مهندسي ژنتيك و محصولات تراريخته (1)
شهروند البرز – مجموعه دنباله داري كه قصد روايت آن را داريم داستان مهندسي ژنتيك است. فناوري مهندسي ژنتيک، از فناوري‌هاي بسيار پيشرفته بشر است. در کشاورزي با استفاده از اين فناوري، محصولاتي توليد شده است که از نظر زراعي، برتري چشمگيري نسبت به همتايان غيرتراريخته خود دارند: محصول بيشتري توليد مي‌شود و نسبت به آفات و امراض مقاومت بسيار زيادي دارند. بنابراين، در توليد آنها از آفت کش‌هاي بسيار کمتري استفاده مي‌شود و در نتيجه، محصول سالمتري نيز …
مهندسي ژنتيك و محصولات تراريخته (1)
مجموعه دنباله داري كه قصد روايت آن را داريم داستان مهندسي ژنتيك است. فناوري مهندسي ژنتيک، از فناوري‌هاي بسيار پيشرفته بشر است. در کشاورزي با استفاده از اين فناوري، محصولاتي توليد شده است که از نظر زراعي، برتري چشمگيري نسبت به همتايان غيرتراريخته خود دارند: محصول بيشتري توليد مي‌شود و نسبت به آفات و امراض مقاومت بسيار زيادي دارند. بنابراين، در توليد آنها از آفت کش‌هاي بسيار کمتري استفاده مي‌شود و در نتيجه، محصول سالمتري نيز توليد مي‌شود.
به گزارش شهروندالبرز، از آن جا که اين فناوري پيشرفته درست همانند فناوري پيشرفته هسته‌اي در انحصار کشورهاي خاصي است، آن کشورها تلاش زيادي مي‌کنند تا اين فناوري را در انحصار خود نگه دارند.
يکي از اين روش‌ها، نشر اکاذيب و ايجاد ترديد و نگراني در خصوص سلامت و مزاياي اين محصولات است. از آن جا که اطلاعات بيشتر مردم درباره اين فناوري پيشرفته چندان زياد نيست، فناوري هراسان از بستر اين کم اطلاعي سوء استفاده کرده و به نشر اکاذيب خود ادامه مي‌دهند. از اين رو، در اين مجموعه در صدد آن هستيم که اين فناوري را به زبان ساده بازگو کنيم.
ژن چيست؟
در ابتداي داستان مهندسي ژنتيك، از ژن که موضوع محوري اين فناوري است، شروع مي‌کنيم. ژن در واقع چيست؟ اين واژه براي همه مردم آشناست. همه مي‌دانند که ژن‌ها واحد اطلاعات ژنتيكي همه موجودات زنده هستند. به عبارت ساده، ژن‌ها دستورالعمل‌هايي براي ايجاد يك صفت در يک موجود زنده هستند. اين که فردي بلندقد باشد يا کوتاه قامت به ژن‌هايي بستگي دارد که در بدن آن فرد وجود دارند. رنگ مو و چشم مثال‌هاي بارز ديگري هستند. حتي اخلاقيات و روحيات افراد نيز تا حدود زيادي به ژن‌هاي آن ها بستگي دارد.
نکته مهم آن است که ژن‌ها در موجودات زنده ساختار مشابهي دارند. به عبارت ديگر، ساختار فيزيکي ژن‌ها در موجودات مختلف زنده (با استثناهاي بسيار اندکي) اساساً يکسان است.
حتي بسياري از ژن‌هاي موجودات زنده کاملاً شبيه به هم هستند. به عنوان مثال انسان کمي بيشتر از 22500 ژن دارد و تنها در حدود 200 ژن آن با موجودي مثل شامپانزه متفاوت است!
ساير ژن‌هاي اين دو موجود يکسان هستند! همين وضعيت در موجودات ديگر نيز وجود دارد. مثلاً زنبور و انسان در 55 درصد ژن‌هاي خود مشابهت دارند و شباهت ژن‌هاي انسان و گياهي مثل موز در حدود 50 درصد است!
بديهي است که تفاوت موجودات زنده به ژن‌هاي آن ها بر مي‌گردد. اين كه گياهي مقاوم به شوري است يا در آب دريا قادر به زندگي بوده و گياه ديگري فاقد اين توانايي است، اين که گياهي مقاوم به خشكي بوده و در بيابان‌ها زنده مي‌ماند ولي گياه ديگري فاقد اين قابليت است، به ژن‌هاي اين موجودات بر مي‌گردد. به زبان ساده، گياهي مثل حرا که در آب دريا زندگي مي‌کند، ژن‌هايي دارد که اين قابليت را به آن گياه مي‌دهند، ولي گياه گندم فاقد آنهاست.
اهميت موضوع در آن است که امروزه بشر به اين قابليت دست يافته است که ژن‌هاي ايجادکننده صفات مختلف را مورد شناسايي قرار دهد.
به عنوان مثال، امروزه دقيقاً مي‌دانيم يا مي‌توانيم بفهميم که کدام ژن در ايجاد يک صفت خاص در انسان دخالت دارد.
بدين ترتيب اين قابليت به وجود آمده است که ژن‌هاي ايجادکننده بسياري از بيماري‌ها مورد شناسايي قرار گيرد.
اين امر به شناسايي راه‌هاي جديدي براي درمان بيماري‌ها منجر مي‌شود.
همين وضعيت در خصوص ساير موجودات نيز صدق مي‌کند. امروزه دانشمندان در حال شناسايي ژن‌هاي موجود در بدن تک تک موجودات زنده هستند. علاوه بر اين، نقش هر ژن در ايجاد صفت يا صفات مختلف نيز به سرعت در حال شناسايي است.
اين که ژن‌ها در کنار هم چگونه کار مي‌کنند و نحوه همکاري آنها در ايجاد صفات مختلف در موجودات گوناگون چگونه است نيز مشخص شده است.
فناوري مهندسي ژنتيک سرعت شگفت‌آوري دارد. هر روز فهرست موجودات زنده‌اي که تمامي ژن‌هاي آنها شناسايي شده است، کاملتر مي‌شود.
هر روز اطلاعات بشر در مورد نحوه همکاري ژن‌ها، شباهت‌ها و تفاوت‌هاي آنها در موجودات مختلف و اين که چگونه مي‌توان از اين اطلاعات براي افزايش کيفيت زندگي بشر، موجودات زنده و محيط زيست استفاده کرد، بيشتر و بيشتر مي‌شود. سرعت رشد اين علم در بين علوم مختلف بي‌همتا و شگفت‌انگيز است. گفته مي‌شود که حجم اين اطلاعات در هر 9 ماه دو برابر مي‌شود.
علاقمندان مي‌توانند جهت ارسال نظرات و سوالات خود، به نشاني ايميل زير مطالب ارزشمند خود را ارسال و از كارشناسان اين رشته، پاسخ خود را دريافت كنند.
منبع: شهروند البرز