نظر قاطبه علما بر اصل مباح بودن مهندسی ژنتیک است/مهندسی ژنتیک گلها، ارزش افزوده بالایی دارد
ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف توسعه دانش عمومی و ترویج زیست فناوری کشاورزی، نشست تخصصی یکروزه ای را با عنوان “پتانسیلها و دستاوردهای فناوری بومی – ملی مهندسی ژنتیک گیاهی” در زاهدان برگزار کرد.
در این نشست تخصصی که به میزبانی پارک علم و فناوری و سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان و با حمایت معنوی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی سیستان و بلوچستان در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی زاهدان برگزار شد، جمع متنوعی از اقشار هدف فناوری از مدیران، مسئولان و کارشناسان نهادهای اجرایی و اعضای هیات علمی …
در نشست دستاوردهای فناوری ملی مهندسی ژنتیک گیاهی عنوان شد
نظر قاطبه علما بر اصل مباح بودن مهندسی ژنتیک است/مهندسی ژنتیک گلها، ارزش افزوده بالایی دارد
ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف توسعه دانش عمومی و ترویج زیست فناوری کشاورزی، نشست تخصصی یکروزه ای را با عنوان “پتانسیلها و دستاوردهای فناوری بومی – ملی مهندسی ژنتیک گیاهی” در زاهدان برگزار کرد.
به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی به نقل از ایسنا، در این نشست تخصصی که به میزبانی پارک علم و فناوری و سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان و با حمایت معنوی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی سیستان و بلوچستان در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی زاهدان برگزار شد، جمع متنوعی از اقشار هدف فناوری از مدیران، مسئولان و کارشناسان نهادهای اجرایی و اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای مختلف استان حضور داشتند.
با پنبه تراریخته می توان صدها هکتار پنبه کاری دشت مکران را احیا کرد
دکتر بهزاد قره یاضی، بنیانگذار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران و مهمان ویژه این نشست با اشاره به اهمیت پیشرفت کشور در چارچوب اسناد کلان و بالادستی به ویژه سیاستهای اقتصاد مقاومتی و علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری به گلایه از برخی اقدامات – – به تعبیر وی فناوری هراسانه پرداخت و تعلل در پذیرش و توسعه فناوری های مدرن را باعث هدر رفت توان و استعدادهای ملی دانست.
وی با اشاره به مشکلات و چالش های توسعه پایدار کشاورزی در ایران ابراز داشت که به هیچ فناوری استاندارد، مفید و ارزشمندی که استفاده از آن به صلاح کشور باشد نباید نه گفت! افزود: ایجاد جریان رسانه ای ضدفناوری و رو در رو قراردادن فناوری ها به نام تراریخته، ارگانیک، سنتی و سایر عناوین، امری مطرود و ناپسند و به ضرر منافع ملی است.
رئیس انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات که در سیستان و بلوچستان سخن می گفت در مثالی بارز از توانمندی فناوری مهندسی ژنتیک گیاهی برای بازگرداندن رونق به کشاورزی یک منطقه، کشت و کار پنبه در دشت مکران را مثال زد.
وی گفت: با استفاده از پنبه تراریخته تولید شده در ایران می توان مجددا صدها هکتار پنبه کاری دشت مکران و کارخانه های پنبه پاک کنی ارزشمندی نظیر کارخانه ایرانشهر را بدون هیچگونه واهمه ای از آفت کرم سرخ پنبه احیا کرد. این در حالی است که این احیای کشاورزی بدون مصرف ذره ای سم و با تولید بیش از پنج تن در هکتار همراه خواهد بود.
رئیس امور پژوهش و فناوری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور افزود: به عنوان یک زیست فناور که سهمی در مدیریت پژوهش این کشور دارم، معتقدم که قدر تمام فناوری های مفید را باید دانست و هر محصول فناورانه ای را به جای خود در مسیر توسعه پایدار و دانش بنیان کشور به کار گرفت.
ایران توان یک میلیارد دلار صادرات گلهای زینتی را دارد
دکتر پژمان آزادی، معاون پژوهشی و توسعه فناوری موسسه تحقیقات علوم باغبانی، دیگر سخنران این نشست تخصصی بود به موضوع پتانسیل ها و دستاوردهای کشور در حوزه زیست فناوری گلها و گیاهان زینتی پرداخت. وی بیان کرد کشورهایی مثل کلمبیا، اکوادور و اتیوپی جایگاههایی در زیست فناوری گیاهان زینتی به خود اختصاص داده اند. کشور ما از این توان برخوردار است که گردش مالی یک میلیارد دلاری را در حوزه صادرات گیاهان زینتی داشته باشد.
