تولید زیستی هورمون کلسی تونین برای مقابله با پوکی استخوان
ایرنا- محققان ایرانی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران بعد از 12 سال تلاش و با استفاده از ریزجلبکها (میکروآلگا) به تولید هورمون کلسی تونین که کاربرد اصلی آن در پیشگیری از پوکی استخوان است، دست یافتند. مجری طرح کلان ملی طراحی مقدماتی خطوط تولید سوخت زیستی و مواد دیگر از میکرو جلبکها روز دوشنبه در مورد جزئیات و خروجیهای فاز دوم این طرح کلان ملی به خبرنگار علمی ایرنا گفت: پس از اینکه دانش فنی تولید مکملهای غذایی، دارویی و بهداشتی و همچنین تولید بیودیزل از ریزجلبک را به دست آوردیم و آن را به بخش خصوصی واگذار کردیم، شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) میتوانست خاتمه همکاری با ما را اعلام کند زیرا طرح کلان …
تولید زیستی هورمون کلسی تونین برای مقابله با پوکی استخوان
محققان ایرانی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران بعد از 12 سال تلاش و با استفاده از ریزجلبکها (میکروآلگا) به تولید هورمون کلسی تونین که کاربرد اصلی آن در پیشگیری از پوکی استخوان است، دست یافتند.
مجری طرح کلان ملی طراحی مقدماتی خطوط تولید سوخت زیستی و مواد دیگر از میکرو جلبکها روز دوشنبه در مورد جزئیات و خروجیهای فاز دوم این طرح کلان ملی به خبرنگار علمی ایرنا گفت: پس از اینکه دانش فنی تولید مکملهای غذایی، دارویی و بهداشتی و همچنین تولید بیودیزل از ریزجلبک را به دست آوردیم و آن را به بخش خصوصی واگذار کردیم، شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) میتوانست خاتمه همکاری با ما را اعلام کند زیرا طرح کلان ملی به سرانجام رسیده بود اما این شورا خواستار تداوم همکاری با ما شد.
پروفسور نسرین معظمی با بیان اینکه میکروآلگا، اولین موجود زنده کره زمین است و 708 ژن مشترک با انسان دارد، افزود: از همین رو طی نسلهای متوالی و با روند تکامل، بخشهایی از ماده وراثتی حفظ شده و انتقال یافته است بنابراین ما میتوانیم در سلول این ریزجلبکها پروتئین شبیه انسان تولید کنیم.
عضو هیات علمی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران یادآور شد: روشهای دیگری که در آنها از باکتری یا مخمر استفاده میشود معمولا نمیتواند ساختمان نهایی پروتئین را تولید کند زیرا آنها شبیه انسان نیستند و برای رفع این مشکل، ما آن را داخل سلولهای آلی میبردیم که فوق العاده گران تمام میشد اما میکروآلگا با ارزان ترین قیمت میتواند فرآوردههای واکسن و داروهای نوترکیب را در اختیار ما بگذارد.
معظمی، چشمانداز آینده دارو در آینده دنیا را بر مبنای پروتئینها و پپتیدها دانست و تصریح کرد: پس از شناخت ژنوم انسان و راههای متابولیکی، مشخص خواهد شد که نقص کدام پروتئین یا راه متابولیکی (path way)، موجب بروز بیماری میشود بنابراین دنیا به سمت استفاده از داروهایی که عوارض جانبی دارند، به پیش نخواهد رفت و محققان سعی میکنند راه متابولیکی را تصحیح کنند.
وی با بیان اینکه بازار آینده دارو از آن داروهای نوترکیب خواهد بود، گفت: میکروآلگا درعین قابلیت تکثیر سریع و ارزان بودن، بخاطر اینکه دارو را درون ترکیب خودش نگه میدارد، می تواند به فرمولاسیون خوراکی تبدیل شود و احتیاجی به استخراج و تزریق نیست و می تواند سهم مهمی در تولید داروهای نوترکیب داشته باشد.
معظمی تولید هورمون کلسی تونین را از جمله برنامههای تحقیقاتی در قالب طرح میکروآلگا ذکر کرد و توضیح داد: پروژه تولید هورمون کلسی تونین در مراحل پایانی است و امسال به نتیجه میرسد.
محقق برتر کشور در چهارمین دوره اعطای جایزه علامه طباطبایی (سال 1394) خاطرنشان کرد: این پروژه از 12 سال قبل آغاز شد که طی مراحل مختلف، ابتدا روی باکتری و مخمر کار کردیم و درحال حاضر روی میکروآلگا کار می کنیم که بالاترین تولید هورمون را در این زمینه داریم.
وی ادامه داد: هورمون کلسی تونین تثبیت کننده کلسیم در استخوان است که از پوکی استخوان جلوگیری میکند و هورمونی است که دو میلیارد نفر در دنیا به آن نیاز دارند و تاکنون نوع انسانی آن تولید نشده است.
به گفته معظمی، محصول نهایی (هورمون کلسی تونین) پس از بررسی صحت ساختار بیولوژیک در سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، برای گرفتن تائیدیه به یکی از آزمایشگاههای سازمان بهداشت جهانی ارسال خواهد شد.
