پروکاریوت‌ها / یوکاریوت‌ها

اصطلاح پروکاریوت مرکب از دو واژه پرو به معنی پیش و کاریوت به معنی هسته است و در مورد سلولی به کار می‌رود که فاقد غشای هسته‌ای است که کروموزوم‌ها را احاطه می‌کند. پروکاریوت‌ها همچنین فاقد سنتریول، رشته‌های میتوزی و میتوکندری هستند.[1] اندازه اغلب پروکاریوت‌ها 1 تا 10 میکرومتر(µm) است. پروکاریوت‌ها بر خلاف یوکاریوت‌ها تنها دارای یک کروموزوم حلقوی (Plasmid) هستند. پروکاریوت‌ها به دو دسته آرکی و باکتریا تقسیم می‌شود که از لحاظ ساختاز شبیه به هم هستند اما rRNA متفاوتی دارند. به همین لحاظ برخی، موجودات را به سه دسته یوکاریوت، باکتری و آرکی تقسیم می‌کنند.[2]

جانداران و گیاهان عالی مانند انسان از یوکاریوت‌ها هستند. یوکاریوت‌ها، دارای سلول‌هایی با ساختار بسیار پیچیده‌تر و دارای هسته‌اند. سلول‌های موجودات یوکاریوتی هزاران بار بزرگتر از نوع پروکاریوتی است. ماده ژنتیکی آن در هسته (Nucleus) متمرکز است. ماده ژنتیکی سلول پروکاریوتی از لحاظ کمیت 700 مرتبه کمتر از ماده ژنتیکی نوع یوکاریوتی است. تقسیم سلولی در این سلول‌ها از طریق فرایند جداشدن کرومزوم‌های همسان‌سازی شده انجام می‌شود. دو نوع تقسیم در این سلول‌ها انجام می‌شود؛ تقسیم میتوزی که منجر به ایجاد دو سلول کاملا همسان می‌شود و تقسیم میوزی که در فرایند تولیدمثل انجام می‌ِشود.

منابع:

[1]. ‘Prokaryotes’, in: Robert C. King et al., A Dictionary of Genetics, p. 370.

[2]. CR Woese, “There must be a prokaryote somewhere: microbiology’s search for itself”, 58 Microbiol. Rev. 1, March 1994, pp. 1–9.