یکی از مشکلات توسعه بیوتکنولوژی کشور برخی مدیران منصوب خانم سلطانخواه معاون علم و فناوری ریاست جمهوری است
تهیه و تنظیم: نغمه عبیری-
دکتر بهزاد قره‌یاضی رئیس انجمن ایمنی زیستی که در نشست تخصصی “بررسی سیاست‌های راهبردی بیوتکنولوژی پزشکی” شرکت کرده بود با اعلام این نظر گفت: “من می‌خواهم در مورد چالش‌های پیش‌رو در حوزه بیوتکنولوژی صحبت کنم و …
دکتر بهزاد قره‌یاضی رئیس انجمن ایمنی زیستی که در نشست تخصصی "بررسی سیاست‌های راهبردی بیوتکنولوژی پزشکی" شرکت کرده بود با اعلام این نظر گفت: "من می‌خواهم در مورد چالش‌های پیش‌رو در حوزه بیوتکنولوژی صحبت کنم و چیزی که عرض می‌کنم بر اساس نتایج پژوهش است و سعی می‌کنم کمتر نظرات خودم را بگویم. برای مثال پژوهشی است که به تایید معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری رسیده و رونمایی هم شده است. بر اساس نتایج این تحقیق مهمترین چالش توسعه مهندسی ژنتیک کشاورزی در کشور ما ناشایسته‌سالاری در مدیریت بیوتکنولوژی به طور عام و مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی به طور خاص است (البته مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی مورد اشاره اخیرا برکنار شد). بر اساس این پژوهش اجماع حاصل شده که مهمترین چالش ما مدیریت است. در این تحقیق که خود خانم دکتر سلطانخواه هم آنرا رونمایی کردند 22 نفر محقق حضور داشتند. اما حالا امروز در اوج تعجب می بینیم که خانم دکتر سلطانخواه بر خلاف پژوهش مورد تایید خود، همان فردی را که جامعه علمی کشور و پژوهش یاد شده عامل عقب ماندگی کشور در فناوری می‌دانند به عنوان معاون خود (سرپرست معاونت فناوری) منصوب می‌کند.
ما در سایت www.irbic.ir یک نظرخواهی داشتیم که مشکل در اجرای قانون ایمنی زیستی چیست؟ همین قانونی که دکتر حیدری نماینده دکتر لطفی هم گفتند که قوانین ما خوب است و باید ببینیم چرا اجرا نمی شود؟! نتایج نشان می دهد که 90 درصد از شرکت‌کنندگان در این نظر سنجی (از بین 318 نفر) "تمرد مدیران میانی" را عامل اصلی اجرای قانون دانسته‌اند.
پس در این موضوع که چالش اصلی توسعه بیوتکنولوژی در کشور ما ناشایسته سالاری مدیران حوزه بیوتکنولوژی است نباید تردید کرد. در حالی که اکنون دوره اجرای سند ملی زیست فناوری به پایان رسیده است، آقایان مدیران این سند یعنی رئیس ستاد توسعه بیوتکنولوژی کشور به جای ارائه گزارش در مورد اجرای سند مدعی شده‌اند که سند قابل اجرا نبوده و به دنبال بازنگری در سند و تصویب سند دیگری هستند که اهداف آن را به کمتر از آنچه که در 8 سال قبل تصویب شده بود تقلیل دهند! آقایان خودشان فرم ارزیابی در این مورد تهیه کرده و بین خودشان توزیع می‌کنند تا مبادا کسی حرف دیگری بزند. من به صراحت اعلام می‌کنم که این ارزیابی‌ها فاقد کوچکترین ارزش است. چگونه است که فرم ارزیابی اجرای سند ملی زیست فناوری به انجمن بیوتکنولوژی داده نشده است تا بین حدود 2000 نفر عضو خود توزیع کند؟ چرا به انجمن ژنتیک داده نشده؟ چرا به انجمن ایمنی زیستی داده نشده؟ اینها ارزیابی نیستند؛ اینها صرف هزینه برای تولید گزارش دروغ هستند.
رهبری چند سال پیش را سال اصلاح الگوی مصرف عنوان کردند. در ایام عید همان سال من مقاله‌ای را نوشتم با عنوان اصلاح الگوی مصرف و غیرت ملی و در آن اعلام کردم که چرا بازار رشت پر از برنج‌های رنگارنگ خارجی است. این مقاله را هنوز هم می توان در سایت تابناک دید (اینجا). من بخاطر همین مقاله محاکمه شدم چرا؟ درحالیکه من در همان ایام عید از واردات برنج‌های خارجی غصه می‌خوردم و پیگیر اجرای مطالبات رهبری بودم. به نظر من بعد از اینکه دوره اجرای یک سند تمام شد زمان پاسخگویی است. الان زمان آن است که دکتر لطفی بنشیند و با مستندات بگوید که این بند سند اجرا شد و این بند اجرا نشد و چرا اجرا نشد. ما جامعه علمی هم گزارش او را نقد خواهیم کرد و در مورد پیشرفت‌ها هورا خواهیم کشید و در مورد پسرفت‌ها وی را مواخذه خواهیم کرد. الان وقت آن نیست که آقایان بنشینند و تصمیم بگیرند که این قانون قابل اجرا نبود و باید بازنگری شود.
من برای بسیج سه پیشنهاد دارم: 1. آقایان و خانم مخاطب اینجانب هرگز در جلسه‌ای با حضور برخی از ماها شرکت نمی‌کنند. باید اجباری گذاشته شود تا آنها بیایند و با هم رودرو شویم. چه ایرادی دارد؟ بگذارید آنها هم ما را نقد نکنند. اگر می‌گویند انجمن‌های علمی سیاسی شده‌اند، بیایند و مستندات خودرا ارائه دهند و افراد غیر سیاسی شان بیایند و عضو هیئت مدیره و رئیس انجمن شوند.
2. بسیج علمی کشور ارزیابی اجرای سند ملی زیست‌فناوری را عهده دار شود. این صحیح نیست که ارزیابی اجرای سند آن هم پس از سپری شدن دوره اجرای آن توسط مدیریت آن صورت پذیرد که مصداق "خود گویی و خود خندی، عجب مرد هنرمندی" خواهد شد.
3. بسیج باید بسیجی رفتار کند. من اگر جای دکتر تولایی بودم لحظه‌ای را از دست نمی‌دادم و همین حالا نزد آقای دکتر مخبر دزفولی می‌رفتم و می‌گفتم آقا چه کار دارید می کنید؟ آیا از عملکرد این آقا که به عنوان مشاور نخبگان گذاشته‌ای خبر داری؟ بسیج نباید به صورت اداری و یا وقت کشی کار کند.
در این نشست که در تاریخ 8 تیر در پژوهشکده مجازی بیوتکنولوژی پزشکی برگزار شد گروهی از پیش کسوتان و متخصصان این حوزه از جمله دکتر علمی کرمی، دکتر محمد رئیس‌زاده، دکتر محمدعلمی ملبوبی، دکتر مختار جلالی جواران، دکتر بهزاد قره‌یاضی، دکتر فریدون مهبودی، دکتر سروش سرداری، و خانم دکتر امانی حضور داشتند. دکتر عباس صاحبقدم لطفی رئیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و رئیس ستاد توسعه بیوتکنولوژی کشور غایب مهم جلسه بود.
تهیه و تنظیم: نغمه عبیری