این متخصص زیست فناوری گیاهی در رابطه با اقدامات پژوهشکده گلها و گیاهان زینتی در زمینه توسعه پژوهش در این حوزه افزود: 15 پروژه کلان در راستای اقتصاد مقاومتی تعریف شده و در موضوع گلها و گیاهان زینتی نقشه راه مبتنی بر مطالعات آینده پژوهی تدوین شده است.
تا 10 سال دیگر آبی برای تزئین شهر با گلهای زینتی نمی ماند
آزادی، تولید گیاهان زینتی اصلاح شده مقاوم به شوری و خشکی را به عنوان یک اصل بسیار مهم و مورد توجه عنوان و تصریح کرد: با وضع آبی موجود کشور، تا 10 سال آینده امکان استفاده از گیاهان زینتی مرسوم در فضای سبز شهری وجود نخواهد داشت.
وی، قابلیت مهندسی ژنتیک در اصلاح گیاهان زینتی را بسیار زیاد دانست و گفت الآن گل هایی مانند رز و میخک با رنگهای جذاب و متفاوت اصلاح شده اند که 30 برابر قیمت نوع مرسوم خود به فروش می رسند و ارزش افزوده بسیار فوق العاده ای دارند. با انتقال یک ژن می توان تحول بسیار شگرفی در رنگ یک گل ایجاد کرد؛ لذا مهندسی ژنتیک یک فناوری بسیار مهم در این حوزه است.
آزادی افزود: موفق شده ایم که با انتقال هفت ژن به لیلیوم، مسیر تولید گلهای لیلیوم نارنجی را هموار کنیم. گیاه زینتی بسیار محبوب گل شاه اشرفی زردرنگ هم از طریق مهندسی ژنتیک برای اولین بار در دنیا در حال تولید است.
تولید چغندرقند تراریخته مقاوم به آفت و بیماری و کلزای مقاوم به خشکی در کشور
دکتر پیمان نوروزی، عضو هیات علمی موسسه اصلاح و تهیه بذر چغندر قند نیز در این نشست تخصصی به اولویت ها و پتانسیل های استفاده از مهندسی ژنتیک در اصلاح گیاهان زراعی و باغی ایران پرداخت.
وی ابراز داشت که کمیته بیوتکنولوژی وزارت جهاد کشاورزی طی یک طرح کارشناسی شده، اولویت های تراریختگی در گیاهان زراعی و باغی کشور را تعیین و منتشر کرده است. ممکن است که یک تشکیلات پژوهشی خاص بسته به ماموریت خود تاکید خاصی بر یک اولویت مشخص داشته باشد، اما تمامی مراکز تحقیقاتی کشور به طور هدفمند در راستای نیازهای اساسی کشاورزی کشور در حوزه تولید محصولات تراریخته بومی منطبق بر حل معضلات کشاورزی ایران اهتمام دارند.
نوروزی افزود: برای تعیین لزوم و اولویت تولید یک گیاه تراریخته زراعی یا باغی، ملاحظات بسیار زیادی اعم از جایگاه اقتصادی، اهمیت برای بخش خصوصی، زمان لازم برای تجاری سازی، تجارت جهانی، امکان انتقال تراژن به سایر گیاهان، وجود صفت در خویشاوندان گیاه، هدف از تولید، درصد واردات، سطح زیر کشت در کشور و اهمیت صفت مورد بررسی قرار می گیرد.
وی با بیان اینکه هم اکنون، پنبه تراریخته مقاوم به آفت، برنج تراریخته مقاوم به آفت، چغندرقند مقاوم به و بیماری و کلزای مقاوم به خشکی در کشور تولید شده است، افزود: مزارع ترویجی تعیین و اثبات خواهند کرد که استفاده از این گیاهان تا چه اندازه به نفع کشاورزی و امنیت غذایی کشور است!
این نشست تخصصی فرصتی را برای مخاطبان مهیا کرد که موضوع مشروعیت و موضوعیت دینی و شرعی مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته را از حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی ملبوبی، مشاور سازمان ارتباطات اسلامی که دیگر سخنران این نشست بود، جویا شوند.
