شرلوک، برای شناسایی ویروس ها!

شرلوک، برای شناسایی ویروس ها!

کریسپر را همه به عنوان ابزار مهندسی ژنتیک می شناسند. این بار اما محققان دانشگاه هاروارد، سیستمی بر مبنای کریسپر ایجاد کرده‌اند که می تواند با حساسیت بسیار بالایی ویروس ها را شناسایی کند. این سیستم شرلوک نام دارد.

به گزارش مرکز اطلاعات بیوتکنولوژی ایران به نقل از زیست فن شرلوک سیستمی متفاوت از crisper cas9 است. در این سیستم آر ان اِ راهنما به جای دی ان اِ، یک قطعه آر ان اِ را شناسایی می‌کند. پس از شناسایی، آنزیم Cas13a قطعه ی شناسایی شده را برش می دهد. ویژگی جالب Cas13a این است که پس از تکه تکه کردن قطعه ی شناسایی شده، هر آر ان اِ دیگری که اطرافش باشد را برش می دهد. این ویژگی اساس شرلوک را به عنوان سیستمی تشخیصی برای ویروس ها، باکتری ها و سرطان را تشکیل می‌دهد.

برای طراحی این سیستم، محققان نمونه‌هایی که از دو ویروس زیکا و دانگ، به همراه یک آر ان اِ که به وسیله‌ی رنگ فلورسنت نشان دار شده بود را آماده کردند. سپس شرلوک به محیط اضافه شد. Cas13a پس از شناسایی و برش قطعه‌ی اختصاصی، اقدام به بریدن همه‌ی آر ان اِ های اطراف خود، از جمله آر ان اِ نشان دار می کند. در نتیجه در صورت وجود ویروس در نمونه، رنگ فلورسنت به محیط آزاد شده و به این ترتیب می‌توان حضور یا عدم حضور ویروس را تشخیص داد.

برای گسترش فعالیت شرلوک و امکان استفاده ی آن در تشخیص بیماری های مبتنی بر دی ان اِ مانند سرطان، محققان یک آنزیم با توان تبدیل دی ان اِ به آر ان اِ را به سیستم اضافه کردند.

جنیفر دودنا، استاد دانشگاه برکلی که در معرفی کریسپر به عنوان یک ابزار مهندسی ژنتیک نقش داشت، از شرلوک به عنوان یک فرصت استثنایی در آینده  تشخیص عوامل عفونی یاد می کند.

شرلوک نسبت به سیستم های تشخیصی رایج یک میلیون بار حساس تر است و همچنین سرعت عمل بسیار بالاتری دارد.

یک کیت تشخیصی شرلوک، از تثبیت مواد شیمیایی مورد نیاز بر روی یک کاغذ مخصوص تشکیل می شود که فقط ۶۱ سنت قیمت دارد. البته این سیستم توانمند برای کاربری بیشتر، سدِ مقررات تنظیمی سازمان غذا و دارو را در پیش دارد.