. این حتی می‎تواند منجر به اقبال عمومی و ترویج زیست فناوری شود و خروجی آن می‎تواند غالب شدن گفتمان زیست فناوری و رویکرد های آن در جامعه علمی و اجرایی کشور باشد.

وی در خصوص بهره‎ برداری از زیست‌ فناوری برای حفاظت از محیط زیست گفت: در رویکرد اخیر سازمان ملل، به‌ کارگیری زیست‌ فناوری برای حل چالش موضوعات محیط زیستی و مدیریت آن بسیار کلیدی است؛ چرا که مبنای تصمیم‌ گیری تعریف حرفه حفاظت است که شامل سه رکن است: 1) بهره ‎مندی درست عادلانه، محترمانه و حکیمانه از محیط زیست در چارچوب توسعه پایدار؛ 2) پایش پایدار در راستای پیش ‎گیری و ممانعت از تخریب و آلودگی محیط زیست؛ 3) تنوع زیستی پایدار و وسعت بخشیدن به منابع طبیعی به عنوان یک منبع لایزال و استراتژیک برای آیندگان. در همه جای ارکان فوق، به زیست‎فناوری نیازمند هستیم.

معاون آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در سطح ستاد دارای رسالت حاکمیتی است. روشنگری، آموزش و ترویج اجتماعی مباحث محیط زیستی در راستای توانمندسازی مردمی خصوصا جوامع محلی و نهایتا جلب مشارکت اجتماعی در همه سطوح جامعه، اساس فعالیت ‎های متنوع سازمان است؛ بنابراین در سطح ستاد، ما همه فعالیت ‎های زیست فناورانه مانند تکنولوژی زیست پالایی برای تصفیه تالاب، آب و خاک و بهبود کیفیت مزارع کشاورزی، بیواکونومی چرخشی پایدار، بیو انرژی (سوخت های زیستی و بیو گاز)، بیو پلاستیک‎ ها، بیو دترجنت‎ ها، تولید نسل جدید مواد شیمیایی دوستدار محیط زیست، تثبیت زیستی خاک و ریزگرد ها را مد نظر داریم؛ ولی به کارگیری آن ‎ها حتما توسط صنایع دولتی و غیر دولتی محقق می‎شود.

وی افزود: حوزه فعالیت معاونت آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، روشنگری، آموزش و ترویج مباحث محیط زیستی است و یکی از مباحث مهم، برای روشنگری، ترویج به کارگیری فناوری‎ های مدرن برای مدیریت مسائل محیط زیستی است؛ مثلا یکی از زمینه ‎های مهم برای ایجاد خسارت به محیط زیست، فقر و فقدان امنیت غذایی و کشاورزی پایدار است که باعث می‎شود جوامع محلی و همه بازیگران عرصه تولید غذا، منابع طبیعی را غارت کنند. در اینجا توانمندسازی جوامع محلی با رویکرد فقرزدایی بسیار مهم است. صنعت بیوتکنولوژی می‌تواند در حل موضوعات کلیدی مانند ایجاد اشتغال پایدار، مدیریت پسماند جوامع شهری و روستایی، همزیستی مسالمت ‎آمیز با طبیعت و استفاده پایدار از آن نقش کلیدی داشته باشد. پسماند، یک معدن شهری است که با کمک تکنیک ‎های زیستی می ‎توان به فلزات گران‎ بهای آن، کود بیولوژیک، انرژی تخمیری (بیوگاز) دست پیدا کرد.

امیدی ‎نیا گفت: در جهان به ویژه در اروپا دسترسی به بسیاری از اهداف توسعه پایدار با توسعه زیست فناوری همراه شده است. زیست فناوری سفید یا همان بیوتکنولوژی صنعتی، می‎تواند با رویکرد توسعه پایدار باعث حل چالش ‎های محیط زیست شود. فقرزدایی، امنیت غذایی و کشاورزی پایدار، دسترسی به آب سالم و بهداشت پایدار برای همه، انرژی پاک و پایدار، رشد اقتصاد پایدار، فراگیر و اشتغال شرافتمندانه برای همه، زیر ساخت مقاومتی و صنعت پایدار، ترویج نوآوری، زیست‎ گاه انسانی پایدار، تغییرات اقلیم و مدیریت عوارض آن، حفاظت از اقیانوس ‎ها دریاها و منابع آبی برای توسعه پایدار، مشارکت جوامع محلی و احیای همکاری‎ های جهانی، ده هدف از کل 17 هدف توسعه پایدار هستند که با توسعه بیوتکنولوژی ارتباط مستقیم دارند. برای تقویت و خلق تمدن ایران اسلامی و ارتقا جایگاه کشور نیازمند توسعه بیوتکنولوژی صنعت در کشور هستیم؛ زیرا این تکنولوژی دقیقا همه ویژگی‎های اقتصاد مقاومتی را دارا است و می تواند زیربنای فعالیت‎ های اقتصادی دیگر باشد. اروپا می‎تواند یک مدلی برای کار زیست فناوری باشد.

وی بیان کرد: همه فناوری‎های دست‎ساز بشر اگر حکیمانه استفاده نشود، حتما می‎تواند باعث خسارت محیط زیستی شود. بیوتکنولوژی در سپهر توسعه پایدار و پیشرفت کشور یکی از اهرم‎ های مهم دوستدار محیط زیست است که می تواند باعث هم زیستی بهتر انسان با خلقت شود. طبیعت، زیست کره و محیط زیست در دل خود رازهایی دارد که باعث دوام آن شده است و زیست‎فناوری خود یکی از رازهای طبیعت است که بشر آن را کشف کرده است. بنابراین زیست ‎فناوری در ساختار توسعه پایدار می‎تواند باعث توانمندسازی جوامع محلی از نظر در آمد پایدار و فقرزدایی شود. کشاورزی پایدار حاصل به کارگیری رویکرد زیست‎ فناوری در آن حوزه است. از یک طرف مثلا استفاده از کودهای بیولوژیک باعث بهبود کیفیت محصولات غذایی می‌شود و از طرف دیگر سبب بهبود خاک می‎شود.

وی در پایان درباره پتانسیل ‎های بیوتکنولوژی برای خلق ثروت و حفاظت از محیط زیست گفت: صنعت بیوانرژی اروپا در سال 2016 توانست 5.2 میلیارد لیتر اتانول تولید کندکه 78 درصد آن به عنوان سوخت زیستی مصرف شد. این مقدار معادل حذف عوارض سوخت فسیلی 5 میلیون خودرو بود. این صنعت در سال 2016 بالای 500 هزار شغل مستقیم در اروپا ایجاد کرد. شغل حاصل از صنعت بیوتکنولوژی یک اشتغال زاینده است یعنی به ازای یک شغل در این صنعت 4 شغل در زنجیره ارزشی آن ایجاد می‎شود. این صنعت در سال 2018 در اروپا بیش از 31 میلیارد یورو ارزش اقتصادی تولید کرد.