حجت الاسلام ملبوبی با بیان برخی قواعد و اصول بسیار متقن و بنیادی در فقه و فلسفه دین مبین اسلام به زبانی بسیار ساده و شیوا به عدم تعارض ذاتی این فناوری ارزشمند با اصول اعتقادی دین مبین اسلام از دیدگاه مذاهب مختلف اسلامی صحه گذارد و با اشاره با استفتائات متعددی که طی بیش از یک دهه گذشته از علمای اهل سنت و مراجع تشیع در این رابطه از سوی موافقان و مخالفان فناوری مهندسی ژنتیک صورت گرفته بود بیانات و جمع بندی بسیار ارزشمندی را به شرکت کنندگان در نشست ابراز کرد.
نظر قاطبه علمای دین در قبال فناوری مهندسی ژنتیک بر اصل مباح بودن است
وی تصریح کرد: نظر قاطبه علمای دین در قبال فناوری مهندسی ژنتیک همانند تمام فناوری های دیگر مبتنی بر اصل مباح بودن استفاده از هر چیز غیر مضر و مفید فایده است.
حجت الاسلام ملبوبی اضافه کرد: در موضوع محصولات تراریخته، متاسفانه گاهی مباحث عرفی را به مباحث شرعی نسبت یا بسط داده اند که برای غیر اهل فن موجب اشتباه خواهد بود.
وی با اشاره به مباحث مطرح شده در کنفرانسی در شهر جده عربستان در بیش از یک دهه قبل، افزود: در اینجا بحث فقط یک چیز است که “ضرر نداشته باشد” و ضرر را نه عرف مشخص می کند و نه عالم علوم دینی! بلکه تشخیص ضرر در صلاحیت متخصصان امر از رشته های مختلف بیوتکنولوژی، پزشکی، محیط زیست و غیره است.
ملبوبی خاطرنشان کرد: از نظر اینجانب تا زمانی که ارزیابی علمی ریسک توسط متخصصان متعهد انجام شود، هیچگونه ضرری را نمی توان برای محصولات این فناوری مترتب دانست.
برنامه های ستاد توسعه زیست فناوری برای حمایت از تحقیقات کاربردی
مهندس سارا حمزه لو، نماینده ستاد توسعه زیست فناوری هم در این نشست ضمن اعلام تعهد و اهتمام این ستاد به حمایت از پژوهش های کاربردی در تمام حوزه های زیست فناوری، برنامه های ترویجی، تشویقی و حمایتی این ستاد از پژوهشها و پژوهشگران زیست فناوری کشور را تشریح کرد.
وی حمایت مالی ستاد توسعه زیست فناوری از پایان نامه های دانشجویان دکتری و جایزه مالی به مقالات علمی مرتبط با اولویتهای تدوین شده ستاد را از جمله این حمایتها برای دانشجویان و اساتید دانشگاههای کشور برشمرد.
در آغاز این نشست، دکتر محمد نبی شهیکی تاش، رئیس پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان که میزبانی این نشست را بر عهده داشت، ضمن خیرمقدم به مهمانان و شرکت کنندگان و معرفی پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان به اهمیت توجه عملی به موضوع توسعه فناورانه کشور پرداخت و افزود: واقعیت این است که در اکثر کشورها با توجه به اهمیت راهبردی این حوزه، فناوری مبتنی بر مهندسی ژنتیک گیاهی و محصولات تراریخته جزو فناوری های راهبردی است. ورود عنصر دانش و فناوری به تولید محصولات کشاورزی با محوریت مهندسی ژنتیک گیاهی امکان پذیر است. بدون تردید تحول راهبردی در بخش کشاورزی با بستر سازی نهادی شکل می گیرد و استفاده هوشمندانه و هدفمند از این فناوری بدون تردید اثرات معنا دار بر ضریب بهره وری بخش کشاورزی و اقتصاد مقیاس بخش کشاورزی کشور به وجود خواهد آورد.
این نشست تخصصی با برگزاری پنل پرسش و پاسخ و تشریک مساعی شرکت کنندگان و سخنرانان خاتمه یافت و شرکت کنندگان در نشست خواستار اهمیت و توجه ویژه نهادهای متولی به استفاده از فناوریهای مدرن و به خاص قابلیتهای فراوان مهندسی ژنتیک در مدیریت و رفع چالش های پیش روی کشاورزی کشور شدند.