سلامت آفت‌کش ارگانیک «بی تی» برای مصرف انسان

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران، مهرناز انتصاری در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: «بی تی» مخفف نام باکتری Bacillus thuringiensis  از آفت کش های بیولوژیکی با سابقه ۵۰ ساله ایمن در کشاورزی است. این باکتری برای اولین بار در سال ۱۹۰۱ در ژاپن از کرم ابریشم های آلوده جدا شد. برای بیش از ۵۰ سال است که سویه های “بی تی” و پروتئین حشره کش آنها که به دلیل ساختار کریستالی «کرای» یا Cry نام دارند، به عنوان آفت کش های بیولوژیکی تجاری استفاده می شود.

وی با بیان اینکه ایالات متحده آمریکا اولین محصول تجاری «بی تی» را در سال ۱۹۶۱ ثبت کرد، ادامه داد: از آن زمان حدود ۱۸۰ محصول توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا و بیش از ۱۲۰ محصول میکروبی در اتحادیه اروپا و حدود ۲۷۶ فرمولاسیون مختلف «بی تی» در چین تاییدیه تولید و مصرف گرفته است.

انتصاری خاطرنشان کرد: استفاده گسترده از آفت کش های میکروبی «بی تی» در سراسر جهان به دلیل خاصیت حشره کشی انتخابی آنها است، یعنی هر سویه تنها نسبت به تعداد محدودی از گونه آفات مسمومیت ایجاد می کند ولی در برابر موجودات مفید و غیر هدف تاثیر ندارد.

مزایای آفت‌کش‌های بیولوژیکی

این پژوهشگر پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی از دیگر مزایای این حشره کش بیولوژیکی را تجزیه پذیری آن در محیط زیست عنوان کرد، بطوری که بعد از برداشت محصول و یا در صورت ورود آن به خاک زراعی، مدت زیادی دوام ندارد و تجزیه می شود.

وی ادامه داد: پروتئین های «کرای» بعد از ورود به بدن حشره توسط آنزیم های خاصی به پروتئین های کوچک تری خرد می شوند و این پروتئین ها با اتصال به دستگاه گوارش حشره باعث ناتوانی حشره در تغذیه شده و در نهایت حشره از گرسنگی می میرد.

انتصاری با بیان اینکه یک جزء ضروری در پروتئین «کرای» وجود دارد که اثر حشره کشی انتخابی را ایجاد می کند، افزود: همان جزئی که به سطح دستگاه گوارش آفت اتصال یافته و سمیت ایجاد می کند. جزیی از پروتئین «کرای» که فقط برای معده حشره اختصاصی است عمل حشره کشی آن را انجام می دهد.

وی گفت: بسیاری از مطالعات نشان داده اند که به دلیل عدم وجود این گیرنده ها در سطح دستگاه گوارشی پستانداران از جمله انسان، پروتئین «کرای» قادر به آسیب رساندن و فعال شدن به غیر از بدن حشرات خاصی نیست. سلامت و ایمنی پروتئین «کرای» برای انسان و حشرات مفید و غیر هدف و ناپایداری «بی تی» در محیط زیست، پژوهشگران و محافظان محیط زیست را بر آن داشت تا پروتئین فعال «کرای» را از فرمولاسیون آن جداسازی کنند و به گیاهانی که آفات از آنها تغذیه می کردند، وارد کنند.

این کارشناس ادامه داد: با اضافه کردن ژن «کرای»، این گیاهان تراریخته در برابر آفت هدف مقاومت ایجاد می کنند. وجود پروتئین «بی تی» در خود گیاه نیاز به استفاده مکرر از سموم شیمیایی آفت کش های خطرآفرین برای انسان و محیط زیست را طی فصل داشت از بین می برد و در نتیجه هزینه کشاورزان ( شامل هزینه سم، سوخت و کارگر) و در نهایت قیمت محصول تولید شده را کاهش می دهد.

محصولات تراریخته «بی تی» برای انسان و حیوانات کاملا سالم هستند

به گفته وی، استقبال کشاورزان از محصولات حاوی پروتئین «بی تی» تاکنون بسیار فراگیر بوده است، بطوری که ۷۶ میلیون هکتار در سال ۲۰۱۳ به کشت محصولات زراعی حاوی «بی تی» اختصاص یافته است. مدارک زیادی نشان می دهد که محصولات تراریخته «بی تی» برای انسان و حیوانات کاملا سالم هستند، بنابراین قرار گرفتن انسان در معرض حتی میزان زیاد پروتئین «بی تی» سمیتی را ایجاد نمی کند.

انتصاری خاطرنشان کرد: تاکنون آزمایشی مبنی بر مشاهده سمیت و اثرات سوء پروتئین «بی تی» که در گیاهان تراریخته مورد استفاده قرار می گیرند، بر انسان گزارش نشده است. با وجود سال ها کاشت ده ها میلیون هکتار از محصولات «بی تی» ، هیچ گزارشی مبنی بر ایجاد آلرژی و یا اثرات نا مطلوب در انسان اعلام نشده است.

وی ادامه داد: آزمایشات زیادی در مورد اثر پروتئین «بی تی» روی جوجه، موش، گربه ماهی، مرغ، گاو و بلدرچین انجام شده است. بر اساس داده های این آزمایشات، محققین و سازمان های نظارتی با اطمینان بیان کردند که پروتئین «کرای» برای حیوانات و انسان ها سمیتی را ایجاد نمی کنند.

عضو پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تاکید کرد: نتایج تمامی این آزمایشات نشان می دهد که حیوانات می توانند، دوزهای بسیار بالاتری از هزاران و میلیون ها بار بالاتر از آنچه که انسان ها و حیوانات با خوردن محصولات تراریخته روبرو می شوند را بدون هیچ اثر سمی دریافت کنند. به عبارت دیگر، این مطالعات نشان می دهد که ما با خیال راحت می توانیم از محصولات تراریخته که حاوی چند میکرو گرم پروتئین «بی تی» است در سبد غذاییمان مصرف کنیم.

وی گفت: با دانستن تایید تمام نتایج آزمایشات ذکر شده می توانیم دلیل تایید شدن محصولات تراریخته توسط سازمان های ذیصلاح، برای ورود به سبد غذایی مان را درک کنیم. استفاده از تکنولوژی های جدید حق همه مردم جهان است. این تکنولوژی نیز همانند دیگر تکنولوژی های دیگر برای ورود به بازار از فیلترهای ایمنی خاصی عبور کرده و محققان بیوتکنولوژی شبانه روز تلاش میکنند تا بتوانند محصولی سالم و با کیفیت را تولید کنند و به دست مردم برسانند.