کره جنوبی هفتمین اجلاس متعاهدین پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا را به خانه برد.
به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران٬ ششمین اجلاس متعاهدین پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا که ایران نیز با تصویب مجلس شورای اسلامی از بدو امر به عضویت آن درآمده است پس از 5 روز کار متراکم که گاهی تا پاسی از نیمه شب ادامه داشت عصر روز جمعه پنجم اکتبر در حالی به کار خود پایان داد که …
به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران٬ ششمین اجلاس متعاهدین پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا که ایران نیز با تصویب مجلس شورای اسلامی از بدو امر به عضویت آن درآمده است پس از 5 روز کار متراکم که گاهی تا پاسی از نیمه شب ادامه داشت عصر روز جمعه پنجم اکتبر در حالی به کار خود پایان داد که صندلی جمهوری اسلامی تا آخرین لحظه خالی مانده و ردپایی از منافع ملی ایران در مصوبات این اجلاس دیده نمی‌شود.
پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا در ژانویه سال 2000 بعد از سه سال مذاکره بی‌امان با حضور هیئت 7 نفره‌ای از کشورمان در مونترآل کانادا به تصویب رسید و با توجه به اجماعی که بین متخصصین و مسئولین در دولت آن هنگام وجود داشت به سرعت مراحل تصویب الحاق ایران به پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا و حتی تدوین قانون ملی ایمنی زیستی و تشکیل شورای ملی ایمنی زیستی توسط بنیانگذار پژوهشکده بیوتکنولوژی ایران و رئیس فعلی انجمن ایمنی زیستی را طی کرد.
اجلاس متعاهدین این پروتکل به اجلاس نمایندگان رسمی کشورهای عضو اطلاق می‌شود که هر دوسال یک بار برگزار و در مورد مهمترین مسائل مرتبط با اجرای آن با یکدیگر به تبادل نظر پرداخته تصمیماتی را اتخاذ می‌کنند که به عنوان مصوبات اجلاس متعاهدین برای کشورهای عضو تعهد آور است. ششمین اجلاس متعاهدین که امسال در حیدرآباد هندوستان برگزار شد موضوعات مهمی از جمله تکمیل اعضای شورای حکام و اظهار نظر در مورد پایبندی اعضا را در دستور کار خود داشت. این اجلاس با مجموع بیش از ده مصوبه قانونی به حجم صدها صفحه با اعلام آمادگی کشور کره جنوبی برای برگزاری اجلاس هفتم متعاهدین در کره جنوبی و تصویب حاضرین به کار خود پایان داد. ریاست پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا طی دو سال آتی با هندوستان خواهد بود و در اجلاس کره جنوبی به همتایی از این کشور تحویل داده خواهد شد تا به مدت دو سال سکان هدایت پروتکل را در دست گیرد.
پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا در بدو امر برای تسهیل تبادلات فرامرزی محصولات تراریخته و بیوتکنولوژی تدوین شد. ریشه تدوین این پروتکل به مصوبات سران جهان موسوم به دستورکار 21 برمی‌گردد که در فصول 11 و 14 و 15 آن بر استفاده از بیوتکنولوژی جدید (محصولات تراریخته) برای حفاظت از تنوع زیستی و توسعه پایدار محیط زیست و رفع فقر و گرسنگی و تامین امنیت غذایی و توسعه پایدار تاکید شده است. اما بعدها به ویژه در کشور ما آن را بیشتر برای بازدارندگی در مقابل توسعه مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی کشاورزی تعبیر کرده و با تمسک به آن مشکلات عدیده‌ای را برای پژوهشگران و تولید کنندگان ایجاد کردند. در حال حاضر 164 کشور جهان رسما به این پروتکل پیوسته‌اند و ضمن برخورداری از حقوق ناشی از عضویت به صورت طبیعی تعهداتی را هم در قبال آن دارند که در صورت عدم پایبندی به این تعهدات توسط شورای حکام (یا شورای پایبندی) این پروتکل به آن رسیدگی و تصمیمات مقتصی در مورد آن کشور انجام خواهد شد که کمترین آن محروم کردن دستیابی آن کشور به فناوری‌های پیشرفته برای تامین غذا و حفاظت از محیط زیست خواهد بود. این پروتکل صادرکننده محصولات تراریخته را مکلف می‌کند تا پیش از صادرات چنین محصولاتی کشور مقصد را هم از طریق اتاق تهاتر ایمنی زیستی و هم از طریق مستقیم مطلع کند و منتظر بماند تا کشور وارد کننده رضایت خود را اعلام کند. این موضوع شاید بیش از هر کشوری دامنگیر ایران باشد که با وجود عضویت در پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا به دلیل مخالفت برخی مدیران دانایی ستیز و فناوری هراس در حراست وزارت جهاد کشاورزی و بخش‌‌هایی از سازمان حفاظت محیط زیست و معاونت علم و فناوری رئیس جمهور با تولید داخلی محصولات تراریخته مخالفت کرده ولی به طور نانوشته بازار بیش از سه میلیارد دلاری کشور را در اختیار بیگانگانی قرار داده‌اند که حتی حاضر نیستند به مسئولان کشور ما اعلام کنند که چه نوع محصول تراریخته‌ای را برای کشور ما صادر می‌کنند. در چنین وانفسایی به جای تحرک بیشتر در مذاکرات بین‌المللی و تلاش برای تامین منافع بیشتر برای ملت ایران و دستیابی به جایگاه‌های بهتر برای مثال در شورای حکام پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا، مسئولین ذیربط کشور در خواب خرگوشی به سر برده و مدیران مربوطه را که با "حق مدیریت"، عنوان و امتیازات جانبی دیگر اشغال پست‌های مهم در حوزه مهندسی ژنتیک کشاورزی و ایمنی زیستی خوشند به حال خود رها کرده‌اند تا اجلاسی دیگر برگزار شود و تصمیماتی دیگر برای مثال در حوزه آنالیز احتمال خطر، توانمندسازی ایمنی زیستی، آموزش ایمنی زیستی، برچسب‌گذاری و بسته بندی محصولات تراریخته و موارد دیگر در غیاب ایران برگزار شود. پیش‌بینی می‌شود که همانها که در این اجلاس‌ها غیبت کرده و مسئولیت خود را در قبال ملت بزرگ ایران و رهبری دانایی پرور آن انجام نداده‌اند برای اجرای مصوباتی که در تنظیم آن کوچکترین نقشی نداشته‌اند سینه خواهند درید اما "قانون ملی ایمنی زیستی" را که با تلاش مجلس شورای اسلامی و همکاری انجمن‌های علمی به ویژه انجمن‌های علمی بیوتکنولوژی و ایمنی زیستی به تصویب رسیده و ابلاغ شده است را هرگز اجرا نخواهند کرد.
مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران دست نهادهای نظارتی و اطلاعاتی کشور را در تبیین نقش حراست وزارت جهاد کشاورزی و مدیران میانی دیگر در عقب ماندگی کشور در یکی از سرنوشت‌سازترین فناوری‌های مورد تاکید ویژه مقام معظم رهبری به گرمی می‌فشارد.
مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران