ابهام در حضور هيئت ايراني در ششمین اجلاس متعاهدين پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا (COP-MOP 6)
مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران-
ششمین اجلاس متعاهدين پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا (COP-MOP 6) به همراه یازدهمین اجلاس متعاهدين کنوانسیون تنوع زیستی (COP 11) از اول تا پنجم اکتبر (10 الی 14 مهر) سال جاری برگزار خواهد شد.
ششمین اجلاس متعاهدين پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا (COP-MOP 6) به همراه یازدهمین اجلاس متعاهدين کنوانسیون تنوع زیستی (COP 11) از اول تا پنجم اکتبر (10 الی 14 مهر) سال جاری برگزار خواهد شد.
نشست پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا COP-MOP كه تا کمتر از دو هفته دیگر ششمین اجلاس آن در حیدر آباد هندوستان برگزار خواهد شد، ادامه مذاكرات مربوط به مفاد پروتكل ايمني زيستي مشهور به پروتكل كارتاهنا است.
پروتکل کارتاهنا آداب تبادل فرامرزي (صادرات و واردات) محصولات تراريخته را تعيين مي‌كند. برخلاف تصوري كه برخي از مديران مياني القا مي‌كنند اين پروتكل در قوانين داخلي کشورها دخالتی ندارد. درواقع كشورها براي موجودات تراريخته در داخل استقلال عمل دارند و در عمل تنظيمات بين‌المللي با آنها تطبيق می‌شود.
مصوبات چنین اجلاس‌هایی از نظر حقوقی تعهدآور است و می‌تواند از نظر اقتصادی در سطح ملی تاثیرزیادی داشته باشد. در سال 2001 ایران این پروتکل را امضا کرده و از آن به بعد با پیوستن ایران به این پروتکل رعایت توافقات این پروتکل برای ایران الزامی شده است.
تا کنون بیش از 150 کشور عضو این پروتکل شده‌اند. این اجلاس سالانه با استقبال زیادی روبرو شده و کشورها با برنامه‌ریزی قبلی در این نشست حاضر می‌شوند و مواضع خود را مطرح می‌کنند. به طور معمول از دو سال قبل از تشکیل این اجلاس محل اجلاس تعیین می‌شود ولی با این وجود در اجلاس گذشته یعنی در پنجمین اجلاس که در ناگویای ژاپن برگزار شده بود تنها سه نفر از وزارت جهاد کشاورزی ایران به عنوان هیات ایرانی و بدون تعیین مواضع ملي ایران شرکت کرده بودند. این در حالیست که افراد صاحب‌نظر در این حوزه در کشور کم نیست و مخصوصا انجمن‌هایی مانند انجمن علمی ایمنی زیستی و انجمن علمی بیوتکنولوژی کارهای بسیاری در این زمینه کرده‌اند و همواره تمایل خود را برای بررسی مشکلات در این زمینه و ارائه راه‌حل کارشناسانه نشان داده‌ند.
مهمترین مصوبات پنجمین اجلاس متعاهدین پروتکل ایمنی زیستی به شرح زیر بوده است
•مسئولیت‌ها و حقوق کشورهای ترانزیت کننده محصولات تراریخته
•بازرسی و گزارش‌دهی در مورد عملکرد پروتکل
•ترتیبات ارزیابی و بازنگری در مورد عملکرد پروتکل
•برنامه استراتژیک پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا برای سال‌های 2011 تا 2020
•تهیه راهنمای آنالیز خطر و مدیریت خطر نحوه کار اتاق تهاتر ایمنی زیستی
•نحوه استفاده از متخصصین ایمنی زیستی (Roster of Experts)
•حمل و نقل فرامرزی، شناسایی و برچسب زنی موجودات زنده تراریخته
•وضعیت فعالیت‌های مربوط به توانمندسازی
•هماهنگ سازی و همکاری با سایر سازمان‌ها ومعاهده‌های بین‌المللی
•انتخاب اعضای جدید کمیته پایبندی (شورای حکام)
مهمترين موضوعاتي كه در دستور جلسه ششمين اجلاس متعاهدين پروتكل ايمني زيستي كارتاهنا قرار دارد به شرح زير اعلام شده است.
1- ملاحظات اجتماعی و اقتصادی استفاده از بیوتکنولوژی مدرن
2- حمل و نقل بین‌المللی٬ بسته‌بندی و برچسب‌گذاری محصولات تراریخته
3- بررسی وضعیت توانمندسازی ایمنی زیستی و استفاده از فهرست نخبگان ایمنی زیستی جهان
4- انتقال فرامرزی غیرعمدی موجودات زنده تغییر شکل یافته ژنتیکی
5- آنالیز احتمال خطر و مدیریت احتمال خطر
متاسفانه در سال‌های اخیر شركت افراد متنوع و كم ارتباط و بي‌ارتباط با موضوع ايمني زيستي در اجلاس‌هاي گذشته و عدم شركت مسئولين ايمني زيستي كشور و انجمن‌هاي علمي از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران موجب عدم تاثیرگذاری ایران در تامین منافع ملی در این حوزه شده است. برای مثال دكتر مرشدي كه اكنون قريب به سه سال است رياست دبيرخانه شوراي ملي ايمني زيستي را عهده‌دار شده است حتي در يك مورد از اجلاس‌هاي بین‌المللی مربوط به پروتكل ايمني زيستي كارتاهنا شركت نكرده است. تلاش مركز اطلاعات بيوتكنولوژي ايران براي انجام مصاحبه با وی به جايي نرسيده است.
مركز اطلاعات بيوتكنولوژي ايران بار ديگر و اين بار از اين طريق از رئیس محترم سازمان حفاظت محيط زيست، ساير اعضاي شوراي ملي ايمني زيستي و آقاي دكتر مرشدي دعوت مي‌كند تا نقطه نظرات خود را در مورد ابهام‌هاي مطرح شده براي انتشار به اين مركز ارسال كنند.
مركز اطلاعات بيوتكنولوژي ايران در روزهاي آينده تلاش خواهد كرد تا با نماينده انجمن‌هاي علمي عضو شوراي ملي ايمني زيستي، نماينده اساتيد دانشگاه‌هاي علموم پزشكي و ساير اعضاي شوري ملي ايمني زيستي و نيز رئيس انجمن ايمني زيستي و رئيس انجمن بيوتكنولوژي در همين زمينه مصاحبه‌هايي را انجام داده و جهت اطلاع علاقمندان و عموم مردم منتشر كند.