وی تاکید کرد: از آنجاکه این دارو باید به بازار دنیا وارد شود، لازم است تائیدیه آن توسط یک مرجع معتبر بینالمللی صادر شود.
** تولید واکسن سرطان گردن رحم از میکروآلگ
معظمی به تولید واکسن پیشگیری کننده سرطان گردن رحم به عنوان دومین پروژه فاز دوم طرح تولید داروهای نوترکیب از میکروآلگ اشاره کرد و گفت: هزینه این طرح راکه بیش از 10 میلیارد ریال است، از محل فروش دانش فنی اولین طرحمان (تولید مکملهای غذایی، دارویی و بهداشتی از میکروآلگا) تامین میکنیم و یک تیم 12 نفره نیز مشغول کار روی آن هستند.
** واکسینه کردن میگوها در برابر آفت لکه سفید با خوردن میکروآلگا
بنیانگذار اولین مرکز تحقیقات کاربردی بیوتکنولوژی دریایی در کشور، دیگر پروژه منجر به نتیجه در طرح تحقیقاتی میکروآلگ را تولید واکسن لکه سفید میگو معرفی کرد و گفت: بیشترین صادرات محصول آبزی ایران مربوط به صید میگو است و میگوی ایرانی به لحاظ کیفیت در دنیا معروف است اما بعضا ویروس لکه سفید به صورت ناگهانی فعال شده و میگوها را از بین می برد.
وی افزود: برای مهار این بیماری، ژن آن را داخل میکروآلگا برده ایم که با اضافه کردن میکروآلگا به غذای لارو میگوها، آنها را در مقابل بیماری لکه سفید، واکسینه میکنیم.
به گفته معظمی، تولید واکسن لکه سفید میگو به مرحله تولید انبوه رسیده و در کنار دو پروژه دیگر از پیشرفت بسیار خوبی برخوردار است.
** ریزجلبک ها به جنگ مالاریا میآیند
مجری طرح کلان ملی تولید سوخت زیستی و مواد دیگر از میکروآلگ همچنین به تلاش مشترک محققان این طرح با انستیتو پاستور ایران برای تولید واکسن مالاریا اشاره کرد و گفت: در این طرح مشترک، میکروآلگ و در نهایت مدلینگ انتقال ژن به میکروآلگ را برای تولید واکسن مالاریا در اختیار پژوهشگران انستیتوپاستور قرار میدهیم و بقیه پروژه در انستیتو پاستور انجام میشود.
وی با ابراز خرسندی از انجام این پروژه به صورت مشترک، بیان داشت: دو موسسه رازی و انستیتوپاستور، متولی اصلی تولید واکسن در کشور هستند و همکاری با این موسسه این اطمینان خاطر را ایجاد میکند که طرح با سرعت بیشتر و کیفیت مطلوبی دنبال شود.
طرح میکروآلگ در سال 1389 از سوی شورای عتف به عنوان یک طرح کلان ملی به تصویب رسید و پروفسور نسرین معظمی سرپرستی این طرح را عهده دار شد.
پس از دستیابی متخصصان سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران به دانش فنی تولید سوخت زیستی و داروهای نوترکیب از میکروجلبک، انتقال دانش فنی آن به بخش خصوصی صورت گرفته است.
قرار است فاز نخست این طرح در مساحت هزار هکتار و با سرمایه گذاری بین 800 میلیون تا یک میلیارد دلار در مدت سه سال به اجرا درآید.
بر اساس توافق صورت گرفته میان سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و بخش خصوصی، اجرای طرح به صورت مرحله به مرحله و از یک وسعت 100 هکتاری آغاز میشود و در 10 محدوده 100 هکتاری به تدریج گسترش خواهد یافت و سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی نیز در این مدت به عنوان مشاور علمی و پشتیبان فنی در کنار سرمایهگذاران خواهد بود.
تولید این نوع بیوانرژی سوختها در سواحل جنوب ایران به دلایل متعدد همچون وجود آفتاب همیشگی و منابع بالای دی اکسید کربن (رتبه هفتم تولید گازهای گلخانهای در ایران) حاصل از فعالیت نیروگاههای گازی و تاسیسات نفتی، نیروی متخصص ارزان و همچنین ویژگی خاص میکروجلبک جداشده از خلیج فارس (تولید بالای روغن)، با پایین ترین هزینه در سطح جهانی همراه است.
همچنین با توجه به آلودگیهایی که منابع سوخت فسیلی ایجاد میکنند، استفاده از آنها کره زمین را به سمت گرم شدن پیش میبرد اما سوختهای زیستی که جزء سوختهای پاک هستند، نه تنها هیچگونه آلایندگی زیست محیطی ندارند بلکه از گازهای دودکشها و نیروگاهها به عنوان خوراک استفاده کرده و اکسیژن تولید میکنند.
اکنون در بیش از 40 کشور جهان، مردم با قرص و کپسول میکروآلگها به عنوان منبع پروتئین، ویتامین و عناصر معدنی آشنایی دارند که برخی از این داروها برای حفظ سلامت چشم، حفاظت پوست در مقابل پیری زودرس، التهاب و آسیب ناشی از تابش اشعه ماوراء بنفش و درمان بیماریهای سیستم مغزی عصبی، روانه بازار میشوند.
منبع: ایرنا